Με πολύ μεγάλη επιτυχία και ενδιαφέρον ολοκληρώθηκε το διήμερο 3ο Συνέδριο Θεσμικής Διαχείρισης, #famc22, ένα δυναμικό διήμερο συζητήσεων, παρουσιάσεων, ομιλιών και δικτύωσης με τη συμμετοχή κορυφαίων κυβερνητικών στελεχών, υψηλόβαθμων θεσμικών εκπροσώπων, επενδυτικών παραγόντων και διακεκριμένων προσκεκλημένων από εδραιωμένες εταιρείες του κλάδου.
Το μεγάλο εύρος ευκαιριών και οι θετικές προκλήσεις που εμφανίζει η ελληνική αγορά, αλλά και οι πολλαπλές ευκαιρίες που προκύπτουν για θεσμικούς επενδυτές και επιχειρήσεις από σύγχρονα επενδυτικά εργαλεία όπως τα Αμοιβαία Κεφάλαια, η Ακίνητη Περιουσία, τα αποθεματικά Ασφαλιστικών Ταμείων, το ESG investing και τα Private Equities, αποτέλεσαν τον πυρήνα των συζητήσεων του Συνεδρίου.
Στην εναρκτήρια ομιλία του ο κ. Κρις Αίσωπος, Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Διαχειριστών Συλλογικών Επενδύσεων και Περιουσίας (Ε.Θ.Ε.) και Διευθύνων Σύμβουλος της ALPHA TRUST, ανέφερε ότι oι ραγδαίες εξελίξεις στην αγορά κεφαλαίου έφεραν μια νέα μορφή στην έννοια των επενδύσεων. Τα τελευταία χρόνια η θεσμική διαχείριση έχει αναπτύξει εναλλακτικές επενδυτικές επιλογές που είναι ευέλικτες. Όπως επεσήμανε ο κ. Αίσωπος, η Ε.Θ.Ε. ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις των θεσμικών επενδύσεων, ενεργεί ώστε να προάγει την εφαρμογή κανόνων δεοντολογίας στον κλάδο, να προωθεί τις απόψεις των μελών της, ενώ μεταξύ άλλων έχει αναπτύξει πρωτοβουλίες ενημέρωσης και εκπαίδευσης του επενδυτικού κοινού. Η Ε.Θ.Ε. αποτελείται από 34 εταιρείες μέλη, με συνολικά κεφάλαια υπό διαχείριση ύψους 22,4 δισ. ευρώ. Οι εταιρείες μέλη της Ένωσης απασχολούν 520 εργαζόμενους, ενώ έχει ιδρύσει δικό της Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης, το Τ.Ε.Α. – Ε.Θ.Ε.
Θεσμικό χαιρετισμό απηύθυνε κατά τη διάρκεια του 3ου Συνεδρίου Θεσμικής Διαχείρισης ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας. Στην ομιλία του ανέφερε ότι η περαιτέρω ανάπτυξη του ευρύτερου κλάδου αποτελεί ισχυρό καταλύτη της αναπτυξιακής πορείας της Ελλάδας. «Ως κυβέρνηση εφαρμόζουμε ένα διαφορετικό σύγχρονο μίγμα οικονομικής πολιτικής, ακολουθούμε συνετή δημοσιονομική πολιτική, προχωρούμε στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και τόνωση των επενδύσεων», είπε. Αναφορικά με το χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο κ. Σταϊκούρας δήλωσε ότι επετεύχθη πρόοδος με θεμελιώδη χαρακτηριστικά τόσο ενεργητικό όσο και παθητικό, ενώ ανακτήθηκε η εμπιστοσύνη των αγορών και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. «Στο παθητικό είχαμε αύξηση καταθέσεων 40 δισ. Στο ενεργητικό, τα κόκκινα δάνεια από 44% το 2019 μειώθηκαν στο 12,1% το πρώτο τρίμηνο του 2022». Ο ίδιος αναφέρθηκε στη νομοθέτηση του θεσμικού πλαισίου για το συνεγγυητικό κεφάλαιο εξασφάλισης επενδυτικών υπηρεσιών και στη στρατηγική ανάπτυξη της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, όπως και στη συμβολή της κυβέρνησης στην προώθηση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού στην Ελλάδα.
Η κα Βασιλική Λαζαράκου, Διδ. Νομικής, Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών, Πρόεδρος της Κοινής Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών για τις Τιτλοποιήσεις, τόνισε ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στοχεύει στην ενδυνάμωση των θεσμικών επενδυτών. «Έχει σημασία να υπάρχει μεγαλύτερη ενδυνάμωση και για αυτό οι προσπάθειές της Ε.Θ.Ε. μας βρίσκουν θετικούς», ανέφερε. Η κα Λαζαράκου τόνισε ότι «παρακολουθούμε τα επενδυτικά όρια στην πορεία των αμοιβαίων κεφαλαίων. Το 2021 ήταν μια πολύ καλή χρονιά και στην Ελλάδα. Φέτος θα είναι μια δύσκολη χρονιά λόγω της διεθνούς συγκυρίας από πλευράς αγορών και μένει να δούμε πως θα καταφέρουμε να προχωρήσουμε». Παράλληλα, για την ανάπτυξη της αγοράς έδωσε έμφαση στην ανάγκη ενίσχυσης των κινήτρων και τη δημιουργία στρατηγικού σχεδιασμού. «Σημαντική προτεραιότητα πρέπει να δοθεί και στο κομμάτι της συμμόρφωσης με το ESG. Οι διαχειριστές κεφαλαίων έχουν το μεγαλύτερο βάρος ως προς το να γνωστοποιούν σωστά όλες αυτές τις υποχρεώσεις για εταιρείες που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους», είπε.
O κ. Γιάννος Κοντόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών στην ομιλία – παρουσίασή του παρέθεσε του τρόπους με τους οποίους το Χρηματιστήριο μπορεί να αποτελέσει τον σημαντικότερο μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. «Για εμένα δεν έχει τόση πολλή σημασία εάν θα υπάρξει στο προσεχές μέλλον μια μεγάλη ύφεση. Η βασική ερώτηση την οποία πρέπει να διερευνήσουμε είναι τι είδους οικονομικό κύκλο θα έχουμε στις αγορές από εδώ και στο εξής. Ο οικονομικός κύκλος άλλαξε, όπως και ο τρόπος που τον παρακολουθούσαμε», τόνισε. Όσο για τη δυναμική του χρηματιστηρίου σήμερα, είπε ότι βασίζεται σε 3 χαρακτηριστικά:
Μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση πραγματοποιήθηκε ανάμεσα στους κ.κ. Erik Holmgren Economic Counselor, U.S. Embassy Athens και Κρις Αίσωπο, Πρόεδρο της Ε.Θ.Ε., σχετικά με τις αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Ο κ. Holmgren ανέφερε ότι γνωστοί επενδυτές ήρθαν στη χώρα και ενθουσιάστηκαν όχι απλώς επειδή πέρασαν καλά. Έχουν σκοπό να επενδύσουν πολλά χρήματα στην Ελλάδα αλλά ζητούν και κάποια εχέγγυα. Όλες οι αμερικανικές εταιρείες που γνωρίζω θέλουν να επενδύσουν εδώ, ωστόσο τους δυσκολεύει το γενικότερο περιβάλλον επενδύσεων. Ακούν για το επενδυτικό κλίμα, ότι είναι ευνοϊκό, αλλά υπάρχουν πράγματα που πρέπει να βελτιωθούν όπως η γραφειοκρατία”. Ερωτηθείς σχετικά για τους τομείς που προσελκύουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον αμερικανικών κεφαλαίων είπε ότι είναι ο τεχνολογικός τομέας, η ενέργεια και ο τουρισμός, ως βιομηχανία. Ο ίδιος επεσήμανε ότι η Θεσσαλονίκη μπορεί να γίνει τεχνολογικός κόμβος. Καταλήγοντας, ο κ. Holmgren ανέφερε: «αυτό που κυρίως ενδιαφέρει τους επιχειρηματίες είναι το κατά πόσο η επένδυσή τους στην Ελλάδα θα τους φέρει πίσω κέρδη. Σε αυτό θα πρέπει και να επικεντρωθεί και η ελληνική κυβέρνηση».
