Μνημόνιο Συνεργασίας από 13 κορυφαίους ελληνικούς φορείς έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας, ανάμεσά τους και το ΕΚ «Αθηνά»
Το ΕΚ «Αθηνά» ανακοινώνει τη συμμετοχή του ως ιδρυτικό μέλος στην «Ελληνική Πρωτοβουλία για την Ανοικτή Επιστήμη – ΕΠΑΕ» / «Hellenic Open Science Initiative – HOSI» που συστάθηκε στις 28 Φεβρουαρίου από 13 κορυφαίους ελληνικούς φορείς έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας. Σκοπός της ΕΠΑΕ είναι η συντονισμένη και συμμετοχική υλοποίηση πολιτικών Ανοικτής Επιστήμης στην Ελλάδα και η φροντίδα της επίσημης εθνικής συμβολής και εκπροσώπησης στο Ευρωπαϊκό Νέφος Ανοικτής Επιστήμης (EOSC).
Η Ανοικτή Επιστήμη είναι το νέο πρότυπο πρακτικών, μέσων και συνεργασίας για την παραγωγή και διάθεση επιστημονικού έργου και αποτελεσμάτων της έρευνας, με άμεσο επιστημονικό, οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Αποτελεί κρίσιμη προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την καλύτερη παραγωγή και αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων, τη συνεργατικότητα, καθώς και τον εκδημοκρατισμό της γνώσης.
Σκοπός του EOSC είναι να αναπτύξει ένα ενιαίο διαθεματικό διαδικτυακό περιβάλλον όπου οι επιστήμονες θα μπορούν να δημοσιεύουν, να βρίσκουν και να επαναχρησιμοποιούν δεδομένα, εργαλεία και υπηρεσίες ώστε να μπορούν να εκτελούν τις εργασίες τους καλύτερα.
Το Μνημόνιο Συνεργασίας (Memorandum of Understanding – MoU) που συνυπέγραψαν οι οργανισμοί αυτοί, αποτυπώνει τους όρους και τις διαδικασίες λειτουργίας της ΕΠΑΕ και αποτελεί συλλογικό επίτευγμα και προϊόν εντατικών διαβουλεύσεων της ομάδας εργασίας για την Ανοικτή Επιστήμη στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με το Άρθρο 2 του Μνημονίου Συνεργασίας στους σκοπούς της ΕΠΑΕ είναι:
- Να διαχειριστεί την Εθνική Εκπροσώπηση της χώρας στο EOSC Association, καθώς και σε όλα τα σχετικά όργανα και δράσεις του. Η ΕΠΑΕ αποτελεί «Εθνική Πρωτοβουλία για το Νέφος Ανοικτής Επιστήμης» (National Open Science Cloud Initiative – NOSCI) σύμφωνα με την ορολογία του EOSC.
- Να διαμορφώσει την εθνική στρατηγική, αλλά και πρωτοβουλίες και δράσεις, για την εφαρμογή της Ανοικτής Επιστήμης χώρα ενημερώνοντας και εξειδικεύοντας το ‘Εθνικό Σχέδιο για την Ανοικτή Επιστήμη’ το οποίο περιγράφει τους βασικούς άξονες πολιτικής και υλοποίησης για την Ανοικτή Επιστήμη στη χώρα και απευθύνεται προς την πολιτική ηγεσία, οργανισμούς χρηματοδότησης έρευνας, καθώς και το σύνολο των οργανισμών Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α) της χώρας.
“Το ΕΚ “Αθηνά” είναι ιδιαίτερα περήφανο που έχει πρωτοστατήσει σε όλα τα στάδια ωρίμανσης της πρωτοβουλίας για την Ανοικτή Επιστήμη και θα συνεχίσει να υποστηρίζει ενεργά όμοιες δράσεις, καθώς πιστεύει στην αξία της ανοικτής επιστήμης για τους ερευνητές, γενικότερα τους επιστήμονες διαφορετικών κλάδων, του δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς”, δήλωσε σχετικά ο Γιάννης Εμίρης, Πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του ΕΚ “Αθηνά”.
