Με μεγάλη συμμετοχή τοπικών αναπτυξιακών φορέων της Ανδρίτσαινας-Κρεστένων ολοκληρώθηκε η 5η συνάντηση των ενδιαφερόμενων μερών του έργου Interreg Europe «Down to Earth»
Το Πανεπιστήμιο Πατρών από κοινού με το Δήμο Ανδρίτσαινας Κρεστένων, διοργάνωσε τη Δευτέρα 15 Ιουλίου 2024 συνάντηση εργασίας με θέμα την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της υπαίθρου έναντι των κινδύνων πληθυσμιακής συρρίκνωσης και κλιματικής αλλαγής.
Στην ομιλία του ο Καθ. του Τμ. Πολιτικών Μηχανικών, Παν. Πατρών, κ. Ευάγγελος Παπαδάκης, συντονιστής του έργου στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, εξέθεσε τον διττό στόχο του έργου που είναι η μελέτη των δράσεων και παρεμβάσεων πολιτικής πάνω στα κορυφαία και αλληλένδετα θέματα πληθυσμιακής συρρίκνωσης και κλιματικής κρίσης ειδικά στις ορεινές περιοχές και η κατάθεση προτάσεων ποιοτικής βελτίωσης των υλοποιούμενων προγραμμάτων. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, το Πανεπιστήμιο Πατρών ως φορέας έρευνας και προώθησης της γνώσης μπορεί να συμβάλει στις προσπάθειες που καταβάλλουν οι Δήμοι και οι τοπικές κοινότητες για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ανθεκτικότητας στην περιφέρεια και στις ορεινές περιοχές της Δυτικής Ελλάδας.
Στην εισαγωγική τοποθέτησή του, ο Δήμαρχος Ανδρίτσαινας-Κρεστένων κ. Σάκης Μπαλιούκος, αφού εξέφρασε τη χαρά του για την παρουσία του Πανεπιστημίου Πατρών, υπογράμμισε πως μετά τις πυρκαγιές του 2007 έγινε μεγάλη προσπάθεια από τους εμπλεκόμενους φορείς (Δήμο, πρ. Νομαρχία κλπ.) προκειμένου να ανακοπεί το ρεύμα φυγής των ανθρώπων μέσα από προγράμματα ανασυγκρότησης που όμως δεν είχαν την αναγκαία χρονική και χρηματοδοτική συνέχεια και την προσδοκώμενη αποτελεσματικότητα.
Ακόμα, σχετικά με τα προβλήματα λόγω της κλιματικής αλλαγής, ο κ. Μπαλιούκος έφερε το παράδειγμα της ανομβρίας και της μεγάλης μείωσης των υδάτινων αποθεμάτων στη κοιλάδα του Αλφειού, που αναγκάζει τους αγρότες να λαμβάνουν σημαντικά μέτρα για να συντηρήσουν τις καλλιέργειές τους. «Πρέπει να θέσουμε στόχους όπως θέσαμε και στο παρελθόν για φράγματα, για λιμνοδεξαμενές και για όλα αυτά τα οποία μελετάμε και να ευχηθούμε από την πολιτεία να είναι συνεπής μία φορά», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δήμαρχος Ανδρίτσαινας-Κρεστένων, ο οποίος ζήτησε να υπάρξει ενημέρωση από το Πανεπιστήμιο σχετικά με το τι κάνουν άλλες χώρες σε αντίστοιχες περιπτώσεις, προκειμένου να χαραχτούν τα βήματα που πρέπει και σε τοπικό επίπεδο.