«Ο ρόλος των εγχώριων Θεσμικών Επενδυτών στην ελληνική οικονομία», ήταν το κεντρικό θέμα συζήτησης του PANEL I του 3ου Συνεδρίου Θεσμικής Διαχείρισης με συντονιστή τον κ. Γιώργο Τσόπελα, Chairman & Managing Director, McKinsey & Company, Greece & Cyprus. Ο κ. Αλέξης Πατέλης, Προϊστάμενος στο Οικονομικό Γραφείο της Γενικής Γραμματείας Πρωθυπουργού της Προεδρίας της Κυβέρνησης, δήλωσε ότι το υπ. Εργασίας μελετά αυτή την περίοδο την αναμόρφωση και την ενδυνάμωση του 2ου και 3ου πυλώνα «που όμως θα απαιτεί και εναρμόνιση της φορολόγησης. Το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι επίσης ένα θέμα. Μια διαφορετική ομάδα εργασίας στο ΥΠΟΙΚ μελετά μια πολύ μεγάλη έκθεση της ΕBRD που καταγράφει προβλήματα της ελληνικής κεφαλαιαγοράς και τίθενται στο τραπέζι διάφορες προτάσεις. Το προϊόν αυτής της μελέτης θα είναι έτοιμο προς το τέλος του έτους», είπε. Ο κ. Πατέλης απευθυνόμενος στους παράγοντες της αγοράς προέβη σε δύο προτροπές: «Το θέμα του οικονομικού αναλφαβητισμού είναι πολύ σοβαρό, σε αυτό θα πρέπει να έχει ρόλο και η κυβέρνηση αλλά και η αγορά, που μεταξύ άλλων θα μπορεί να προσφέρει προϊόντα πιο κατανοητά. Ένα δεύτερο ζήτημα είναι οι χρεώσεις. Είναι πάρα πολύ υψηλές και βρίσκονται «κρυμμένες» με μικρά γράμματα. Αυτή η πρακτική λειτουργεί αποτρεπτικά προς την αποταμίευση, οι εταιρείες θα πρέπει να είναι πιο ξεκάθαρες ως προς το τι χρεώνουν».
Στην παρέμβασή της η κα Λαζαράκου, κληθείσα να απαντήσει στο εάν το κοινοτικό δίκαιο μπορεί να περιορίζει το ελληνικό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη στήριξη των θεσμικών επενδυτών είπε ότι «όντως το ρυθμιστικό πλαίσιο της Ελλάδας πρέπει να είναι σε εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, το οποίο προσδιορίζει και σε ποιο βαθμό και για ποια θέματα μπορεί να υπάρχει απόκλιση. Θα πρέπει η κάθε χώρα να δημιουργήσει η ίδια ένα θεσμικό πλαίσιο για προϊόντα. Υπάρχουν και τα ευρωπαϊκά, αλλά κάθε χώρα μπορεί να προσδιορίσει τα δικά της προϊόντα, όπως το πλαίσιο για την εταιρική διακυβέρνηση οργανισμού εναλλακτικών επενδύσεων. Όλα αυτά γίνονται, και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς συνεργάζεται και σε επίπεδο ευρωπαϊκών προτύπων αλλά και στο πλαίσιο του level 2 των ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων που εξειδικεύουν την εν λόγω νομοθεσία».
Προβάλλοντας τις βασικές προτεραιότητες της αγοράς ο κ. Κοντόπουλος ανέφερε ότι «θα πρέπει να συντονιστούμε ώστε να ενισχύσουμε τη λειτουργικότητα της αγοράς και να υπάρξει ένα λειτουργικό περιβάλλον για τις ίδιες τις εισηγμένες. Αυτό που προέχει είναι: το προϊόν, η λειτουργικότητα και να δημιουργήσουμε ένα δυνατό συνταξιοδοτικό και αποταμιευτικό πυλώνα. Εκτιμώ πως αν συνεχίσουν οι επιτυχίες σε οικονομικό επίπεδο, ακόμη και να μην είναι αποτελεσματική η αγορά επενδύσεων και το χρηματιστήριο, η ίδια η οικονομία θα μας τραβήξει προς τα επάνω».
Στην τοποθέτησή του ο κ. Αίσωπος ανέφερε ότι «επικρατεί ένα δυσβάσταχτος πρώτος πυλώνας, με υψηλή φορολογική κλίμακα. Για το λόγο αυτό πρέπει να γίνουν διάφορες ενέργειες, να υπάρξουν κίνητρα, φορολογικά κυρίως. Ο 2ος πυλώνας είναι τα ΤΕΑ και ο τρίτος οι ασφαλιστικές. Τα ΤΕΑ έχουν το πλεονέκτημα του αφορολόγητου, κάτι που η κυβέρνηση προμηνύει ότι θα φορολογήσει σύντομα. Ακόμη και σήμερα 24 ταμεία έχουν ενεργητικό μόλις πάνω από €200 εκατ. κυρίως γιατί το διαθέσιμο εισόδημα του Έλληνα δεν αρκεί για να αποταμιεύσει». Ο πρόεδρος της Ε.Θ.Ε. τόνισε ότι «η εκπαίδευση και η παιδεία του λαού μας απασχολεί και σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού προχωρούμε σε ενέργειες προκειμένου να διδάσκεται η αξία του χρήματος κεφαλαίου και αποταμίευσης. Η τεχνολογία παίζει τεράστιο ρόλο, μέλη της ένωσης έχουν φτιάξει πλατφόρμες για b2b και b2c συναντήσεις».
«Ο πόλεμος και όλο το γεωπολιτικό ζήτημα, βρίσκει μια ελληνική οικονομία που ελπίζει ότι περπατάει τη στιγμή που έπρεπε να.. τρέχει. Η τράπουλα της παγκόσμιας παραγωγής ξαναμοιράζεται και είναι μια ευκαιρία να έρθει πιο κοντά στην Ευρώπη. Όσον αφορά τις αρνητικές εξελίξεις, υπάρχει μια παγκόσμια αβεβαιότητα. Στην Ελλάδα θα πρέπει να εξετάσουμε τι πήγε στραβά τις προηγούμενες δεκαετίες. Σε επίπεδο παραγωγικών επενδύσεων υπάρχει ένα πράγμα που είναι κοινό. Πρόκειται για το ρόλο του συνταξιοδοτικού και η παρέμβαση του πολιτικού συστήματος ήταν κρίσιμη. Υπήρχε επίσης η φυσική άμυνα που ήταν η οικοδομή, ο τέταρτος πυλώνας του ασφαλιστικού συστήματος και ο πιο αναπτυγμένος. Η αποταμίευση λοιπόν γινόταν μέσω του δημοσίου και μέσα από την οικοδομή, με ότι αυτό συνεπάγεται» ανέφερε αρχικά στην παρέμβασή του ο κ. Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής, Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), Καθηγητής, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο ίδιος εκτίμησε πως μακροπρόθεσμα «δύο κλάδοι που θα έχουν ζήτηση είναι οι υπηρεσίες υγείας και οι υπηρεσίες που σχετίζονται με τον πολιτισμό-ψυχαγωγία».
Για το ρόλο των εγχώριων Θεσμικών Επενδυτών στην ελληνική οικονομία εκπροσωπώντας την ασφαλιστική αγορά μίλησε ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, Πρόεδρος ΔΣ, ΕΑΕΕ & Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Ασφαλιστικός Όμιλος Eurolife FFH. Ο ίδιος εξήγησε πως η αγορά έχει προοπτική, ωστόσο σαν λαός έχουμε λίγα χρήματα στην άκρη σε σχέση με το τι επικρατεί στο εξωτερικό. Ο κ. Σαρρηγεωργίου σημείωσε πως η αγορά διαθέτει επενδύσεις under management ύψους 18,7 δισ. ευρώ, τονίζοντας πως το 2021 οι ασφαλιστικές επένδυσαν 500 εκατ. ευρώ σε αμοιβαία κεφάλαια. Σε περαιτέρω στοιχεία, όπως σημείωσε, τα 4,1 δισ. ευρώ είναι τοποθετημένα σε Unit Linked (με Α/Κ που έχουν μικρή μεταβλητότητα), ενώ τα 7 δισ. από το σύνολο των επενδεδυμένων κεφαλαίων βρίσκονται στην Ελλάδα. Παράλληλα, υπογράμμισε πως δεν έχει φανεί κινητοποίηση από την πολιτεία ώστε να βρεθούν λύσεις για το πώς η αγορά μπορεί να φέρει στη χώρα περισσότερα κεφάλαια πίσω σε επενδύσεις. Υπογράμμισε πως απαιτούνται οι κατάλληλες αλλαγές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς Solvency II και ρυθμιστικό πλαίσιο παραμένουν ιδιαίτερα αυστηρά. «Είναι χρήσιμο να ξεκινήσει διάλογος με τη κυβέρνηση και σε αυτό το κομμάτι, ώστε να μεγαλώσει η πίτα στην αγορά», σημείωσε.
Στο Panel ΙΙ με τίτλο «Η σημασία της Επαγγελματικής Διαχείρισης των Ασφαλιστικών Πυλώνων» τέθηκαν σημαντικά θέματα γύρω από τον κλάδο. Στη συζήτηση συμμετείχαν οι κ.κ. Πάνος Τσακλόγλου, Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Θεοφάνης Μυλωνάς, Πρόεδρος του ΔΣ & Διευθύνων Σύμβουλος Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ – Αντιπρόεδρος Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών (Ε.Θ.Ε.), Μιλτιάδης Νεκτάριος, Καθηγητής, Καθηγητής της ασφαλιστικής επιστήμης, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Άρτεμις Παναγιωτοπούλου, Διευθύνουσα Σύμβουλος ΕΔΕΚΤ Α.Ε.Π.Ε.Υ., Φαίδων Ταμβακάκης, Πρόεδρος Δ.Σ. και Συνιδρυτής της ALPHA TRUST με συντονίστρια την δημοσιογράφο της Καθημερινής Ευγενία Τζώρτζη.
