Τα στοιχεία αυτά υποδεικνύουν ότι θα υπάρξει μικρότερη εστίαση στις αξίες και το κράτος δικαίου και λιγότερη συνοχή ως προς την οικονομική πολιτική. Στην θέση τους, γεγονός που δεν εκπλήσσει, κυριαρχεί η προσπάθεια τήρησης πολιτικών ισορροπιών.
Η Επιτροπή υπό την von der Leyen είναι η πρώτη με τόσες πολλές γυναίκες: συγκεκριμένα, 13 από τα 27 μέλη της είναι “γένους θηλυκού”. Δεδομένου ότι μία από τις 13 γυναίκες είναι η ίδια η πρόεδρος, μπορεί κανείς να μιλήσει για απόλυτη ισορροπία μεταξύ των φύλων. Ωστόσο, η νέα Κομισιόν είναι διαφορετική και σε ένα άλλο επίπεδο σε σχέση με την απερχόμενη υπό τον Jean-Claude Juncker: έχει περισσότερα μέλη τα οποία φέρουν πομπώδεις τίτλους και λιγότερα με σαφώς καθορισμένες αρμοδιότητες.
Στη θέση του ενός α’ αντιπροέδρου και των ακόμη τεσσάρων αντιπροέδρων που είχε διορίσει ο Juncker, η von der Leyen διορίζει τώρα γενναιόδωρα τρεις “εκτελεστικούς αντιπροέδρους” και ακόμη πέντε μέλη της Επιτροπής με τον τίτλο του αντιπροέδρου. Ορισμένα από τα χαρτοφυλάκια που διανεμήθηκαν στους επιτρόπους, ειδικά από τα μικρότερα κράτη – μέλη της Ένωσης, είναι εξαιρετικά “στενά” – φτωχά σε επίπεδο αρμοδιοτήτων. Για παράδειγμα, η Έλενα Ντάλι της Μάλτας έλαβε το χαρτοφυλάκιο της “Ισότητας”, η οποία ήταν μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου τομέα αρμοδιοτήτων υπό την εποπτεία της Τσέχας Βέρα Τζούροβα επί προεδρίας Juncker. Το χαρτοφυλάκιο της Μετανάστευσης και των Εσωτερικών Υποθέσεων φαίνεται να έχει χωριστεί σε δύο. Ο αντιπρόεδρος Μαργαρίτης Σχοινάς, ο οποίος εκπροσωπεί την Ελλάδα, θα είναι υπεύθυνος για την “Προστασία του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής”, τίτλος ο οποίος μπορεί μεν να θυμίζει αντιμεταναστευτικό σύνθημα, στην πραγματικότητα ωστόσο προσπαθεί έστω “άτσαλα” να αναφερθεί σε μια ολοκληρωμένη και δίκαιη μεταναστευτική πολιτική και πολιτική ένταξης. Η Σουηδή Ylva Johansson αναλαμβάνει ό,τι απέμεινε από το χαρτοφυλάκιο των Εσωτερικών Υποθέσεων.
Η λογική πίσω από τον “πληθωρισμό” τίτλων και την αναδιάρθρωση χαρτοφυλακίων δεν είναι αυθαίρετη. Κάθε ηγέτης κράτους – μέλους επιθυμεί ο Επίτροπος της χώρας του να αναλαμβάνει μια σημαντική, κατά προτίμηση σχετική με την οικονομία αρμοδιότητα. Η von der Leyen, η οποία ουσιαστικά επιβλήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τους ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων, αναγκαστικά πρέπει να σέβεται την ισορροπία δυνάμεων και συμφερόντων μεταξύ τους, αλλά και να αποφεύγει τις συγκρούσεις με τις μεγάλες ευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις. Οι μικρότερες χώρες λαμβάνουν συμβολικού χαρακτήρα αρμοδιότητες εάν δεν είναι μέλη σημαντικών συμμαχιών εντός ΕΕ ή οι επίτροποί τους δεν είναι πολιτικές προσωπικότητες με ειδικό βάρος στο πλαίσιο των διακρατικών – ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.
