Αν σας έλεγαν να διαλέξετε αν θα πάτε διακοπές στη Νέα Ζηλανδία ή στο Ιράν πού θα επιλέγατε; Αν η επιλογή σας ήταν το πρώτο τότε μάλλον επηρεάζεστε από την αντίληψη που έχετε σχηματίσει για τη φήμη της κάθε χώρας. Αλλά πώς φτιάχνεται η φήμη κάθε χώρας; Γεγονότα που γίνονται πρωτοσέλιδα επηρεάζουν σημαντικά, όπως και οικονομικοί και οικολογικοί παράγοντες, αλλά και πολλά περισσότερα. Συνειδητά ή ασυνείδητα οι άνθρωποι βασίζονται σε αυτή τη σχηματισμένη φήμη, όταν χρειάζεται να αποφασίσουν για το που θα εργαστούν, πού θα ζήσουν, ή που θα κάνουν διακοπές.
“Η φήμη καθορίζει το αν οι άνθρωποι υποστηρίζουν μια χώρα μέσω των συμπεριφορών τους. Η καλή φήμη μεταφράζεται σε περισσότερες εξαγωγές, περισσότερες επενδύσεις, περισσότερους επισκέπτες”, λέει ο Nicolas Georges Trad, COO του Reputation Institute, μιας εταιρείας μέτρησης φήμης και υπηρεσιών διαχείρισης. Από το 2008 το RI δημοσιεύει το Country RepTrak, μία ετήσια μελέτη της φήμης των χωρών, βασισμένη σε έρευνα σε κατοίκους των χωρών της G8.
Στη φετινή λίστα των 55 χωρών, οι κάτοικοι της G8 έκριναν ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 22η θέση, κάτω από χώρες όπως οι Σκανδιναβικές, η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη, η Γερμανία και η Γαλλία. Είναι, κατά σειρά φήμης, η 17η ευρωπαϊκή χώρα. Από κάτω της βρίσκονται η Πολωνία, η Αργεντινή, το Βιετνάμ, η Αίγυπτος, η Ρουμανία και η Τουρκία και το πιο εκπληκτικό όλων… οι ΗΠΑ, οι οποίες βρίσκονται στην 36η θέση!
Όταν ρωτήθηκε γιατί επιλέχθηκαν οι κάτοικοι από τις συγκεκριμένες χώρες για να διαμορφώσουν την εν λόγω λίστα, ο Stephen Hahn-Griffiths, επικεφαλής φήμης, στο RI, εξήγησε: “Παρέχει μια αντιπροσώπευση για τη γνώμη του πληθυσμού του κόσμου”, προσθέτοντας ότι οι απαντήσεις στην έρευνα είναι “με βάση τις αντιλήψεις των πιο σημαντικών οικονομιών”. Στην κατάταξη αυτής της χρονιάς, σημειώθηκε αύξηση κατά μέσο όρο 0,5 μονάδες στην φήμη των χωρών του Country RepTrak, που όμως δεν αρκούν για να αντισταθμιστεί η μέση πτώση 1 μονάδας που καταγράφηκε πέρυσι.
“Οι χώρες βίωσαν μία πτώση εμπιστοσύνης το 2018 και μια συνολική μείωση φήμης”, λέει ο Hahn-Griffiths. “Ίσως οι χώρες να έχουν προσαρμόσει τη ρητορική τους και τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται στον υπόλοιπο κόσμο, ίσως να έχει σημειωθεί βελτίωση στις υφιστάμενες γεωπολιτικές εντάσεις ή λιγότερες κοινωνικές αναταραχές, αλλά αυτά τα πράγματα έχουν μόνο οριακά αυξήσει την παγκόσμια φήμη των χωρών που μετρήσαμε”.
Μερικές από τις χώρες που εμφανίζονται στα ανώτερα στρώματα της λίστας του τρέχοντος έτους μπορεί, υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων, να έρχονται ως έκπληξη. Ο Καναδάς, για παράδειγμα, παρά τις αποκαλύψεις σχετικά με τον πρωθυπουργό, Τζαστίν Τριντό, ο οποίος έκανε εμφανίσεις βαμμένος πότε καφέ και πότε μαύρος, ανέβηκε μία θέση, παίρνοντας την 6η θέση, αύξηση που μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι η έρευνα για αυτόν τον κατάλογο διεξήχθη μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου 2019.