Ο Υφυπουργός κ. Πάνος Τσακλόγλου, μίλησε για την θεσμική διαχείριση που αφορά τη συλλογική αποταμίευση και τόνισε τον κομβικό ρόλο της συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, η οποία στη χώρα μας γίνεται μέσω της διανεμητικής ασφάλισης. «Η παρούσα κυβέρνηση εφάρμοσε πολιτικές με ένα συνετό πλαίσιο για την κεφαλαιοποιητική ασφάλιση και τη συνταξιοδοτική. Μειώσαμε εισφορές, δημιουργώντας ζωτικό χώρο, προχωρήσαμε σε μία εμβληματική μεταρρύθμιση στον πρώτο πυλώνα, σχεδιάζουμε συνεκτικό θεσμικό πλαίσιο για νοικοκύρεμα επαγγελματικών ταμείων και δημιουργούμε ισχυρά αντικίνητρα καταπολέμησης της μαύρης εργασίας», ανέφερε.
«Το νέο ταμείο, ΤΕΚΑ, είναι σήμερα μικρό αλλά σε λίγα χρόνια θα αποτελεί το μεγαλύτερο θεσμικό επενδυτή στην χώρα. Με διαφάνεια, καλή διακυβέρνηση και επαγγελματική διαχείριση. Βασικό παραγόμενο προϊόν θα είναι η καθαρή απόδοση των επενδύσεων. Σχεδιάζουμε λειτουργικό πλαίσιο εποπτείας, με στόχο το ΤΕΚΑ να αποτελεί υπόδειγμα», τόνισε.
Ο κ. Θεοφάνης Μυλωνάς, ανέφερε ότι «τελικά η σύνταξη και η ασφάλεια είναι η πιο σημαντική επένδυση που πρέπει να κάνουμε. Πρέπει να οριοθετούμε σωστά τους στόχους και αυτό κάνουμε ως διαχειριστές και ανάλογα διαμορφώνουμε τα χαρτοφυλάκια σε αυτά που έχουν ζητηθεί. Το ΤΕΚΑ αποτελεί ένα καλό παράδειγμα. Ο διαχειριστής αναλαμβάνει την πληροφόρηση και προσπαθεί να ενεργήσει με βάση τον σκοπό και την εντολή που έχει πάρει. Χρησιμοποιούμε τους αλγόριθμους, μοντέλα, αλλά τελικά η διαχείριση εξαρτάται από την ανθρώπινη γνώση και την επιλογή, επαφή για να έχουμε το αποτέλεσμα. Προσωπικά πάμε σε υβριδικά μοντέλα. Σημαντική η συνεισφορά της τεχνολογίας, την χρησιμοποιούμε, αλλά ο διακόπτης θα μένει στο ανθρώπινο χέρι».
Ο κ. Μιλτιάδης Νεκτάριος, ανέφερε ότι «η χώρα μας έχει ξεχωρίσει αρνητικά όσον αφορά στην ανάπτυξη ενός υγιούς ασφαλιστικού συστήματος, την μεταπολεμική περίοδο. Οι άλλες χώρες, από το 1970, είδαν το θέμα της γήρανσης του πληθυσμού και κατευθύνθηκαν (κεφαλαιοποιητικά αντί διανεμητικά) όσον αφορά στην υποχρεωτική ασφάλιση. Δημιούργησαν συμπληρωματικούς μηχανισμούς όπως τα δικά μας ΤΕΑ, και δημιούργησαν μηχανισμούς ώστε να τους ακολουθούν οι πολίτες και σε τρίτο επίπεδο υπήρχαν οι ασφαλιστικές εταιρείες, όπου αλλεπάλληλες γενιές συσσώρευαν κεφάλαια για μετά την συνταξιοδότηση. Η Ελλάδα βασίζονταν στον αναδιανεμητικό πυλώνα. Μειώθηκε η σύνταξη στο 50% και τα προβλήματα είναι ακόμη μπροστά. Πρέπει να μειώσουμε τις ασφαλιστικές εισφορές, ώστε να περισσεύει κάτι στον εργαζόμενο και να τα τοποθετήσει σε ένα ασφαλιστικό πρόγραμμα κτλ.».
Η κα. Άρτεμις Παναγιωτοπούλου, επεσήμανε ότι «με βάση το δημογραφικό, δεν μπορούμε να βασιστούμε σε ένα αναδιανεμητικό σύστημα. Έχει γίνει αντιληπτό από το κράτος. Με το ΤΕΚΑ πάμε ένα βήμα μπροστά. Όσον αφορά τα προηγούμενα χρόνια με τις επενδύσεις, είχε γίνει προσπάθεια διαχείρισης κεφαλαίων. Η κοινωνία έχει ωριμάσει. Στο κομμάτι των ασφαλισμένων έγινε ένα μεγάλο βήμα. Με την ύπαρξη του ΤΕΚΑ ελήφθησαν πρωτοβουλίες, ενημερώθηκαν οι ασφαλισμένοι, ήδη έγινε το πρώτο βήμα. Το σύστημα οδηγεί στην εκπαίδευση των ασφαλισμένων. Δημιουργήθηκε ιστοσελίδα η οποία περιγράφει με δομημένο τρόπο τη διαδικασία. Ο καθένας μπορεί να μπει ανά πάσα στιγμή στην ατομική του μερίδα και να δει ποιες είναι οι επενδύσεις, που βρίσκεται κτλ. Πλέον αποκτάς μια βεβαιότητα για το που πάνε τα χρήματα».
Ο κ. Φαίδων Ταμβακάκης, ανέφερε ότι «οι διαφορές που παρουσιάζουν οι Έλληνες διαχειριστές από τα benchmarks είναι μοναδικές. Ο κλάδος δεν είναι τόσο παλιός. Όσο πιο παλιά ανατρέξουμε τόσο καλές ήταν οι αποδόσεις. Από τότε που μπήκαμε στο ευρώ η λέξη πληθωρισμός θύμιζε κάτι ρετρό. […] Τα κριτήρια ESG συζητιούνται εδώ και πολλά χρόνια. Φυσικά αποτελεί την αρχή αλλά πρέπει να ξέρουμε τι κάνουμε. Το ethical το γνωρίζουμε ήδη, για το sustainability είναι νωρίς, στο governance είναι κάτι που πρέπει να το έχει η κοινωνία μέσα της. Θα μας δώσει ένα κόστος που θα το πληρώσει η κοινωνία».
Ομιλία με ενδιαφέροντα στοιχεία παρέθεσε ο Δρ. Χρήστος Π. Νούνης, Πρόεδρος, Ελληνική Ένωση Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛ.Ε.Τ.Ε.Α.) & Πρόεδρος, Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Υπουργείου Οικονομικών (ΤΕΑ-ΥΠΟΙΚ). Αναφέρθηκε εκτενώς στην επίδραση της ανάπτυξης του 2ου πυλώνα στο ΑΕΠ και την ελληνική οικονομία σε ετήσια και μακροχρόνια βάση. «Η επαγγελματική ασφάλιση έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης στην χώρα μας και μπορεί να παίξει ρόλο αναπτυξιακού μοχλού στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας διετίας, εντός του 2021 ιδρύθηκαν τρία νέα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) και το 2022 προστέθηκαν άλλα δύο. Όσον αφορά τα στατιστικά στοιχεία της αγοράς, το συνολικό τους ενεργητικό, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2021, φτάνει μόλις στο 1,834 δισ. €, από 1,643 δισ. ευρώ στα τέλη του 2020, αυξημένο κατά 11,69%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ το ενεργητικό έφτασε τον Μάρτιο του 2022 στα 1.799 δισ. €, λόγω της διόρθωσης των αγορών, με υψηλή μεταβλητότητα και έντονη οικονομική αβεβαιότητα. Η μέση ετήσια σταθμική απόδοση του χαρτοφυλακίου των ελληνικών ΤΕΑ το 2021, έφτασε στο 6,14%. Η απόδοση είναι σημαντικά υψηλότερη από τα μέσα επίπεδα επιτοκίων που επικράτησαν στις αγορές χρήματος, αναδεικνύοντας τα οφέλη της μακροχρόνιας τακτικής και επαρκώς διαφοροποιημένης επένδυσης, μέσω της αξιοποίησης της υψηλής ποιότητας επαγγελματικής διαχείρισης», τόνισε ο κ. Νούνης.
Στο Panel ΙΙΙ με τίτλο «Αμοιβαία Κεφάλαια και ESG» και συντονιστή τον ιδρυτή και CEO του Global Sustain Group κ. Μιχάλη Σπανό, οι συμμετέχοντες κατέληξαν ότι: Το ESG είναι εδώ για να μείνει και είναι το μέλλον, οι εταιρείες προσαρμόζονται και βελτιώνονται, ενώ η μετάβαση στις αρχές που πρεσβεύει το ESG, δεν είναι αγώνας ταχύτητας, αλλά μαραθώνιος.
Ειδικότερα, η κα Ελένη Κορίτσα, αντιπρόεδρος ΔΣ και αναπληρώτρια CEO της Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ, αφηγήθηκε την εμπειρία 5 ετών που σταδιακά γινόταν όλο και δυσκολότερη και προειδοποίησε ότι έρχεται νέο κύμα κατηγοριοποίησης. Αναρωτήθηκε κατά πόσο έχουν αντιληφθεί όλοι τις πρόνοιες και τις δεσμεύσεις των επενδυτών με τις επιχειρήσεις.