Οι τρεις εκτελεστικοί αντιπρόεδροι αντιπροσωπεύουν τις τρεις μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που συγκροτούν και την κεντρογενή του πλειοψηφία. Ο Frans Timmermans, ο οποίος παρ’ ολίγον θα εκλεγόταν ο ίδιος πρόεδρος της Επιτροπής, αλλά είδε την υποψηφιότητά του να εκτροχιαζεται από την έντονη αντίθεση λαϊκιστικών και εθνικιστικών κυβερνήσεων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, αντιπροσωπεύει τους κεντροαριστερούς Σοσιαλιστές και Δημοκράτες. Έλαβε το σημαντικό χαρτοφυλάκιο Περιβάλλοντος και Κλίματος – έναν τομέα για τον οποίο έδειξε ενδιαφέρον κατά την πρόσφατη εκστρατεία του για τον θώκο του επικεφαλής της Κομισιόν, ο οποίος ωστόσο δεν παύει να αποτελεί ένα νέο και σχετικά άγνωστο πεδίο για τον Ολλανδό διπλωμάτη καριέρας. Ο Juncker θεωρούσε ανέκαθεν τον Timmermans ικανό για οποιοδήποτε πόστο και η von der Leyen μοιάζει να μοιράζεται την ίδια άποψη.
Η Margrethe Vestager από τη Δανία, η οποία θα διατηρήσει την τρέχουσα θέση της ως επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού και θα αναλάβει επίσης και επικεφαλής των πολιτικών ανάπτυξης της ψηφιοποίησης στην ΕΕ, υποστηρίζεται από την κεντρώα – φιλελεύθερη ευρωομάδα Renew Europe. Ο τελευταίος εκτελεστικός αντιπρόεδρος, ο Λετονός Valdis Dombrovskis, επικεφαλής του τομέα χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της Επιτροπής Juncker, αντιπροσωπεύει το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Δεδομένου ότι η συγκεκριμένη πολιτική οικογένεια έχει τη μεγαλύτερη ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Dombrovskis έλαβε και το σημαντικότερο από οικονομική άποψη πόστο στην επιτροπή.
Οι θέσεις των μη εκτελεστικών αντιπροέδρων φαίνεται να αποσκοπούν περισσότερο στην τόνωση του “εγώ” ορισμένων βετεράνων πολιτικών της Ευρώπης, οι οποίοι ήθελαν να εμφανιστούν να προχωρούν μπροστά αντί να “βαλτώνουν”. Ο Σχοινάς, εκπρόσωπος Τύπου της Επιτροπής επί Juncker, απολαμβάνει ενός σημαντικού τιμητικού προνομίου: είναι ο πρώτος αντιπρόεδρος που είχε ποτέ η Ελλάδα στην Κομισιόν. Ο Σλοβένος Maros Sefcovic, αντιπρόεδρος και στην απερχόμενη Επιτροπή, γλίτωσε την υποβάθμιση σε απλό επίτροπο, αν και το χαρτοφυλάκιό του – οι διοργανικές σχέσεις και οι προβλέψεις – δεν δικαιολογεί πραγματικά έναν τόσο μεγάλο τίτλο.
Η Jourova πιθανότατα ονομάστηκε αντιπρόεδρος ως αποζημίωση για το γεγονός ότι δεν έλαβε οικονομικό χαρτοφυλάκιο, όπως επιθυμούσε η ίδια, αλλά και ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Andrej Babis. Αυτό που κέρδισε ήταν το παλιό χαρτοφυλάκιο του Timmermans, το οποίο και του κόστισε την προεδρία: “Αξίες και Διαφάνεια”. Πρόκειται για σημαντικό δώρο για τη λεγόμενη Ομάδα του Visegrad – τη συμμαχία Τσεχίας, Ουγγαρίας, Πολωνίας και Σλοβακίας – στην οποία η von der Leyen οφείλει εν πολλοίς τον διορισμό της.
