Όταν η κινεζική εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Pinduoduo ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι έφτασε τα 788,4 εκατ. ενεργούς χρήστες, ξεπερνώντας τα 779 εκατ. χρηστών της Alibaba και τα 300 εκατ. της Amazon, ο ιδρυτής και πρόεδρος της εταιρείας Colin Huang, αποκάλυψε ότι αποχωρεί. Γιατί όμως ο Χουάνγκ, ο οποίος τον Ιούλιο είχε παραιτηθεί από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου και έχει περιουσία 50 δισ. δολαρίων σύμφωνα με τους υπολογισμού του Forbes, να αποχωρήσει τη στιγμή που επετεύχθη ένα τέτοιο ορόσημο;
Σπανίως είναι εύκολη υπόθεση η αποχώρηση ενός διευθύνοντος συμβούλου, ωστόσο είναι ακόμη δυσκολότερη για τον υπ’ αριθμόν 1 μιας εταιρείας. Στην απόφαση του Huang να αποχωρήσει βέβαια ίσως συνέβαλε η αυστηροποίηση τους τελευταίους μήνες των ρυθμιστικών κανόνων στους οποίους υπόκειται η εταιρεία του, όπως και ο υπόλοιπος κλάδος τεχνολογίας της Κίνας. Άλλωστε, δεν είναι ο μόνος ιδρυτής εταιρείας που πήρε αυτήν την απόφαση τους τελευταίους μήνες.
Μετά τη μείωση που εμφάνισε ο αριθμός των CEOs που πέρασαν την πόρτα της εξόδου των επιχειρήσεών τους το 2020, κατά 20% σε ετήσια βάση -εν μέρει λόγω της απροθυμίας των επιχειρήσεων να προβούν σε σημαντικές αλλαγές ηγεσίας εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού- το πρώτο δίμηνο του 2021 καταγράφηκαν 195 αλλαγές σκυτάλης, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας προσλήψεων Challenger, Gray & Christmas. Αρκετοί δε εξ αυτών ήταν μάλιστα και ιδρυτές των εταιρειών που διηύθυναν.
Και παρότι κάποιοι δεν παραιτήθηκαν οικειοθελώς -όπως ο John Matze, ο οποίος εκδιώχθηκε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου του Parler όταν η Amazon Web Services “έκοψε” την εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης λόγω του ρόλου της στην επίθεση στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ, και ο Leon Black, ο οποίος παραιτήθηκε από CEO της Apollo Global Management μετά την ανεξάρτητη έρευνα για τη σχέση του με τον αποβιώσαντα χρηματιστή και καταδικασμένο για σεξουαλική κακοποίηση Jeffrey Epstein-, οι περισσότεροι αποχώρησαν από μόνοι τους. Κάτι που η Jane Stevenson, αντιπρόεδρος της εταιρείας συμβούλων διαχείρισης Korn Ferry, αποδίδει στην πανδημία.
“Οι άνθρωποι δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στα πράγματα που θέλουν να κάνουν και αν πρόκειται για έναν επιτυχημένο ιδρυτή εταιρείας, μπορεί να έχει άλλες προτεραιότητες που θέλει να διευθετήσει”, σημειώνει, προσθέτοντας: “Ξέρω διευθύνοντες συμβούλους και μέλη διοικητικών συμβουλίων που σκέφτονται ότι η ζωή είναι πολύ μικρή και αυτό είναι πάρα πολύ, οπότε αποχωρούν”.
Απόδειξη αυτής της τάσης αποτελεί η πλέον αξιοσημείωτη, μέχρι στιγμής φέτος, αποχώρηση του δισεκατομμυριούχου ιδρυτή-διευθύνοντος συμβούλου της Amazon. O Jeff Bezos ανακοίνωσε τα σχέδιά να αφήσει το “τιμόνι” του κολοσσού ηλεκτρονικού εμπορίου, που ξεκίνησε από το γκαράζ του στο Σιάτλ το 1994, τον Φεβρουάριο. Ο Bezos, ο οποίος σύμφωνα με το Forbes έχει περιουσία 178,1 δισ. δολαρίων, θα αναλάβει καθήκοντα εκτελεστικού προέδρου, ενώ ο διευθύνων σύμβουλος της Amazon Web, Andy Jassy, θα είναι αυτός που θα τον διαδεχθεί. Στο σημείωμα που απέστειλε στο προσωπικό της εταιρείας με αφορμή την αποχώρησή του, ο Bezos έγραψε: “Όταν έχεις τέτοια ευθύνη, είναι δύσκολο να δώσεις προσοχή σε οτιδήποτε άλλο”, αναφερόμενος στον χρόνο που ελπίζει ότι θα μπορέσει πλέον να αφιερώσει στο φιλανθρωπικό ταμείο του Day 1 αλλά και στο Bezos Earth Fund, στην αεροδιαστημική εταιρεία του Blue Origin αλλά και στη The Washington Post.
Η ανακοίνωση του Bezos τον Φεβρουάριο έπιασε τον κόσμο εξαπίνης, αν και ίσως δεν θα έπρεπε. Η Amazon είχε μόλις ανακοινώσει ρεκόρ πωλήσεων ύψους 125,6 δισ. δολαρίων για το δ’ τρίμηνο του 2020, και ο ίδιος μετά από 27 χρόνια στο “τιμόνι” του κολοσσού μπορούσε να αποχωρήσει όντας στο απόγειό του και έχοντας διατελέσει CEO πολύ περισσότερο καιρό από οποιονδήποτε ομόλογό του.
