Το WhatsApp, η κορυφαία εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων στο κόσμο άξαφνα, και χωρίς κάποια προηγηθείσα ένδειξη, επιβεβαίωσε ότι σχεδιάζει να μετεξελιχθεί σε ιστότοπο αγορών, σε ένα εργαλείο μάρκετινγκ μέσω του οποίου οι επιχειρήσεις θα προωθούν τα προϊόντα τους. Ο κίνδυνος αυτός ελλόχευε από την πρώτη στιγμή που το Facebook εξαγόρασε την πλατφόρμα, πολλά χρόνια πριν. Τώρα, όμως, όλοι αυτοί οι φόβοι ότι το Facebook θα αλλοιώσει τη “φύση” του WhatsApp έχουν γίνει πολύ πιο πραγματικοί.
Θα αναρωτιέστε βέβαια, πόσο μεγάλη σημασία έχει αν οι επιχειρήσεις θα χρησιμοποιούν το WhatsApp για να συναλλάσσονται με τους πελάτες τους, όπως κάνουν με τις άλλες δύο πλατφόρμες του Facebook, το Messenger και το Instagram. Και πόσο σημαντικό είναι εάν το Facebook παρέχει υπηρεσίες εξυπηρέτησης εταιρικών πελατών, cloud hosting και πωλήσεων ώστε και το WhatsApp “να συνεχίσει να μεγαλώνει, ενώ διευρύνει τις δωρεάν καθετοποιημένες υπηρεσίες κρυπτογραφημένων μηνυμάτων, βίντεο και φωνητικής κλήσης που παρέχει” στα δύο και πλέον δισεκατομμύρια χρήστες του.
Η απάντηση εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από το πώς θεωρείται ότι πρέπει να λειτουργεί μια υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων. Ήδη, εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες από πολλούς ειδικούς του χώρου της ασφάλειας σχετικά με το τι συμβαίνει στα “παρασκήνια” του WhatsApp – “εξόρυξη” μεταδεδομένων ανταλλαγής μηνυμάτων και συλλογή στοιχείων επικοινωνίας, αναπόφευκτη συνδιαλλαγή υπηρεσιών μεταξύ διαφόρων πλατφορμών, δεδομένου ότι η ενσωμάτωση του Messenger, των απευθείας μηνυμάτων του Instagram και (τελικά) του WhatsApp γίνεται πλέον πραγματικότητα.
Το WhatsApp από τη μεριά του υποστηρίζει ότι “η επικοινωνία μιας επιχειρήσεις θεωρούμε ότι πρέπει να είναι τόσο εύκολη, όσο το να βλέπεις ένας κατάλογο καταστήματος σε μια συνομιλία, να προσθέτεις ένα προϊόν στο καλάθι σου, να κάνεις την παραγγελία σου και να έχει άμεση ανταπόκριση στο αίτημά σου. Ανυπομονούμε να προσφέρουμε αυτού του είδους τις εμπειρίες σε ακόμα περισσότερα άτομα μέσω του WhatsApp!”. Τέλεια, θα πουν κάποιοι.
Είναι όμως μια υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων απλώς ένα εργαλείο επικοινωνίας που μπορείτε θα του έχετε εμπιστοσύνη ή μήπως αποτελεί “βραχίονα” μια ευρύτερης αρχιτεκτονικής κοινωνικής δικτύωσης που έχει σχεδιαστεί ώστε να εμπορευματοποιήσει τη χρήση που κάνετε; Στους περισσότερους χρήστες του WhatsApp, αυτή η “στροφή” δεν θα εγείρει ανησυχίες. Για όσους όμως θέλουν μια ξεκάθαρη υπηρεσία διεπαφής και μια χωρίς περιορισμούς πλατφόρμα, εγείρει θέματα. Και σε αυτούς περιλαμβάνονται πολλοί από τους πρώτους “οπαδούς” του WhatsApp, που το επέλεξαν χάρη στην έμφαση που έδινε πρώτα απ’ όλα στον πελάτη.