Αυτό που δεν θα έπρεπε σοκάρει κανέναν, ωστόσο, είναι ότι η Σουηδία ανέβηκε στην κορυφή της λίστας και εμφανίζεται στη θέση αυτή για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. “Ακόμη και σε σχέση με το 2018, έχουμε δει μια σημαντική βελτίωση και από πολλές απόψεις [η Σουηδία] ενίσχυσε τη θέση της”, λέει ο Hahn-Griffiths. “Δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι η Σουηδία είναι το Νο1, επειδή έχει κάνει μια απίστευτη δουλειά στο να λέει την ιστορία της”. Το αφήγημα στην οποία ο Hahn-Griffiths αναφέρεται δεν δημιουργήθηκε τυχαία. Παρόμοια με μια επιχειρηματική στρατηγική, το αφήγημα είναι μια συλλογή ενημερωτικών δελτίων και οδηγών που ονομάζεται “Sharing Sweden” που δημιουργήθηκε από το Σουηδικό Ινστιτούτο, κυβερνητική υπηρεσία με στόχο να διαμορφώσει τις αντιλήψεις της χώρας στο εξωτερικό. Το “Sharing Sweden” διερευνά τα πάντα από όσα κάνει το έθνος για να βελτιώσει την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρίες, στην εργασία τους αλλά και στο να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση στη χώρα . “Η Σουηδία τα έχει καταφέρει καλά στην επικοινωνία μέσω μιας ομάδας, και αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει”, λέει ο Georges Trad. “Πολλές χώρες έχουν προσπαθήσει για διάφορα παρόμοια θέματα με τα μηνύματα να κοινοποιούνται εκεί έξω”.
To προσεκτικά σχεδιασμένο αφήγημα, ο τρόπος με τον οποίο η Σουηδία φροντίζει τους πολίτες της, λέει μια ιστορία. Το έθνος εδώ και πολλά χρόνια έχει επαινεθεί για το καθολικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και η δέσμευσή του για την ισότητα των φύλων, το καθιστά ένα από τα καλύτερα στον κόσμο στην ισότητα των αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων, με τις Σουηδές να βγάζουν 82 σεντ για κάθε δολάριο που κερδίζουν οι Σουηδοί. Οι χώρες που καταφέρνουν επίσης να μικρύνουν το χάσμα αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων είναι η Ελβετία, η Νορβηγία, η Φινλανδία και η Νέα Ζηλανδία, οι οποίες κατετάγησαν στις θέσεις 2, 3, 4 και 5 αντίστοιχα για το τρέχον έτος. Και ίσως ακόμη πιο εντυπωσιακό, είναι το ότι οι ηγέτες της Νορβηγίας και της Νέας Ζηλανδίας είναι γυναίκες-πρωθυπουργοί, η Έρνα Σόλμπεργκ και η Γιασίντα Αρντερν, αντίστοιχα.
Κατά τη μέτρηση της φήμης μιας χώρας, το RΙ εξετάζει εάν το εν λόγω έθνος διαθέτει προηγμένη οικονομία, ελκυστικό περιβάλλον και αποτελεσματική κυβέρνηση. Στο παρελθόν, τα χαρακτηριστικά όπως η ομορφιά, ο πολιτισμός, η φιλικότητα και ο τρόπος ζωής έχουν διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στον προσδιορισμό των αντιλήψεων του κοινού, αλλά φέτος ένας άλλος παράγοντας έχει αναδειχθεί ως κινητήρια δύναμη. “Η επιθυμία για αποτελεσματική κυβέρνηση είναι δυσανάλογα πιο σημαντική”, λέει ο Hahn-Griffiths. “Δεν πρόκειται μόνο για την αισθητική ομορφιά μιας χώρας – ίσως θελήσετε να ζήσετε, να εργαστείτε και να παίξετε εκεί, αλλά κυβερνάται καλά;”
Πάρτε το Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα. Το συγκεκριμένο ευρωπαϊκό έθνος έπεσε δύο θέσεις, στο Νο18, λόγω εν μέρει του παγκόσμιου σκεπτικισμού σχετικά με την ικανότητα του κοινοβουλίου. “Βλέπουμε συναισθηματική πόλωση γύρω από το εμπορικό σήμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ξεκίνησε το 2016 με το δημοψήφισμα του Brexit και καθώς οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται κάθε χρόνο, το χάσμα μεταξύ του πώς αντιλαμβάνεται το Η.Β. τον εαυτό του και του τρόπου με τον οποίο το βλέπουμε εμείς σε όλο τον κόσμο, εξακολούθησε να αυξάνεται”, λέει η Isadora Levy, ανώτερη ερευνήτρια στο RI. “Η εκτίμησή που τυγχάνει στην παγκόσμια κοινότητα έχει μειωθεί από το 2016”. (Σημείωση: Τους μήνες μετά την έρευνα του RI για αυτή την κατάταξη, ο Μπόρις Τζόνσον διαδέχθηκε την Τερέζα Μέι ως πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου· εάν η έρευνα ολοκληρωνόταν πριν από την αλλαγή στην ηγεσία, μπορεί να ήταν διαφορετική)