Ο κ. Γιώργος Δαΐρης αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της Πειραιώς Asset Management ΑΕΔΑΚ, παρατήρησε ότι αυξάνονται οι εισροές στα ΑΚ που εστιάζουν στο ESG και σχολίασε τις παλινδρομήσεις και τα ερωτηματικά που έχουν γεννήσει οι έκτακτες αποφάσεις για επαναφορά στη χρήση άνθρακα και λιγνίτη σε ευρωπαϊκές χώρες. Υποστήριξε όμως ότι «το ESG είναι εδώ για να μείνει», ενώ δήλωσε πως οι κοινωνίες θα δώσουν κατεύθυνση και θα υποχρεώσουν και τις εταιρείες να επιλέξουν.
Ο κ. Γιώργος Χρυσικός, Εκτελεστικός Διευθυντής, μέλος του ΔΣ της Allianz ΑΕΔΑΚ, παρατήρησε ότι η νομοθεσία «έβαλε το κάρο πριν από το άλογο» ζητώντας από τους διαχειριστές να πάρουν στοιχεία από τις εταιρείες, αλλά έδωσε στατιστικά που δείχνουν ραγδαία βελτίωση και συμμόρφωση των ελληνικών εισηγμένων εταιρειών στη συμμόρφωσή τους με κριτήρια ESG. Πέρυσι είπε, στείλαμε σε 69 εισηγμένες στοιχεία και λάβαμε απαντήσεις από τις 16. Φέτος τον Απρίλιο απάντησαν διπλάσιες και το 64% είχε στοιχεία για μέτρηση του νερού, ενώ παρουσιάστηκε μεγάλη βελτίωση στα στοιχεία.
Η κα Σοφία Παπαστεφάνου, Υποδιευθύντρια της Διεύθυνσης Θεσμικών Χαρτοφυλακίων και Διεθνών Επενδύσεων στην Alpha Asset Management ΑΕΔΑΚ, στάθηκε στις προσπάθειες των θεσμικών να επικοινωνήσουν και να δημιουργήσουν στενότερη σχέση με τις εταιρείες που θέλουν να ενσωματώσουν τις αρχές του ESG. Μίλησε για τον τρόπο με τον οποίο η Alpha προσεγγίζει τις εταιρείες ακολουθώντας μία διαδικασία με 4 βήματα, ενώ σχολίασε ότι ο θεσμικός έχει πάντα τη δύναμη της ψήφου του στις Γενικές Συνελεύσεις ή ακόμα και της αποεπένδυσης, ειδικά αν υπάρχουν προβλήματα με την εταιρική διακυβέρνηση.
Η κα Δώρα Ροκά, Business Development Manager της Alpha Trust, παρατήρησε ότι η ενσωμάτωση των αρχών του ESG πρέπει να γίνει αργά και προσεκτικά με μεθοδική προσέγγιση. Ανέφερε επίσης ότι η εκπαίδευση των μεγαλύτερων σε ηλικία πελατών είναι αναγκαία, καθώς το ESG ενστερνίζονται οι νεώτερες ηλικίες. Επισήμανε ότι η αγορά είναι τώρα σε σταυροδρόμι, αλλά το ESG είναι εδώ για να μείνει.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι από τα γεγονότα που αλλάζουν τον ρου της ιστορίας ανέφερε στην ομιλία του με θέμα «Το νέο γεωπολιτικό περιβάλλον και ο πόλεμος στην Ουκρανία», ο καθηγητής (Sciences Po, Παρίσι, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών) και πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ, Λουκάς Τσούκαλης. Όπως τόνισε, με τον πόλεμο, τελείωσε οριστικά το «μεταψυχροπολεμικό» καθεστώς, μπήκε τέλος στην οικονομική αλληλεξάρτηση Δύσης και Ρωσίας, προκλήθηκε ενεργειακή κρίση η οποία θα έχει μεγάλο κόστος, μπήκε τέλος στον μηδενικό πληθωρισμό και στα μηδενικά επιτόκια, ενώ έχει ξεκινήσει μία περίοδος μεγάλης αστάθειας η οποία μπορεί να διαρκέσει αρκετά και ουδείς μπορεί να προβλέψει τα μελλοντικά γεγονότα. Σύμφωνα με τον κ. Τσούκαλη, ο πόλεμος στην Ουκρανία γεννά το ερώτημα αν θα μείνει ενωμένη σε μία πολιτική κατεύθυνση η Ευρώπη, καθώς έχει καταστήσει περισσότερο ή λιγότερο φανερές δύο διαφορετικές τάσεις.
Κατά το κλείσιμο της πρώτης μέρας του συνεδρίου, η Γενική Διευθύντρια της Ελληνικής Ένωσης Διαχειριστών Συλλογικών Επενδύσεων και Περιουσίας (Ε.Θ.Ε.), κα Μαρίνα Βασιλικού, πραγματοποίησε ιστορική αναδρομή στα χρόνια λειτουργίας της Ε.Θ.Ε. και ακολούθησε χαιρετισμός και βράβευση όλων των παλαιών Προέδρων της Ένωσης.
Κατά την δεύτερη μέρα του συνεδρίου, παρέθεσε ομιλία ο κ. Νικόλαος Δ. Φίλιππας, Καθηγητής Χρηματοοικονομικής Πανεπιστημίου Πειραιώς, Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, με τίτλο: «Ο Χρηματοοικονομικός Αλφαβητισμός στην Ελλάδα».
Όπως ανέφερε: «Δεκαπέντε περίπου χρόνια από το μοναδικό σοκ της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία ξεκίνησε στις ΗΠΑ και διοχετεύθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο, το ελληνικό εγχώριο ΑΕΠ (GDP) βρίσκεται ακόμα 25% κάτω από το ΑΕΠ του 2008. Αντίθετα, οι υπόλοιπες χώρες που αποτελούσαν τις περίφημες προβληματικές χώρες PIIGS (Portugal, Italy, Ireland, Greece, Spain), έχουν ξεπεράσει το αντίστοιχο ΑΕΠ που είχαν κατά το 2008. Τα πρόσφατα σοκ στην παγκόσμια οικονομία (κορωνοϊός, πόλεμος στην Ουκρανία, παγκόσμια υπερχρέωση, στασιμοπληθωρισμός), θα δοκιμάσουν ξανά τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας όπως και των άλλων ευάλωτων χωρών».
Ομιλία με τίτλο «Οι εξελίξεις στον τομέα του Real Estate και ο ρόλος της Ακίνητης Δημόσιας Περιουσίας στη προσέλκυση επενδύσεων» παρέθεσε ο κ. Στέφανος Δ. Βλαστός, Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος του Δ.Σ της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) Α.Ε. Όπως είπε: «Η αγορά του real estate αποτελεί ένα ασφαλές καταφύγιο όπως αποτυπώνεται διαχρονικά, εν μέσω εποχών αβεβαιότητας, όπως ο χρυσός. Η ΕΤΑΔ αποτελεί και αποκτά πρόσθετο θεσμικό ρόλο και προάγει την διαχείριση του αποθέματος του χαρτοφυλακίου, λειτουργώντας ως μοχλός ανάπτυξης. Υπάρχει μια σειρά κινήσεων στο real estate, γίνεται ανακατανομή του διαθέσιμου επενδυτικού κεφαλαίου. Αυτή την στιγμή διαχειριζόμαστε 72.000 τίτλους και χαρτοφυλάκια με διάφορα τεχνικά προβλήματα. Η μεγάλη μας πρόσκληση και τάση είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η χρήση ΑΙ, τα πράσινα κτήρια, οι έξυπνες πόλεις, το ανθρώπινο δυναμικό».
Η κα. Αναστασία (Νατάσα) Στάμου, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, τόνισε στην ομιλία της ότι «οι ΑΕΕΑΠ αποτελούν μοχλό ανάπτυξης και επενδυτική επιλογή. Διέπονται από αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας και διακυβέρνησης, εισάγονται υποχρεωτικά στο χρηματιστήριο, υπάγονται σε ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και εποπτεύονται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Οι ΑΕΕΑΠ έχουν άμεση σύνδεση με την πραγματική οικονομία, τροφοδοτούν βασικούς κλάδους της και συμβάλλουν καθοριστικά στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Καθώς συμβάλλουν στη διαμόρφωση δομημένου περιβάλλοντος στις τοπικές κοινωνίες, οι ΑΕΕΑΠ δεν μπορεί παρά να λαμβάνουν υπόψη την επίτευξη περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων και να ακολουθούν κανόνες διακυβέρνησης (πλέγμα ESG)».
Στο Panel ΙV: «Η ΑΕΕΑΠ μοχλός ανάπτυξης και επενδυτική επιλογή», η κα Άννα Αποστολίδου, Διευθύνουσα Σύμβουλος, BriQ Properties ΑΕΕΑΠ, παρουσίασε ανάλυση για τις επενδύσεις των ΑΕΕΑΠ, αναφέροντας ότι οι συνολικές επενδύσεις ανέρχονται σε 2,8 δισ. ευρώ, από τα οποία το 40% αφορά σε καταστήματα. Το 2021 επένδυσαν 121 εκατ. ευρώ, με σημαντικές επενδύσεις σε logistics λόγω ζήτησης. Σε logistics, γραφεία και ξενοδοχεία, επικεντρώνονται όπως αναφέρθηκε, οι επενδύσεις της Briq.