“Έπειτα από περισσότερα από 10 χρόνια που παρατηρώ στενά τις εξελίξεις για την ανοικτή επιστήμη στην Ευρώπη, νιώθω ιδιαίτερη χαρά που βλέπω την επιστημονική κοινότητα στην Ελλάδα να αυτο-οργανώνεται και να συμπορεύεται βάζοντας τα θεμέλια για μια μακροπρόθεσμη συνεργασία. Μια κοινότητα, πρωτοπόρος στην Ευρώπη, που ξέρει τις απαιτήσεις και τις δυσκολίες του εγχειρήματος και είναι σε θέση να φέρει εις πέρας μια βιώσιμη υλοποίηση της ανοιχτής επιστήμης. Ελπίζω η πολιτεία να σταθεί αρωγός και να συνδράμει με κάθε δυνατό τρόπο.” επισήμανε η Ναταλία Μανωλά, Διευθύνουσα Σύμβουλος OpenAIRE.
“Η ανοιχτότητα αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στον εκδημοκρατισμό της έρευνας και της επιστήμης και εφαλτήριο για την ολοκληρωμένη υιοθέτηση αρχών υπευθυνότητας, ηθικής και δεοντολογίας γύρω από την διαδικασία και τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας. Για σχεδόν μια 15ετία είμαι συντονιστής της Ευρωπαϊκής υποδομής OpenAIRE, η οποία υλοποιεί τις πολιτικές της Ευρώπης για την Ανοιχτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις και τα δεδομένα, και αποτελεί σημαντικότατη συνιστώσα στο αναδυώμενο Ευρωπαϊκό Νέφος για την Ανοιχτή Επιστήμη (European Open Science Cloud – EOSC). Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που όλη αυτή η Ευρωπαϊκή εμπειρία μεταλαμπαδεύεται τώρα και στη χώρα μας, με τη συμμετοχή όλων των ερευνητικών κέντρων, τεχνολογικών φορέων, και προοπτικά, όλου του ακαδημαϊκού ιστού της.” τόνισε ο Γιάννης Ιωαννίδης, Καθηγητής Πληροφορικής & Τηλ/νιών, ΕΚΠΑ, Εθνικός Εκπρόσωπος στο EOSC Strategic Board, Συντονιστής EOSC Future
Ιδρυτικά μέλη της ΕΠΑΕ αποτελούν οι ακόλουθοι φορείς: Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά», Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ), Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ (Ε.Ι. Παστέρ), Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμιγκ», Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών ΕΛ/ΛΑΚ, Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΕΑΒ).
Από το 2019, η ομάδα αυτή συνεργάστηκε σε εξαιρετικό κλίμα για την ανάπτυξη της πρότασης για ένα Εθνικό Σχέδιο για την Ανοικτή Επιστήμη στην Ελλάδα, μέρος της οποίας έχει ήδη ενσωματωθεί στην Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού της χώρας. Στα αμέσως επόμενα βήματα της ΕΠΑΕ περιλαμβάνεται η σύγκλιση της πρώτης Γενικής Συνέλευσης και η υιοθέτηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ανοικτή Επιστήμη στην Ελλάδα από τους οργανισμούς-μέλη της.
Ανοικτή Πρόσκληση
Τα ιδρυτικά μέλη της ΕΠΑΕ απευθύνουν ανοικτή πρόσκληση σε όλους τους φορείς από το ευρύτερο οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας να ενταχθούν στην ΕΠΑΕ συνυπογράφοντας το Μνημόνιο, καλώντας ταυτόχρονα το επιστημονικό και ερευνητικό προσωπικό της χώρας να μελετήσουν το Εθνικό Σχέδιο για την Ανοικτή Επιστήμη και να συμβάλουν ενεργά στη χάραξη και τον σχεδιασμό νέων πολιτικών και δράσεων. Ταυτόχρονα καλούν τα Υπουργεία Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Παιδείας και Θρησκευμάτων, και Ψηφιακής Διακυβέρνησης να συμβάλουν στο όραμα της ΕΠΑΕ, ως παρατηρητές ή/και ενεργά μέλη της.
Τι είναι το ΕΚ “Αθηνά”;
Το ΕΚ “Αθηνά” είναι το μοναδικό Ερευνητικό Κέντρο στη χώρα με αποκλειστικό προσανατολισμό τις τεχνολογίες και τις εφαρμογές της Πληροφορικής. Διεξάγει υψηλής ποιότητας Έρευνα, αναπτύσσει Τεχνολογίες και συμβάλλει στην παραγωγή Καινοτομίας στα πεδία της Πληροφορικής, των Επικοινωνιών και των Υπολογιστικών Επιστημών. Η φυσική παρουσία του καλύπτει μια ευρεία γεωγραφική περιοχή, έχοντας έδρα την Αθήνα, με Ινστιτούτα, Μονάδες και αντίστοιχες υποδομές στην Αθήνα, την Πάτρα και την Ξάνθη.