Και μετά από όλα αυτά υπάρχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η φήμη των ΗΠΑ βρίσκεται σε απότομη πτώση από το 2016, πέφτοντας ακόμα δύο θέσεις στο νούμερο 36 στον κατάλογο του τρέχοντος έτους, κάτω ακόμα και από τις Φιλιππίνες, η οποία κατετάγη στη θέση-έκπληξη Νο35, παρά το δολοφονικό καθεστώς του προέδρου Ροντρίγκο Ντουτέρτε. “Οι Φιλιππίνες έχουν ελαφρώς υψηλότερη βαθμολογία απ’ ότι οι ΗΠΑ, αλλά είναι στατιστικά ισοδύναμες όσο αφορά τη φήμη και επομένως η διαφορά δεν πρέπει να θεωρείται σημαντική”, λέει ο Hahn-Griffiths. “Έχοντας πει αυτό, αυτό το αποτέλεσμα λέει πολλά για την έλλειψη συναισθηματικής απήχησης που περιβάλλει το όνομα των Ηνωμένων Πολιτειών”. Αντίθετα με το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο, παρά το γεγονός ότι λιγότερη απήχηση από τις πρωτοκλασάτες χώρες σε παγκόσμια κλίμακα, κατάφερε να διατηρήσει μεγάλο μέρος της υποστήριξης των πολιτών του, οι ΗΠΑ φαίνεται να έχουν χάσει την εμπιστοσύνη των ενδιαφερομένων τόσο σε διεθνές όσο και σε εγχώριο επίπεδο, ίσως ως συνέπεια της εθνικιστικής ρητορικής, που μερικές φορές προέρχεται από τον Λευκό Οίκο. “Υπάρχει μια αποσύνδεση -η οικονομία είναι ακμάζουσα, η επιχειρήσεις πάνε καλά, αλλά τι σημαίνει αυτό; Τι αντιπροσωπεύει πραγματικά η κυβέρνηση;”, λέει ο Levy. “Οι ΗΠΑ βρίσκονται σε ένα ηθικό σταυροδρόμι”, προσθέτει ο Hahn-Griffiths. “Δεν αρκεί να υπάρχει μια προηγμένη οικονομία – αυτό που μετράει είναι το τι γίνεται για να βοηθηθεί η κοινωνία να σημειώσει πρόοδο με τον σωστό τρόπο”.
Αλλά κανένα έθνος δεν έχει υποστεί μείωση φήμης σαν τη Βενεζουέλα. Ενώ η πτώση των τριών θέσεων στο Νο49 μπορεί να μην φαίνεται τόσο σημαντική, η φήμη της Βενεζουέλας μειώθηκε κατά έξι πόντους, πράγμα εντυπωσιακό, καθώς είναι το μεγαλύτερο από οποιαδήποτε χώρα του καταλόγου. Η εμπιστοσύνη προς το συγκεκριμένο λατινικό κράτος αναμφισβήτητα αμαυρώθηκε από χρόνια οικονομικής, ανθρωπιστικής και πολιτικής κρίσης, αν και οι πρόσφατες αναταραχές μπορούν να εντοπιστούν στη σχεδόν ενός έτους μάχη εξουσίας μεταξύ του προέδρου Νικολας Μαδούρο, ο οποίος εξελέγη τον Ιανουάριο, μετά από μια ευρέως αμφισβητούμενη εκλογική αναμέτρηση, και του ηγέτη της αντιπολίτευσης, Χουάν Γκουαϊδό, ο οποίος ανακήρυξε τον εαυτό του πρόεδρο λίγο μετά την ψηφοφορία. Και όμως, λέει ο Hahn-Griffiths, δεν εναπόκειται σε κανέναν από αυτούς να επιδιορθώσουν τη φήμη της Βενεζουέλας. “Δεν μπορούμε να υποθέσουμε ότι υπάρχει μια μεμονωμένη ομάδα ατόμων που φέρει το βάρος του πως αντιλαμβάνεται ο κόσμος τη χώρα”, λέει. “Δεν υπάρχει γρήγορη λύση ή μία μοναδική λύση ώστε να βελτιωθούν οι χώρες -απαιτεί μια στρατηγική πολλών παραγόντων για να είναι αποτελεσματική στη διαχείριση της φήμης”.
Για να καθορίσει τον κατάλογο, το RI ρώτησε περισσότερα από 58.000 άτομα σε μόλις επτά χώρες, τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, τη Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες, κατά την περίοδο Μαρτίου-Απριλίου 2019. Οι 55 χώρες που λήφθηκαν υπ όψιν είναι εκείνες με το μεγαλύτερο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν και εκείνες με τις οποίες είναι εξοικειωμένο το 51% τουλάχιστον του πληθυσμού των χωρών της ομάδας G8.
Πηγή: capital.gr