Ο Timmermans πίεζε αφόρητα τις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες να εμμένουν με απόλυτη προσήλωση στα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κράτος δικαίου, ξεκίνησε κάθε δυνατή πολιτική και νομική δράση εναντίον πολωνικών και ουγγρικών μεταρρυθμίσεων στον τομέα της Δικαιοσύνης και επέκρινε ανοικτά τις κυβερνήσεις των δύο χωρών για τον υπερβολικό έλεγχο που έδωσαν στα κυβερνώντα κόμματα επί του δικαστικού συστήματος. Η Jourova θα είναι δύσκολο να συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση: αυτό θα μπορούσε να καταστρέψει τη σχέση της Τσεχίας με βασικούς γείτονες και συμμάχους. Η εποχή της σκληρής πίεσης της ΕΕ ενάντια στις εθνικιστικές και λαϊκιστικές κυβερνήσεις της Ανατολικής Ευρώπης φαίνεται να δύει.
Τα άλλα δύο δώρα της von der Leyen προς τους Ανατολικοευρωπαίους, που προορίζονται σαφώς να θεραπεύσουν ένα από τα πιο θλιβερά χάσματα εντός ΕΕ κατά τη διάρκεια της θητείας του Juncker, είναι το παραδοσιακά σημαντικό χαρτοφυλάκιο των Αγροτικών Υποθέσεων, το οποίο δόθηκε στον Πολωνό επίτροπο Janusz Wojciechowski (η Πολωνία είναι ο κύριος αποδέκτης των αγροτικών επιδοτήσεων της ΕΕ) και το χαρτοφυλάκιο Διεύρυνσης της ΕΕ, που προσφέρεται στον Ούγγρο Λάσλο Τροτσάνι, πρώην υπουργό Δικαιοσύνης στη χώρα του. Αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος που δικαιολόγησε την απόφαση του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπάν να κατασκευάσει έναν φράκτη ύψους 4 μέτρων στα σύνορα της Ουγγαρίας με τη Σερβία και την Κροατία θα είναι τώρα υπεύθυνος για τις προσπάθειες της ΕΕ να εντάξει στο μπλοκ τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων. Για τη von der Leyen, το ζήτημα προφανώς δεν συνιστά βασική προτεραιότητα.
Τέλος, η επιθυμία της εκλεγείσας προέδρου να ευχαριστήσει τους πάντες θα μπορούσε δυνητικά να δημιουργήσει μια πηγή εσωτερικής έντασης στην Επιτροπή της. Ο πρόεδρος της Γαλλίας Emmanuel Macron ήταν εκείνος που την πρότεινε για την προεδρία και η Γαλλία είναι μια σημαντική χώρα, οπότε η Γαλλίδα επίτροπος Sylvie Goulard ορίστηκε υπεύθυνη για τη βιομηχανική πολιτική, την προώθηση της ενιαίας ψηφιακής αγοράς, την αμυντική βιομηχανία και το διάστημα – χαρτοφυλάκιο τόσο ισχυρό και καίριο που δεν χρειάζεται καν έναν διανθισμένο τίτλο. Ωστόσο, με τη Γαλλία να υποστηρίζει μια χαλάρωση των αντιμονοπωλιακών πολιτικών της ΕΕ, προκειμένου να μπορέσουν να δημιουργηθούν βιομηχανικοί κολοσσοί, η Goulard είναι πολύ πιθανό να συγκρουστεί με την Vestager, η οποία δεν είναι οπαδός της αποδυνάμωσης των αντιμονοπωλιακών κανονισμών (ο πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump έχει δώσει στη Δανή επίτροπο το παρατσούκλι “η κυρία Φορολογία”).
Προς το παρόν, πάντως, όλοι μοιάζουν να είναι ικανοποιημένοι. Αν αυτός ήταν ο στόχος της von der Leyen, το πέτυχε με τρόπο αξιοθαύμαστο.
Πηγή: capital.gr