Παρότι η μέση θητεία ενός CEO είναι μεγαλύτερη από οποιουδήποτε άλλου διοικητικού στελέχους, και πάλι είναι μόλις 6,9 χρόνια, μειωμένη από τα 8 χρόνια που ήταν το 2016, σύμφωνα με τα στοιχεία της Korn Ferry. “Πλέον οι διευθύνοντες σύμβουλοι με θητεία μεγαλύτερη της δεκαετίας είναι πολύ λιγότεροι από ό,τι παλαιότερα”, σημειώνει η Stevenson. Πολλοί βέβαια από τους ιδρυτές-CEOs που αποχώρησαν φέτος αποτελούν, όπως και ο Bezos, εξαιρέσεις αυτού του κανόνα. “Οι ιδρυτές είναι πολύ στενά συνδεδεμένοι με τους οργανισμούς [που ίδρυσαν], σε επίπεδο ταυτότητας”, προσθέτει.
Η Kendra Scott, για παράδειγμα, αποχώρησε από τη θέση της διευθύνουσας συμβούλου της ομώνυμης εταιρείας κοσμημάτων τον Φεβρουάριο, σχεδόν 20 χρόνια μετά την ίδρυση της επιχείρησης. Διαθέτοντας πλειοψηφικό ποσοστό στη φίρμα, η “βασίλισσα” των κοσμημάτων του Τέξας έχει περιουσία που υπολογίζεται από το Forbes σε 510 εκατ. δολάρια, ενώ -όπως και ο Bezos- θα συνεχίσει να ασχολείται με την εταιρεία, εστιάζοντας όμως στο κομμάτι του σχεδιασμού, της εμπειρίας των πελατών και της φιλανθρωπίας, από τη θέση της εκτελεστικής προέδρου. Στη θέση της, στο “τιμόνι” της εταιρείας, θα κάτσει ο νυν πρόεδρος Tom Nolan.
Άλλωστε, αφού κατάφερε να μετασχηματίσει την επιχείρησή της με συνοπτικές διαδικασίες προκειμένου να ξεπεράσει τη “φουρτούνα” της πανδημίας, πιθανότατα η Scott βλέπει την επικείμενη επιστροφή στην ομαλότητα ως ευκαιρία για τη μεταβίβαση της ηγεσίας.
“Μπορεί να είναι καιρός για μια αλλαγή. Ίσως είναι αυτό που λένε οι CEOs, θα μείνω μέχρι να επέλθει η σταθερότητα αλλά μετά τέλος”, εξηγεί η Stevenson. “Νομίζω ότι όλοι το παλεύουν με κάθε τρόπο εδώ και έναν χρόνο”, προσθέτει.
Αυτό ισχύει σίγουρα στην περίπτωση της διευθύνουσας συμβούλου του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Girls Who Code, Reshma Saujani. Μια δεκαετία μετά την ίδρυση του εν λόγω οργανισμού που έχει στόχο την ενίσχυση της παρουσίας των γυναικών στον κλάδο των υπολογιστών, η Saujani αποφάσισε ότι είναι απαραίτητη η “αλλαγή σκυτάλης”. Όταν θα αποχωρήσει από τη θέση της CEO τον Απρίλιο για να αναλάβει καθήκοντα προέδρου του ΔΣ, η επικεφαλής λειτουργίας του οργανισμού Dr. Tarika Barrett θα πάρει τα “ηνία”.
“Πιστεύω ότι οι ηγέτες δεν μπορούν ή δεν πρέπει να παραμένουν στις εταιρείες για πάντα και ότι δεν διασφαλίζεται η καινοτομία όταν λαμβάνει τις αποφάσεις το ίδιο άτομο ες αεί”, δήλωσε η Saujani στο Forbes στο πλαίσιο της αποκλειστικής συνέντευξης που παραχώρησε στο περιοδικό τον προηγούμενο μήνα. “Θεωρώ ότι ειδικά εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού, η εταιρεία βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Και για πολλούς λόγους, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για αλλαγή ηγεσίας”, πρόσθεσε.
Μια περίοδος κρίσης μπορεί να αναδείξει τη σημασία του σχεδιασμού διαδοχής, ειδικά στην περίπτωση των ιδρυτών-CEOs, που έχουν και επαγγελματική και προσωπική σχέση με την εταιρεία τους. Αυτό είναι και ο λόγος που σύμφωνα με τη Stevenson τείνουν να επιλόγουν τους διαδόχους τους από την ίδια την εταιρεία.
“Όταν έχεις στόχο για την πορεία μιας εταιρείας, η επιλογή του σωστού ηγέτη που θα την οδηγήσει στον στόχο είναι πραγματικά κρίσιμη”, εξηγεί η Stevenson. “Τα στοιχεία δείχνουν καταφανώς ότι αποτελεί πλεονέκτημα η δυνατότητα επιλογής διαδόχου εκ των έσω, διότι διασφαλίζεται η κουλτούρα της εταιρείας αλλά και η πρότερη ενασχόληση με την αγορά”, προσθέτει.
Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που την προηγούμενη εβδομάδα, δημοσίευμα του Reuters ανέφερε ότι ο επικεφαλής λειτουργίας της Salesforce, Bret Taylor, προορίζεται να αναλάβει τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου μετά τις φήμες ότι ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της εταιρείας Marc Benioff ενδεχομενως να είναι ο επόμενος ιδρυτής-CEO που θα παραδώσει τα “ηνία”. Εάν όντως οι φήμες ευσταθούν, πάντως, εάν δηλαδή όντως αποχωρήσει, πιθανότατα δεν θα απεμπλακεί εντελώς.
“Πολύ συχνά, ο ιδρυτής αναλαμβάνει τη θέση του προέδρου, είτε εκτελεστικού είτε μη εκτελεστικού”, λέει η Stevenson, επισημαίνοντας ότι “είναι δύσκολο για έναν ιδρυτή να αποχωρήσει εντελώς”.