Η πραγματική πρόκληση λοιπόν για το WhatsApp είναι ότι ανήκει στο Facebook. Διότι ενώ ο γίγαντας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πρωτοστατεί επί του παρόντος στη διαμάχη με την κυβέρνηση για τη διατήρηση της κρυπτογράφησης των δεδομένων που διακινούνται μέσω των πλατφορμών του (σ.μ. μην επιτρέποντάς της να “βλέπει” τις πληροφορίες αυτές), η εστίασή του όσον αφορά την ανταλλαγή μηνυμάτων θα προσανατολιστεί στην αναζήτηση εμπορικών ευκαιριών και όχι στη διατήρηση ενός αξιόπιστου καναλιού επικοινωνίας για τα δύο δισεκατομμύρια χρήστες του που ανταλλάσσουν δεκάδες δισεκατομμύρια μηνύματα καθημερινά.
Προσφάτως είδαμε την ενοποίηση των Messenger και Instagram, ένα “διαπλατφορμικό” στοίχημα που το Facebook είχε υποσχεθεί εδώ και καιρό, και το οποίο τελικά θα συμπεριλάβει και το WhatsApp. Και παρότι γνωρίζουμε επίσης ότι το Facebook παλεύει για να εξασφαλίσει την από άκρου είς άκρο κρυπτογράφηση του Messenger (σ.μ. που τώρα δεν υπάρχει), γίνονται κινήσεις για να δημιουργηθούν “πρώιμες γέφυρες” που θα συνδέουν τις εφαρμογές Messenger και WhatsApp.
Το Instagram είναι ήδη μια πλατφόρμα επικεντρωμένη στις πωλήσεις και το μάρκετινγκ. Το Messenger από την άλλη έχει σχεδιαστεί με σκοπό να μεγιστοποιήσει τη δυναμική εξασφάλισης εσόδων από τη βάση των χρηστών του. Σε ό,τι αφορά όμως το WhatsApp, μέχρι σήμερα, ήταν απόλυτα εστιασμένο στην επικοινωνία. Ναι, οι επιχειρήσεις μπορούν να “διαφημιστούν” από τους πελάτες τους στην πλατφόρμα. Δεν είναι κακό. Αλλά υπάρχει μια διαφορά μεταξύ της επικοινωνίας και του εμπορίου, στην πραγματικότητα λοιπόν, το WhatsApp πρέπει πλέον να αποφασίσει τι θέλει να είναι.
Πέρα από το γεγονός ότι ανήκει στο Facebook, το πρόβλημα του WhatsApp είναι ότι ο “πόλεμος” στον χώρο των υπηρεσιών ανταλλαγής μηνυμάτων θεριεύει. Το iMessage είναι μια εξαιρετική εναλλακτική λύση ανταλλαγής μηνυμάτων για το οικοσύστημα της Apple, ενώ εφαρμογές όπως το Telegram και το Signal προσφέρουν την ίδια δυνατότητα σε όλους τους άλλους. Ωστόσο, έχω ξεκαθαρίσει ότι ο συνδυασμός της ασφάλειας, της λειτουργικότητας, της ευκολίας χρήσης και της βάσης των χρηστών καθιστά το WhatsApp την απόλυτη εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων για καθημερινή χρήση. Αλλά η εξέλιξή του σε εμπορική πλατφόρμα, όπου οι επιχειρήσεις θα προωθούν τα προϊόντα τους στους χρήστες του, αλλάζει αυτή του τη μοναδικότητα.
Τα 19 δισ. δολάρια που κατέβαλε το Facebook για την εξαγορά του WhatsApp το 2014 ήταν φυσικό ότι θα έπρεπε να αποφέρουν “καρπούς” κάποια στιγμή. Ίσως η ώρα αυτή να έχει έρθει. Για πολλούς, η εξέλιξη αυτή δεν θα κάνει και μεγάλη διαφορά. Εξάλλου, ένα δισεκατομμύριο και πλέον άνθρωποι χρησιμοποιούν το Messenger, παρ’ όλους τους “εμπορικούς συμβιβασμούς” του. Αλλά για όσους δίνουν μεγάλη σημασία στην ασφάλεια των μηνυμάτων τους, χαρακτηριστικό που αποτέλεσε τον καταλύτη για την “αστρονομική” ανάπτυξη του WhatsApp, έχει σημασία.
Εάν δεν έχετε εγκαταστήσει ακόμη μια αυτόνομη ασφαλή, υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων , τότε σίγουρα τώρα είναι η ώρα να το πράξετε. Στο μεταξύ, οι 50 και πλέον εκατομμύρια επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν το WhatsApp για να επικοινωνήσουν με τους πελάτες τους θα έχουν τη δυνατότητα επιλογής premium υπηρεσιών επί πληρωμή, ενώ η εδώ και καιρό διαφημιζόμενη “στροφή” του WhatsApp στις υπηρεσίες πληρωμής έχει γίνει επίσης πολύ πιο πραγματική.