Στην παρουσίασή του ο Δρ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος αναφέρθηκε στα ευρήματα του πρώτου έτους εργασιών, ενώ ανέπτυξε τα καλά παραδείγματα τα οποία έχουν εισρεύσει από το ευρωπαϊκό έργο και αφορούν στους εξής τομείς: ενίσχυση θεσμικής επάρκειας των τοπικών φορέων σύμφωνα με αποκεντρωμένα πρότυπα (Ισπανία-Γερμανία) για να φέρουν σε πέρας την κρίσιμη αποστολή της κλιματικής προσαρμογής και ανθεκτικότητας, τη διαμόρφωση πιλοτικών παρεμβάσεων σε επίπεδο λειτουργικών οικισμών (παράδειγμα Penedo model village), την ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας (όπως μέσω των παρεμβάσεων του LEADER), της πολιτισμικής διατήρησης του βιώσιμου τουρισμού των μονοπατιών (παράδειγμα Trature Ιταλίας), την αναδιανομή και αξιοποίηση σχολαζουσών γαιών (πρόγραμμα SIBATER Ιταλίας) και την ανάγκη δημιουργίας μιας μόνιμης πλατφόρμας ανάλυσης, γεωχωρικών δεδομένων και διαμόρφωσης στοχευμένων προτάσεων πολιτικής.
Στην παρέμβασή του ο Διευθυντής της Αναπτυξιακής Ολυμπίας κ. Θεοφιλόπουλος αναφέρθηκε στο γεγονός ότι η συγκράτηση του πληθυσμού και η προσαρμογή απέναντι στις προκλήσεις του αγροτικού χώρου αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια στόχο των παρεμβάσεων των προγραμμάτων LEADER, οι οποίες καλύπτουν ένα σημαντικό κενό στον τομέα, αλλά για να είναι περισσότερο αποτελεσματικές χρειάζονται επαρκείς επενδύσεις και δημόσια έργα υποδομής όπως στα δίκτυα και στην ευρυζωνικότητα, υλοποίηση των υλοποιούμενων παρεμβάσεων Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης, αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν παράγοντα και κίνητρο εγκατάστασης και παραμονής στην περιοχή για τους νέους κατοίκους, νέους και νέες γεωργούς. Ο κ. Θεοφιλόπουλος αναφέρθηκε επίσης στην αναγκαιότητα αξιοποίησης εργαλείων τοπικής ανάπτυξης με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων (TΑΠΤΟΚ-CLLD) και την ανάγκη διάθεσης εθνικών κονδυλίων για την αναζωογόνηση της υπαίθρου.
Στην παρέμβασή του ο Αντιδήμαρχος Ανδρίτσαινας-Κρεστένων κ. Κάρναρος αναφέρθηκε στην ανάγκη να δοθούν κίνητρα στους μόνιμους κατοίκους για να παραμένουν και να παράγουν στις ορεινές περιοχές, όπου επενδύσεις σε Φ/Β μικρής κλίμακας, όπως Φ/Β στη στέγη μπορούν να παίξουν το ρόλο τους για την αναβάθμιση του οικιστικού αποθέματος, όπως ανέφερε. Ο τεράστιος όγκος κλαδεμάτων είναι επίσης ένα θέμα που χρήζει άμεσης διαχείρισης, όπως π.χ. μέσω της παραγωγής πέλετ με δεδομένη τη φετινή εμπειρία από του καθαρισμούς ιδιωτικών οικοπέδων. Κλείνοντας ο Αντιδήμαρχος αναφέρθηκε στην ανάγκη άντλησης παραδειγμάτων από τις πρωτοβουλίες των άλλων χωρών, όπως το ισπανικό μοντέλο με τα έξυπνα χωριά.
Στην τοποθέτησή της η Αντιδήμαρχος κ. Κ. Φωτεινοπούλου, αναφέρθηκε ειδικότερα στις προκλήσεις των νέων γεωργών που αντιμετωπίζουν αρδευτικό πρόβλημα, αφού δεν είναι ενταγμένοι στο σύστημα άρδευσης της λίμνης Αγουλινίτσας, Ως θετική πρακτική ανέφερε την αναβίωση της παραδοσιακής καλλιέργειας αράπικου φυστικιού (αραχίδας) ταυτόχρονα με τη μεταποίηση σε καινοτόμα προϊόντα, η οποία δημιουργεί εισόδημα στην περιοχή.