Ο κ. Παναγιώτης Καπετανάκος, Διευθύνων Σύμβουλος, Noval Property, ανέφερε ότι οι ΑΕΕΑΠ έχουν φέρει νέες κατηγορίες ακινήτων, αλλά και νέες πηγές χρηματοδότησης. «Το μίγμα δραστηριοποίησης εξαρτάται από την στρατηγική. Εμείς έχουμε επικεντρωθεί στα πράσινα γραφεία, τα υβριδικά εμπορικά κέντρα, στις αστικές αναπλάσεις». Όπως ανέφερε, δίνουν μεγάλο βάρος στα πράσινα κτίρια, καθώς αυτό είναι το μέλλον. Εκτός από τα νέα κτίρια, επικεντρώνονται και στην ανακατασκευή παλαιών κτιρίων.
Η κα Αναστασία Στάμου, Αντιπρόεδρος, Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, αναφέρθηκε στην πολύ μεγάλη και ουσιαστική επίδραση του ESG στον κλάδο. «Είμαστε σε μία χώρα που έχει συνδέσει την επένδυση με το ακίνητο και δεν νοείται να μην γνωρίζει ο μέσος Έλληνας για τις ΑΕΕΑΠ. Ο ρόλος μας είναι πολύ ουσιαστικός για μια συνεχή προσπάθεια εμπέδωσης και εμπιστοσύνης. Όλο το οικοσύστημα πρέπει να εκπαιδευτεί. Και να παρεμβαίνουμε διορθωτικά ή όπου χρειάζεται κατεύθυνση», τόνισε.
Ο κ. Κώστας Μαρκάζος, Διευθύνων Σύμβουλος, PREMIA Properties Α.Ε.Ε.Α.Π., σημείωσε ότι στο real estate στην Ελλάδα είμαστε νεοφώτιστοι. Τόνισε ότι «οι ΑΕΕΑΠ είναι το καταλληλότερο επενδυτικό εργαλείο για να επενδύσει κάποιος έμμεσα στο real estate. Οι ΑΕΕΑΠ φτιάχτηκαν στην Αμερική και είναι 3 σε 1. Επενδύσεις, μετοχή, ομόλογο. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στη χώρα καλές εταιρείες. Χρειάζεται καλύτερη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού για την λειτουργία των ΑΕΕΑΠ».
Η κα Θηρεσία Μεσσάρη, CFO/ COO, Prodea Investment, ανέφερε ότι είναι μονόδρομος οι πράσινες αναπτύξεις, καθώς τα κτίρια εκπέμπουν το 40% των συνολικών εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. «Υπάρχει πρόγραμμα στη χώρα, ώστε το ενεργειακό απόθεμα να μειωθεί κατά 12%-15%. Τα κτίρια αυτά βοηθάνε πολύ στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Η ενεργειακή αναβάθμιση των υπάρχοντων κτιρίων είναι μονόδρομος. Όλο και περισσότεροι ζητούν πιστοποιημένα κτίρια, γιατί εκτός των άλλων συμβάλλουν και στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας. Ο κλάδος μας είναι ο τέλειος φορέας για την κτιριακή αναβάθμιση και την προσέλκυση επενδύσεων. Απόδειξη για το πόσο καλά μπορούν να πάνε τα βιοκλιματικά κτίρια είναι το element στο Μαρούσι», επεσήμανε. Σημειώνεται ότι πάνω από 200 χιλ. m2 είναι τα νέα πρότζεκτς της Prodea και πάνω από €400 εκατ. το κόστος.
Ο κ. Βασίλης Φουρλής, Πρόεδρος Ομίλου Fourlis, Πρόεδρος Trade Estates AEEAΠ, ανέφερε ότι σε όλες τις αναπτυγμένες αγορές το 90% των ΑΕΕΑΠ εξειδικεύονται σε 2 κλάδους κατά μέσο όρο η καθεμία. «Εμείς έχουμε επιλέξει το δρόμο της εξειδίκευσης, με μεγάλα καταστήματα σε εμπορικά πάρκα και logistics», σημείωσε. Τα πλεονεκτήματα της εξειδίκευσης, όπως επεσήμανε είναι: απόκτηση know-how σε βάθος, στενή και μακροπρόθεσμη σχέση με τους πελάτες, αποτελεσματικότερη διαχείριση του κόστους. Ο ίδιος επεσήμανε ότι οι ΑΕΕΑΠ δεν είναι το καταλληλότερο όχημα για ανάπτυξη. Όμως σε μια χώρα όπως τη δική μας που δεν υπάρχουν πολλά σύγχρονα κτίρια, αναγκαστικά θα γίνει και development. Ο ίδιος δήλωσε αισιόδοξος ότι στο πρώτο 3μηνο του 2023 θα καταφέρει η εταιρεία να εισαχθεί στο ΧΑ.
Στην ομιλία του με τίτλο «Οι προοπτικές του Ελληνικού Τραπεζικού Συστήματος», ο κ. Σπύρος Παντελιάς, Γενικός Διευθυντής Προληπτικής Εποπτείας & Εξυγίανσης, Τράπεζα της Ελλάδος, ανέφερε ότι πριν από 5 χρόνια θα μιλούσαμε για κόκκινα δάνεια και σοβαρά προβλήματα στις τράπεζες, με πιεσμένη ρευστότητα και καταθέσεις. Σήμερα ωστόσο βλέπουμε μονοψήφιο δείκτη δανείων, καλή ρευστότητα και τράπεζες που ανασχεδιάζουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο. Ο ίδιος αναφέρθηκε στις δύο βασικές προκλήσεις της εποχής, που είναι: η διεύρυνση των πηγών κερδοφορίας και η πιστωτική επέκταση. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ανέφερε ότι «Υπάρχει ενδιαφέρον και γίνονται συζητήσεις για απόκτηση υφιστάμενης άδειας λειτουργίας τράπεζας στην Ελλάδα και όχι τόσο για έκδοση νέας άδειας».
Στην ομιλία του με τίτλο «Γιατί το Retail να επενδύει σε Αμοιβαία Κεφάλαια», ο κ. Θεοφάνης Μυλωνάς, Πρόεδρος του ΔΣ & Διευθύνων Σύμβουλος Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ – Αντιπρόεδρος Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών (Ε.Θ.Ε.), ανέφερε ότι υπάρχει τεράστιο περιθώριο ανάπτυξης της αγοράς, μέσα από τα αμοιβαία κεφάλαια. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, τα αμοιβαία κεφάλαια, διασφαλίζουν την επαγγελματική διαχείριση, που φροντίζει για την διαχείριση των χρημάτων του πελάτη με προκαθορισμένα κριτήρια. Πρόκειται για βασικές έννοιες οι οποίες δεν είναι αρκετά διαδεδομένες, όπως η προστασία του επενδυτή, η διασπορά κινδύνου και η διαχείριση ρίσκου με βάση συγκεκριμένους κανόνες και στόχους. «Τα αμοιβαία είναι μονόδρομος για το retail. Η διαχείριση είναι εφάμιλλη του εξωτερικού, αν όχι καλύτερη», τόνισε.
Ο κ. Μάρκος Βερέμης, Συνιδρυτής & Πρόεδρος Δ.Σ. Upstream, Εταίρος BigPi Ventures, ανέφερε στην ομιλία του ότι πριν από 20 χρόνια όταν ξεκίνησε να δημιουργεί λογισμικό γι’ αυτόν το χώρο, υπήρχαν μόνο τρεις «παίκτες» στην αγορά. Σήμερα αυτός ο τομέας στη χώρα μας έχει κεφαλαιοποίηση €8,5 δισ. και απασχολεί περίπου 7.500 άτομα, φτάνοντας πλέον το δυτικό μέσο όρο. Αυτό έγινε κυρίως λόγω των equifunds, με περίπου 650 εταιρείες. Ο ίδιος εκτίμησε ότι σήμερα υπάρχουν στην Ελλάδα 5 εταιρείες «μονόκεροι», με κεφαλαιοποίηση περί του 1 δισ. έκαστη και πολλές μικρότερες. «Υπάρχει μεγάλη κινητικότητα από venture capital για επενδύσεις σε ελληνικές εταιρείες, που στηρίζεται σε μία “ατέλεια” της αμερικανικής αγοράς, καθώς υστερεί σε εξειδικευμένο προσωπικό (skilled people), παρουσιάζοντας μεγάλο έλλειμα κυρίως σε επίπεδο προγραμματιστών. Πάνω σε αυτό “παίζουμε” εμείς και εκτιμώ ότι αυτό μπορεί να φέρει μεγάλη ανάπτυξη στα επόμενα 5 χρόνια», επεσήμανε.
Tα «Τραπεζικά Δίκτυα: Επενδύσεις σε Αμοιβαία Κεφάλαια» τέθηκαν στο επίκεντρο του PANEL V, που συντόνισε η δημοσιογράφος Νένα Μαλλιάρα. Στο πάνελ συμμετείχαν οι κ.κ. Παναγιώτης Αντωνόπουλος, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ, Γιώργος Βαρελτζίδης, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Γενικής Διεύθυνσης Ιδιωτών Πελατών, Eurobank, Γρηγόριος Βυσσούλης, Επικεφαλής Τομέα Ιδιωτών Πελατών, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, Ιωάννης Μπόικος, Senior Director, Affluent & Upper mass Sales Management Head, Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς, και Παναγιώτης Νικολακόπουλος, Διευθυντής Διεύθυνσης Personal Banking, Alpha Bank.