Το WhatsApp βέβαια έπεται των αντιπάλων του όσον αφορά κρίσιμης σημασίας υπηρεσίες λειτουργικότητας. Όπως για παράδειγμα, η πολλαπλή πρόσβαση συσκευών, η πολυαναμενόμενη εφαρμογή του iPad. Επιπλέον, υπάρχει και το θέμα των κρυπτογραφημένων αντιγράφων ασφαλείας, που αποσκοπεί στο να επιλύσει το πρόβλημα με τη μεταφορά του ιστορικού συνομιλιών σε μια νέα συσκευή, διαδικασία που τώρα δεν είναι ασφαλής. Όλες αυτές οι ενημερώσεις εξακολουθούν να βρίσκονται “υπό εξέλιξη”, με κάποιες διαρροές κώδικα beta να κυκλοφορούν από καιρού είς καιρό. Εν τω μεταξύ, όμως, η ομάδα ανάπτυξης φαίνεται πως έχει άλλες προτεραιότητες.
Η “αποστολή” του WhatsApp ήταν πάντοτε η παροχή μιας απλής και ασφαλούς υπηρεσίας ανταλλαγής μηνυμάτων, χωρίς διαφημίσεις και χωρίς άλλες επιμέρους εστιάσεις. Ο συνιδρυτής του WhatsApp, Jan Koum, είχε χαιρετήσει την εξαγορά της εφαρμογής από το Facebook το 2014, λέγοντας ότι “θα δώσει στο WhatsApp την ευελιξία να αναπτυχθεί και να επεκταθεί… Μπορείτε πάντα να υπολογίζεται στην απόλυτη απουσία διαφημίσεων που θα διέκοπταν την επικοινωνία σας. Δεν θα τελεσφορούσε η συνεργασία μεταξύ των δύο εταιρειών εάν έπρεπε να συμβιβαστούμε όσον αφορά τις αρχές που πάντοτε θα καθορίζουν την εταιρεία μας, το όραμά μας και το προϊόν μας”.
Από την άλλη, η “αποστολή” του Facebook είναι η δημιουργία εσόδων. “Θέλουμε να κάνουμε τις αγορές ευκολότερες για τους ανθρώπους και να ενθαρρύνουμε οποιονδήποτε να χρησιμοποιήσει τις εφαρμογές μας για να βρει πελάτες και να αναπτύξει την επιχείρησή του”, αναφέρει το κοινωνικό δίκτυο. “Γι’ αυτό αναπτύσσουμε νέους τρόπους ώστε ο κόσμος να κάνει τις αγορές του μέσα από τις εφαρμογές μας, ενώ παρέχουμε εργαλεία που βοηθούν τις επιχειρήσεις να πωλούν διαδικτυακά”, προσθέτει.
Το ζήτημα για τους χρήστες του WhatsApp λοιπόν είναι ότι μόλις η πλατφόρμα στρέψει την προσοχή της στην υλοποίηση των φιλοδοξιών προώθησης και πώλησης προϊόντων των εταιρικών πελατών της, μόλις αυτή δηλαδή γίνει αυτή η νέα “αποστολή” της, τότε οι “μάγοι” των δεδομένων θα πιάσουν δουλειά. Εάν το Facebook αντλεί τα έσοδά του από επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται επιτυχώς τις υπηρεσίες του WhatsApp, τότε τα πανίσχυρα εργαλεία δεδομένων του θα γίνουν “θυσία στον βωμό” της αύξησης αυτών των εσόδων. Αυτό είναι η επιχειρηματική πρακτική.
Το WhatsApp αναμφισβήτητα θα διατηρήσει την τεράστια βάση των χρηστών του, ακόμη και όταν η μητρική εταιρεία ξεκινήσει να εμπορευματοποιεί συστηματικά την πλατφόρμα. Το WhatsApp δεν θα εξαφανιστεί. Ωστόσο, αυτή η νέα “στροφή” στο εμπόριο, σε συνδυασμό με την προγραμματισμένη ενοποίηση με το Instagram και το Messenger, φαίνεται να σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της απλής εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων που ο Mark Zuckerberg εξαγόρασε από τους Brian Acton και Jan Koum πριν από χρόνια.
Πηγή; Capital.gr