Η κ. Νανοπούλου, από τους νέους γεωργούς της περιοχής πρότεινε την επανεξέταση της χορήγησης δικαιωμάτων για τη στήριξη των νέων παραγωγών και επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης και υλοποίησης των χρηματοδοτικών προγραμμάτων νέων γεωργών οι οποίες είναι ιδιαίτερα «βαριές» και γραφειοκρατικές και απαιτούν επίσπευση αν επιδιώκουμε να είναι αποτελεσματικά και επίκαιρα τα προγράμματα.
Αναφερόμενη στις προκλήσεις διαχείρισης των περιβαλλοντικών κινδύνων και στην ανταγωνιστικότητα της γεωργίας της περιοχής, η Αντιδήμαρχος κ. Κουσκουρή, νομικός, επισήμανε την ανάγκη αντιμετώπισης του κατακερματισμού της αγροτικής γης, και την αναγκαιότητα διαμόρφωσης συλλογικών απαντήσεων στα σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή.
Στη δευτερολογία του ο Δήμαρχος κ. Μπαλιούκος έκανε μια ανασκόπηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων στα οποία έχει πρόσβαση η τοπική Αυτοδιοίκηση στην τρέχουσα περίοδο, όπως η στρατηγική ΟΧΕ που υλοποιείται από κοινού με το Δήμο Ζαχάρως και Αρχαίας Ολυμπίας, το πρόγραμμα ανασυγκρότησης της Ηλείας και η ΣΑΤΑ, τα οποία είναι μεν αναγκαία και ουσιαστικά, αλλά χρειάζονται γενναία ενίσχυση και τήρηση των δεσμεύσεων σε εθνικό επίπεδο, διότι δεν επαρκούν για την κλίμακα των προκλήσεων μακροπρόθεσμης ανασυγκρότησης της περιοχής σε κρίσιμους τομείς όπως οδοποιία, υδατική επάρκεια (λιμνοδεξαμενές), περιβαλλοντική διαχείριση, ωρίμανση έργων και παρεμβάσεων—θέματα τα οποία θέτει συστηματικά η αυτοδιοίκηση ενώ έχουν υποδειχθεί ως αναγκαία από τις αναπτυξιακές μελέτες ανασυγκρότησης της περιοχής για τη συγκράτηση του πληθυσμού στα ορεινά και τη δημιουργία σταθερών προοπτικών.
Τέλος συζητήθηκαν ιδιαίτερες προκλήσεις και αναπτυξιακές ευκαιρίες στο Δήμο Ανδρίτσαινας-Κρεστένων, σε τομείς όπως η ενεργειακή αναβάθμιση και οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες, η αξιοποίηση της υπολειμματικής βιομάζας δασών και καλλιεργειών (όπου αναμένεται τον προσεχή Οκτώβριο σχετική νομοθετική πρωτοβουλία του ΥΠΕΝ), η συνολική αναβάθμιση και ανάδειξη των πολιτιστικών μνημείων και διαδρομών της περιοχής, η δημιουργία πάρκου «Βιόσφαιρας» UNESCO στην ευρύτερη περιοχή του Ναού του Επικούρειου Απόλλωνα σε ευρωπαϊκά πρότυπα, οι κοινωνικές υποδομές και οι παροχές υγείας και η προσβασιμότητα.
Χαιρετισμό απηύθυναν βουλευτές νομού Ηλείας. Τη συνάντηση συντόνισε η κ. Γ. Καλογεροπούλου, Κοινωνικός Λειτουργός του Δήμου.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού συγχρηματοδοτούμενου έργου ΙNTERREG EUROPE, με θέμα «Αναζωογόνηση και ανθεκτικότητα των περιοχών της υπαίθρου που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις μείωσης του πληθυσμού και περιβαλλοντικούς κινδύνους»- «Down-to-Earth».
Επιπλέον πληροφοριακό υλικό και ενημερώσεις σχετικά με το έργο μπορείτε να αναζητήσετε στην ιστοσελίδα: www.interregeurope.eu/down-to-earth