«Είμαστε το product factory των τραπεζών. Επιλέγω να παρομοιάζω το asset management ως μια κουζίνα εστιατορίου και τα κανάλια διανομής και τα τραπεζικά δίκτυα που έτσι κι αλλιώς κάνουν dominate τις πωλήσεις, ως το μπροστά μέρος, την εξυπηρέτηση. Πέρυσι υπήρξαν μεγάλες εισροές στα αμοιβαία κεφάλαια στις τραπεζικές θυγατρικές. Είχαμε μια πολύ καλή χρονιά σε επιδόσεις και εισροές» ανέφερε στην έναρξη της τοποθέτησής του ο κ. Αντωνόπουλος. Περαιτέρω, αναφέρθηκε στο θέμα της μικρής διείσδυσης της αγοράς, ενώ σε ερώτηση για το πώς πρέπει να κινείται ο πελάτης την τρέχουσα περίοδο, ο κ. Αντωνόπουλος είπε: «Ενδείκνυται στην παρούσα φάση η μείωση του κινδύνου και η κατοχύρωση κερδών όπου αυτή υπάρχει. Οι επενδυτές πρέπει να εμπιστευτούν τους ειδικούς. Λόγω της συγκυρίας, προτείνουμε ένα global Αμοιβαίο Κεφάλαιο, ανάλογα και με το προφίλ του πελάτη».
Στην στρατηγική της Eurobank ως προς τη διοχέτευση προϊόντων στους πελάτες αναφέρθηκε στην παρέμβασή του ο κ. Βαρελτζίδης. «Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε για να διαθέσουμε το κατάλληλο επενδυτικό άνοιγμα, είναι ο έλεγχος της συμβατότητας του πελάτη στο άνοιγμα του επενδυτικού χαρτοφυλακίου. Δεύτερον, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τους οικονομικούς στόχους και τις ανάγκες του κάθε πελάτη. Τρίτον, πρέπει να μεριμνήσουμε για την κατανομή των διαθέσιμων κεφαλαίων προς επένδυση – πρέπει να κρατήσει ο πελάτης μια ρευστότητα, ενώ κάποια κεφάλαια μπορεί να τα επενδύσει εφάπαξ ή με σταδιακές καταβολές». Σύμφωνα με τον κ. Βαρελτζίδη, «ο πιο σημαντικός κρίκος του συνόλου της αλυσίδας των επενδύσεων είναι ο άνθρωπος της πρώτης γραμμής που έχει επαφή με τον πελάτη. Πρέπει να είναι καταρτισμένος, ενημερωμένος και να έχει επιχειρηματολογία».
Το μοντέλο εξυπηρέτησης του πελάτη περιέγραψε ο κ. Βυσσούλης, ενώ σχετικά με τον ρόλο της ψηφιοποίησης στον κλάδο, είπε ότι «η τεχνολογία έχει βελτιώσει κατά πολύ την παροχή επενδυτικών προϊόντων. Με τα ψηφιακά κανάλια γίνονται οι συναλλαγές, αλλά και η πληροφόρηση για τα προϊόντα και το άνοιγμα της επενδυτικής μερίδας. Από την άλλη, η ψηφιοποίηση συνδράμει και στην εύρυθμη λειτουργία των καταστημάτων. Ο πελάτης μπορεί να κλείσει ραντεβού με μια εφαρμογή, να έρθει σε επαφή με τους ειδικούς, οι διαδικασίες πλέον είναι paperless και έτσι μειώνεται και το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα. Το investment journey πρέπει να είναι ψηφιοποιημένο».
Τον τρόπο με τον οποίο η Τράπεζα Πειραιώς βίωσε τις αλλαγές της τελευταίας τριετίας για τα Α/Κ περιέγραψε ο κ. Μπόικος. «Άπαντες βιώσαμε την τελευταία 3ετία μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Για πολλά χρόνια δεν είχαμε ως προτεραιότητα τη στρατηγική μας στις επενδύσεις. Το 2018 αποτέλεσε μια χρονιά – ορόσημο. Τότε είχαμε μερίδιο αγοράς στο 10% και 1 δισ. σε υπό διαχείριση κεφάλαια. Ήταν τότε που αποφασίσαμε ότι έχει έρθει η ώρα για επενδύσεις. Απευθυνθήκαμε αρχικά σε affluent πελάτες όπου συστήναμε ακόμη και μικρές τοποθετήσεις. Μας βοήθησε τότε και η ραγδαία πτώση των επιτοκίων. Σε 2-3 χρόνια διπλασιάσαμε τα διαχειριζόμενα κεφάλαια σε 2 δισ. ήτοι 18% σε μερίδιο αγοράς» είπε και συνέχισε: «Μια μεγάλη πρόκληση για εμάς ήταν να πείσουμε το δίκτυο των πωλητών μας. Πολλοί μέχρι τότε ασχολούνταν αποκλειστικά με τη διακράτηση και άντληση καταθέσεων. Δημιουργήσαμε απλά προϊόντα και εφαρμογές για χρήστες και πελάτες. Μεριμνήσαμε για την εκπαίδευση του προσωπικού, τη δημιουργία ενός ικανού και αποφασισμένου δικτύου πωλητών και τη δημιουργία καλών προϊόντων. Όλα αυτά μας έδωσαν ώθηση».
Στο ερώτημα «Τι περιμένετε από την ΑΕΔΑΚ» κλήθηκε να απαντήσει ο κ. Νικολακόπουλος, ο οποίος έσπευσε να διευκρινίσει πως «αυτό που ζητούμε είναι το προφανές, οι καλές αποδόσεις για τα κεφάλαια των πελατών μας. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι το Α/Κ είναι το βασικό όχημα για να μπουν οι πελάτες στον κόσμο των επενδύσεων. Πέραν αυτού ζητούμε από την ΑΕΔΑΚ να μας βοηθήσει, έτσι ώστε να γίνουν περισσότερο προσβάσιμες οι επενδύσεις στον πελάτη- πρέπει να έχει επιλογή στα προϊόντα. Παράλληλα ζητούμε βοήθεια στο ζήτημα της εκπαίδευσης του πελάτη αλλά και του δικτύου, ώστε να μάθει να προωθεί σωστά τα προϊόντα». Ο κ. Νικολακόπουλος διαπιστώνει αρκετές ταχύτητες στη γνώση και την εμπειρία πελατών: «Η πλειοψηφία δεν έχει την απαιτούμενη εμπειρία καθώς δεν έχουν επενδύσει στο παρελθόν. Βεβαίως υπάρχουν και κάποιοι που είναι έμπειροι και βρίσκονται σε υψηλή συγκέντρωση σε υπο-ομάδες του πελατολογίου μας. Εκείνοι είναι πιο έτοιμοι να ακούσουν ότι το κεφάλαιο πρέπει να δουλεύεται, να μην κάθεται και γνωρίζουν ότι υπάρχει και ένας κίνδυνος στις επενδύσεις».
Παρουσίαση με τίτλο: «Ο κλάδος των ΑΕΕΧ στο Χρηματιστήριο Αθηνών» πραγματοποίησε ο κ. Βασίλειος Κλέτσας, Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Trust ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ ΑΕΕΧ και αναφέρθηκε στις Εταιρείες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου και τον ρόλο που διαδραματίζουν για τον αποταμιευτή. «Κάποτε ο κλάδος είχε 30 εισηγμένες και τώρα έχει μόνο μια, την ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ», τόνισε. Αναλύοντας τους λόγους της συρρίκνωσης ο κ. Κλέτσας ανέφερε: 1. Σύσταση και εισαγωγή νέων ΑΕΕΧ σε περιβάλλον ήδη υψηλών αποτιμήσεων και προσδοκιών, 2. Φορολογικά κίνητρα για απορροφήσεις εταιρειών 3. Εσφαλμένη συσχέτιση ΑΕΕΧ με μεγάλα discounts 4. Η παύση των Δημόσιων Εγγραφών 5. Έλλειψη του ενδιαφέροντος του ελληνικού οικοσυστήματος για επενδυτικά σχήματα “κλειστού τύπου”. Τέλος ο κ. Κλέτσας εισηγήθηκε 3 σημεία για την ανάκαμψη του κλάδου: ύπαρξη μακροπρόθεσμων κεφαλαίων, κινητοποίηση οικοσυστήματος, νέες εισαγωγές στο ΧΑ.
Ο κ. Απόστολος Ταμβακάκης, Ιδρυτής, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, EOS Capital Partners, στο περιθώριο της ομιλίας του για τον ανταγωνισμό και το μέλλον του private equity, ανακοίνωσε ότι «Σήμερα εγκρίναμε μια καινούργια εξαγορά εταιρείας από τον κλάδο των logistics, σε ποσοστό 49%. Εκτιμώ ότι το επόμενο διάστημα θα μπούμε σε αρκετές άλλες».
