Περίπου 15 τρισ. δολάρια ή το 40% των άμεσων ξένων επενδύσεων παγκοσμίως γίνονται είτε από είτε σε εταιρείες-βιτρίνες σε χώρες με χαμηλό φορολογικό καθεστώς όπως το Λουξεμβούργο.
Οι κυβερνήσεις χρειάζονται νέα όπλα ώστε να καταπολεμήσουν αυτές τις τακτικές. Το μικροσκοπικό Λουξεμβούργο, με πληθυσμό 600.000 άτομα, είναι αποδέκτης τόσων άμεσων ξένων επενδύσεων όσες δέχονται και οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τους συντάκτες μιας νέας έκθεσης από το ΔΝΤ και το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Αυτό σαφώς δεν συνέβη, επειδή πολυεθνικές εταιρείες επένδυσαν 4 τρισ. δολάρια σε οικονομικά παραγωγικές επενδύσεις για γέφυρες και δρόμους στη χώρα με το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς.
Αντιθέτως, διοχέτευσαν εισοδήματα μέσα από εταιρείες-βιτρίνες ή μέσω εταιρειών ειδικού σκοπού που διαχειρίζονται τα οικονομικά εταιρειών ή τα πνευματικά τους δικαιώματα, περιορίζοντας με αυτόν τον τρόπο τον φόρο που πληρώνουν σε άλλες χώρες. Τέτοιες επενδύσεις «φαντάσματα» ξεπερνούν σε μέγεθος τις αυθεντικές άμεσες ξένες επενδύσεις και αντιστοιχούν στην ετήσια παραγωγή της Κίνας και της Γερμανίας μαζί. Περίπου το ήμισυ των επενδύσεων κατευθύνεται σε Λουξεμβούργο και Ολλανδία. Σημαντικά ποσά δέχονται επίσης Ιρλανδία, Σιγκαπούρη και Χονγκ Κονγκ. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ό,τι γνώριζαν ήδη οι πάντες. Επιχειρήσεις παραποιούν τα φορολογικά τους στοιχεία, ακόμη και μετά τον τελευταίο γύρο μεταρρυθμίσεων που έγιναν υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ στο πλαίσιο του σχεδίου καταπολέμησης της διάβρωσης της φορολογικής βάσης και μεταφοράς κερδών.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η οποία υποτίθεται πως θα συνέβαλλε στην ανάκτηση μέρους των 240 δισ. δολαρίων που χάνονται ετησίως εξαιτίας της φοροαποφυγής πολυεθνικών εταιρειών, έγιναν μεταρρυθμίσεις ή καταργήθηκαν περισσότερες από 100 συμφωνίες προνομιακής φορολόγησης, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ. Ωστόσο η βασική αδυναμία του συστήματος εξακολουθεί να υφίσταται: οι επιχειρήσεις μπορούν να μεταφέρουν τα κέρδη τους αποτελεσματικά σε φορολογικούς παραδείσους μέσω της επιλογής έδρας για θυγατρικές τους και για περιουσιακά στοιχεία. Τεχνολογικές εταιρείες όπως η Google, θυγατρική της Alphabet, και η Facebook έχουν δημιουργήσει ευρωπαϊκά κέντρα στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας για παράδειγμα.
Μια νέα μεταρρυθμιστική προσπάθεια στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ, στην οποία συμμετέχουν περίπου 130 χώρες, περιλαμβάνει ορισμένες καλύτερες ιδέες για την καταπολέμηση των άμεσων ξένων επενδύσεων «φαντασμάτων». Ενας παγκόσμιος ελάχιστος φορολογικός συντελεστής, για παράδειγμα, θα εξαφάνιζε την ανάγκη για μεταφορά κερδών. Η Βρετανία και η Γαλλία έχουν προτείνει στο μεταξύ μέτρα που θα ανάγκαζαν τις ψηφιακές επιχειρήσεις να καταβάλλουν φόρους με βάση σε ποια χώρα βρίσκονται οι χρήστες τους και όχι στη χώρα όπου έχουν καταχωρίσει τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Πηγή: kathimerini.gr