Αναφορικά με τον ανταγωνισμό της αγοράς σχολίασε ότι «δεν είναι μεγάλος. Τα μεγάλα private equities και hedge funds του εξωτερικού στρέφονται σε tickets πάνω από 100 εκατ. ευρώ. Το μέσο ticket στα ελληνικά private equities είναι στα 10-12 εκατ. ευρώ. Υπάρχουν και άλλα πιο μικρά, κάποια εξ αυτών ασχολούνται με νεοφυείς επιχειρήσεις. Aλλά και ανάμεσα στα ελληνικά equity funds δεν υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός γιατί δεν είναι πολλά». Ο ίδιος εκτίμησε ότι θα είναι επιτυχία εάν σε 3-4 χρόνια το ποσό των κεφαλαίων υπό διαχείριση διπλασιαστεί στα 3,5 δισ., ενώ έδωσε έμφαση στην ανάγκη να υπάρχουν ελληνικές ομάδες private equity καθώς αυτό θα σημαίνει ότι θα μεγαλώσουν τα υπό διαχείριση κεφάλαια, ενώ τα ελληνικά private equities συνήθως είναι πιο φιλικά προς τον επιχειρηματία.
Στο Panel VΙ με θέμα «Επενδύοντας σε Private Equity Funds» και συντονιστή την κα Άρτεμις Παναγιωτοπούλου, Διευθύνουσα Σύμβουλος, ΕΔΕΚΤ Α.Ε.Π.Ε.Υ., ο κ. Γιάννης Παπαδόπουλος, πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Εταιριών Επιχειρηματικών Κεφαλαίων (HVCA) senior partner της EOS Capital Partners, ανέφερε ότι σήμερα δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά 10-15 ενεργές ομάδες διαχείρισης, με κεφάλαια που προσεγγίζουν τα 2 δισ. ευρώ. «Τα ξένα private equity funds και venture capital, έβγαλαν αποδόσεις, όπως θα βγάλουν και όσοι θα μπουν τώρα σε καλές ελληνικές εταιρείες», σημείωσε.
Ο κ. Πέτρος Κατσούλας, πρόεδρος του Elikonos Capital ΑΕΔΟΕΕ, είπε ότι τα επιχειρηματικά funds μπορούν να βοηθήσουν ένα θεσμικό χαρτοφυλάκιο, να αποφύγει τις βραχυχρόνιες διακυμάνσεις, ενώ ο μακροχρόνιος χαρακτήρας των επενδύσεών τους, αποτρέπει από καταστάσεις πανικού. Σύμφωνα με τον κ. Κατσούλα, τα ρίσκα της επένδυσης αυτής για τους θεσμικούς, είναι η αδυναμία αποεπένδυσης αν ο θεσμικός αντιμετωπίζει ρευστοποιήσεις, η απώλεια κεφαλαίων και η ανάγκη επανεπένδυσης, γιατί τα κεφάλαια επανεπενδύονται και δεν μπορούν να παραμείνουν εσαεί σε μία επιτυχημένη επένδυση.
Ο κ. Γιώργος Μαυρίδης, πρόεδρος της SouthBridge ADVISORS ΑΕΔΟΕΕ, περιέγραψε τη συμμετοχή των θεσμικών επενδυτών σε private equity ως επένδυση που πρέπει να εξεταστεί υπό το πρίσμα του track record του fund και των συντελεστών του. Πρότεινε να εξετάζεται επίσης η επενδυτική πολιτική και η αντίληψη του fund. Τα funds αυτά είπε, επενδύουν στην πραγματική οικονομία και σε μη εισηγμένες εταιρείες και βοηθούν την ανάπτυξη της οικονομίας.
Ο κ. Κωνσταντίνος Λάζαρης, πρόεδρος του ΤΕΑ Υπαλλήλων Εμπορίου Τροφίμων και πρόεδρος της Ένωσης των ΤΕΑ Ελλάδας, είπε ότι τα ΤΕΑ είναι εξ ορισμού θεσμικοί με ρευστότητα, οι οποίοι εκ του νόμου μπορούν να επενδύσουν μέχρι το 5% του ενεργητικού τους σε Private Equity. Ο ίδιος περιέγραψε τα funds ως μία νέα επενδυτική επιλογή, που μπορεί να βοηθήσει την εθνική οικονομία, να ενισχύσει την κοινωνική ευθύνη και να φέρει αποδόσεις.
Η κα Ελένη Κορίτσα, αντιπρόεδρος και αναπληρώτρια CEO της Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ, ανέφερε ότι η επιλογή αυτή είναι μία πρόκληση και ότι οι επιχειρήσεις μόλις άρχισαν να χτίζουν τα δικά τους ΤΕΑ. Πρόσθεσε ότι θα πρέπει να εξεταστεί η πολιτική της επιχείρησης που οι εργαζόμενοι μετέχουν στο ΤΕΑ, αν δηλαδή έχει πολιτική προσλήψεων, οι ηλικίες των εργαζομένων και γενικά να υπάρχουν σε κοντινό χρονικά ορίζοντα υποχρεώσεις πληρωμών.
O Έλληνας γκουρού ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων στις ΗΠΑ, κ. Περικλής Μαζαράκης, Trispan VC, μίλησε στο 3ο Συνέδριο Θεσμικής Διαχείρισης και τον δημοσιογράφο Χρήστο Ν. Κώνστα, head of content της ethosmedia, δίνοντας μία γεύση από τις εξελίξεις στον χώρο των Private Equities στη μεγάλη αγορά της Νέας Υόρκης. O κ. Μαζαράκης είναι Διευθύνων σύμβουλος της Trispan, εταιρείας ιδιωτικού επενδυτικού κεφαλαίου (Private Equity) στην Νέα Υόρκη ύψους 900 εκ. δολαρίων και σύμφωνα με εκτιμήσεις του, άνω του 1 δισ. δολαρίων μετά το καλοκαίρι. Η εταιρεία του, παρά την πανδημία, είδε ευκαιρίες και αναπτύχθηκε. «Αγοράζουμε μικρότερες εταιρείες σε κατακερματισμένες βιομηχανίες, κάνουμε build, τις καλυτερεύουμε και εν συνεχεία τις μεταπωλούμε», ανέφερε, σημειώνοντας ότι «γενικά υπάρχει αβεβαιότητα στην αγορά». Για την εταιρεία του βέβαια αυτό δεν είναι αποτρεπτικό, καθώς βρίσκονται διαθέσιμες περισσότερες εταιρείες για εξαγορά. «Εμείς κάνουμε χαμηλό δανεισμό. Οπότε όταν υπάρχει κάποια δυσκολία στο οικονομικό περιβάλλον δεν το αισθανόμαστε τόσο πολύ. Τα μέρη όπου αισθανόμαστε ότι υπάρχει δυσκολία είναι η εξεύρεση ανθρώπινου δυναμικού. Βιώνουμε το φαινόμενο της μεγάλης παραίτησης. Μας έχει κάνει να κοιτάξουμε τον ανθρώπινο τομέα και πως να προσελκύσουμε αξιόπιστα άτομα που θα προσθέσουν μακροπρόθεσμα αξία στην εταιρεία. Κυρίως οι νέοι ψάχνουν να βρουν δουλειές προσαρμοσμένες στον δικό τους τρόπο σκέψης. Ψάχνουνε ευελιξία, τηλεργασία κτλ» ανέφερε.
Το Lansdowne είναι ένα fund που έχει βρεθεί συχνά από την μεριά των πωλητών στο ΧΑ και έχει σορτάρει ακόμα κι όταν η αγορά ήταν έντονα ανοδική πέρυσι. Προκαλεί λοιπόν έκπληξη η δήλωση που έκανε ένας από τους εταίρους του Lansdowne Partners, ο κ. David Craigen, ότι η ελληνική αγορά δεν είναι πτωτική (δεν είναι bear market), όπως άλλες αγορές με πτώση –20% και το ευρώ να χάνει -7% έναντι του δολαρίου. Ο κ. Craigen είχε κι άλλες ενδιαφέρουσες «θετικές» τοποθετήσεις για την ελληνική αγορά και οικονομία στη συζήτηση που είχε με το δημοσιογράφο Χρήστο Κώνστα. Όπως ειδικότερα επεσήμανε, η Ελλάδα έχει πολλούς φυσικούς πόρους, σε μία φάση της διεθνούς αγοράς που οι τιμές των πρώτων υλών έχουν αυξηθεί πολύ και ο χαλκός είναι ένα από τα βασικά μέταλλα για τη μετάβαση σε πράσινες μορφές ενέργειας. Ο ίδιος ελέγχει κάθε τόσο τι γίνεται με την επένδυση στις Σκουριές. Ο ίδιος εντοπίζει την ανάγκη να βελτιωθεί η ρευστότητα στο ΧΑ και εκτιμά ότι δεν πρέπει ποτέ να απαγορεύονται οι short κινήσεις, απλά σε έντονα πτωτικές αγορές, πρέπει να επιτρέπονται μόνον για μετοχές οι οποίες κινούνται ανοδικά, «κόντρα στο ρεύμα».
Το Υπερταμείο που για μεγάλο διάστημα και σε μία άλλη περίοδο, εισέπραττε κεφάλαια από δημόσια περιουσιακά στοιχεία τα οποία προορίζονταν να εξοφλούν το δημόσιο χρέος, μετατρέπεται σε Sovereign Wealth Fund και θα αποκτήσει περισσότερο επενδυτικό χαρακτήρα, ώστε να αυξήσει την περιουσία του. Αυτό είπε μεταξύ άλλων ο κ. Γρηγόρης Δημητριάδης, Διευθύνων Σύμβουλος και εκτελεστικό μέλος του ΔΣ του ΕΕΣΥΠ, ο οποίος εξήγησε ότι η πορεία του Υπερταμείου κρίνεται τόσο από τα κέρδη, όσο και για τον κοινωνικό ρόλο του όπως μία δημόσια εταιρία. Στα πλαίσια της σταδιακής μεταβολής του χαρακτήρα του το ΕΕΣΥΠ, διατηρεί συμμετοχή στη ΔΕΗ και μετά την αύξηση κεφαλαίου της Επιχείρησης, όπως έγινε για πρώτη φορά στην Ελλάδα με την τρόϊκα και το επενδυτικό fund ΦΑΙΣΤΟΣ, θύμισε ο κ. Δημητριάδης.
Είπε ότι από τα έσοδα του Υπερταμείου, το ½ κατευθύνεται για την εξόφληση του χρέους, το ¼ επεναπενδύεται από το δημόσιο και το υπόλοιπο ¼ επανεπενδύεται από το ίδιο το Υπερταμείο. Ο κ. Δημητριάδης αποκάλυψε ότι η Διώρυγα της Κορίνθου που παρέμενε κλειστή θα ανοίξει σε περίπου 10 μέρες. H ΕΕΣΥΠ ελέγχει ή έχει συμμετοχές σε 18 εταιρείες μεταξύ των οποίων τα ΕΛΤΑ, τις αγορές και τις Αστικές Συγκοινωνίες, όπου παρεμβαίνει με κριτήρια ESG όπως και στη ΔΕΗ, για το περιβάλλον ή το δικαίωμα στην αστική κινητικότητα.
Το τελευταίο πάνελ του συνεδρίου αφορούσε στα συμπεράσματα της συνολικής συζήτησης. Αυτό το συντόνισε ο κ. Κρις Αίσωπος, Πρόεδρος, Ελληνική Ένωση Διαχειριστών Συλλογικών Επενδύσεων και Περιουσίας (Ε.Θ.Ε.), Διευθύνων Σύμβουλος, ALPHA TRUST και συμμετέχοντες ήταν οι κ.κ. Παναγιώτης Αντωνόπουλος, Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Alpha Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ., Αριστοτέλης Καρυτινός, Διευθύνων Σύμβουλος, Prodea Investments, Ηρακλής Μπαμπλέκος Πρόεδρος Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος Πειραιώς Asset Management ΑΕΔΑΚ, Θεοφάνης Μυλωνάς Πρόεδρος του ΔΣ & Διευθύνων Σύμβουλος Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ – Αντιπρόεδρος Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών (Ε.Θ.Ε.) και Ευστράτιος Σαραντινός, Διευθύνων Σύμβουλος, Εθνική Asset Management ΑΕΔΑΚ.
Ο κ. Αντωνόπουλος, ανέφερε ότι «το μικρό μέγεθος της χώρας έχει καλά και αρνητικά στοιχεία. Από συγκρίσεις που μπορεί οποιοδήποτε να κάνει, μπορεί να συμπεράνει ότι δεν έχουμε να ζηλέψουμε σε κάτι από το εξωτερικό. Ως Alpha ΑΕΔΑΚ βρισκόμαστε στην κορυφή της λίστας σε σχέση με τα παγκόσμια προϊόντα. Οι συνθήκες μας έχουν βοηθήσει και έχουμε καλό human capital που πρέπει να “κουμπώσει” με την τεχνολογία, και να προσαρμοστούν στις ανάγκες, συνδυάζοντας πάντα την καλή οργάνωση».
Ο κ. Καρυτινός, επεσήμανε ότι «αυτή τη στιγμή βλέπουμε μία τεκτονική αλλαγή στο κομμάτι του real estate, έχει αλλάξει η ποιότητα του προϊόντος, όπως τα πράσινα κτίρια και το στοκ παγκοσμίως είναι πολύ μικρό, όπως και στην Ελλάδα. Πρόκειται για το μέλλον στην κατασκευή». Ο ίδιος έκανε εκτενή αναφορά στο θέμα του πληθωρισμού, αναφέροντας ότι «έχουμε περάσει τέτοιους κύκλους στο παρελθόν, απλά το είχαμε ξεχάσει. Η αναπροσαρμογή ενοικίων συμβαίνει ήδη. Υπάρχουν συζητήσεις για το ύψος τους, βάσει των επιπέδων του πληθωρισμού. Πράγματι τα ακίνητα έχουν τον χαρακτήρα του hedging απέναντι στον πληθωρισμό. Το τι θα γίνει με τις τιμές, μάλλον είναι κάτι πιο δύσκολο να απαντηθεί».
Ο κ. Μπαμπλέκος, ανέφερε ότι η Ελλάδα πρωταγωνιστεί στο ποσοστό ιδιοκτησίας ακινήτων. «Για να αναπτύξεις κάτι πρέπει ο κόσμος να το γνωρίσει. Ο Έλληνας έχει στρεβλή εικόνα. Έχουμε δημιουργήσει αρκετό υλικό και μαζί με το δίκτυο διανομής το φέρνουμε σε επικοινωνία με τον πελάτη. Πάνω σε αυτό διοργανώνουμε τακτικές συναντήσεις, ενημερώσεις και εκπαίδευση. Το προϊόν πρέπει να είναι ξεκάθαρο, διαφανές, επικοινωνήσιμο. Και σε αυτό έχουμε προχωρήσει αρκετά ως Τράπεζα Πειραιώς και έχουμε κάνει ένα βήμα μπροστά, κατεβάζοντας μία ταχύτητα στην επαγγελματική διαχείριση ώστε να είναι προσβάσιμη στον απλό πελάτη μας και να κατανοήσει τι προσφέρει η διαχείριση, ποιες είναι οι δικές του ανάγκες», τόνισε, συμπληρώνοντας ότι «για τα ΤΕΑ δεν έχω αμφιβολία ότι θα έχουμε καλές εξελίξεις. Είναι εδώ για να μείνουν και να ανθίσουν».
Ο κ. Μυλωνάς επεσήμανε ότι βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. «Ο στόχος είναι σωστός, αλλά θα πρέπει να δούμε το χρονοδιάγραμμα για το ESG. Ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός έχουν φέρει πράγματα σε αμφισβήτηση και ο τρόπος εφαρμογής του ESG πρέπει να αναδιαρθρωθεί. Έχουμε αναλάβει μεγάλο μέρος των ευθυνών να πιέσουμε την αγορά και βρισκόμαστε σε μία στιγμή που τα πράγματα είναι δύσκολα. Το ESG μας αφορά όλους, αλλά πρέπει να δούμε πως θα πετύχουμε ομογενοποίηση των στοιχείων. Εκεί έχουμε αποκλίσεις. Οπότε η γνώμη μου είναι ότι χρειάζεται παραπάνω χρόνος», σημείωσε.
Ο κ. Σαραντινός, ανέφερε ότι «για να υπάρξει αλλαγή στη σκέψη και τον τρόπο που επενδύει ο Έλληνας (μέχρι τώρα επενδύει σε ακίνητα και καταθέσεις), θα πρέπει να υπάρξει μια εξωγενής βοήθεια από το κομμάτι των επικουρικών συντάξεων, όπου αυτές συνδέονται με τους μισθούς των εργαζόμενων και ο κάθε ένας έχει συμφέρον να παρακολουθεί την αγορά, να ενημερώνεται, και να βλέπει ποια θα είναι η σύνταξή του. Η αγορά δεν είναι τίποτα άλλο παρά συχνότητες που αλληλεπιδρούν. Οι νέοι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία και αυτό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής και της πραγματικότητας». Τέλος σημείωσε ότι «το ενεργητικό των αμοιβαίων κεφαλαίων στο εξωτερικό είναι 21% και στην Ελλάδα χαμηλότερο του 1%. Πρέπει να υπάρχει ένας εποπτικός φορέας, να υπάρχουν πολυεργοδοτικά ταμεία. Να δοθούν φορολογικά κίνητρα σε επενδυτές και εργοδότες».
Το 3ο Συνέδριο Θεσμικής Διαχείρισης #famc22 διοργανώθηκε από την Ένωση Θεσμικών Επενδυτών (Ε.Θ.Ε.), σε συνεργασία με την ethosEVENTS, το οικονομικό και επιχειρηματικό portal banks.com.gr, το περιοδικό ΧΡΗΜΑ και το εβδομαδιαίο newsletter ΧΡΗΜΑ Week.
Το συνέδριο διεξήχθη με φυσική παρουσία στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών, & μεταδόθηκε παράλληλα online μέσα από το LiveOn Expo Complex, το καινοτόμο 3D εκθεσιακό και συνεδριακό κέντρο της LiveOn, της Ψηφιακής πλατφόρμας Επιχειρηματικής Επικοινωνίας και Εκδηλώσεων.