Με τη μεταμορφωτική δύναμη της μουσικής και των ενωμένων φωνών άνοιξε το τρίτο και τελευταίο μέρος του TEDxPatras 2022. Ο παρουσιαστής, Γιάννης Σαρακατσάνης, πριν προλογίσει την ένατη σε σειρά ομιλήτρια της ημέρας, κάλεσε στο stage τη διευθύντρια της χορωδίας Cantelena, Ελένη Παπαδοπούλου-Αραβαντινού, με τη συμβολή της οποίας σχηματίστηκε η μοναδική, εφήμερη χορωδία του TEDxPatras 2022. Γιατί, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η Ελένη λίγο πριν καθοδηγήσει τις φωνές του κοινού να συναντήσουν εκείνες των χορωδών της στους χαβανέζικους ρυθμούς της Προσευχής στη Γη, “η χορωδία είναι πάντα μεταμόρφωση”.
Στη σκηνή ακολούθησε η Alexis Powell–Howard, διευθύνουσα σύμβουλος και ιδρύτρια της πολυβραβευμένης θεραπευτικής επιχείρησης ψυχικής υγείας και ευεξίας, Fortis Therapy & Training, η οποία προσέγγισε την κεντρική έννοια της διοργάνωσης μιλώντας για το πώς η δύναμη των μεταμορφωσιακών σχέσεων μπορεί να μας βοηθήσει να εξελιχθούμε και να αναπτυχθούμε ουσιαστικά. Η επένδυση χρόνου και η κατάθεση ενέργειας σε κάθε τέτοιο “σχεσιακό πρότζεκτ” αποτελεί, στην πραγματικότητα, μια από τις σοβαρότερες επενδύσεις που μπορούμε να κάνουμε. Κι αυτό γιατί, όπως εξήγησε η διαπιστευμένη ψυχοθεραπεύτρια, πρόκειται για μια επένδυση με κέρδος άμεσο και βιωματικό, και με αντίκτυπο αέναο. Υπό αυτήν την οπτική, οι άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να κυνηγήσουν τις απαραίτητες για την προσωπική τους μεταμόρφωση συνθήκες μπορούν να παρομοιαστούν με τους φυτικούς οργανισμούς, οι οποίοι αναζητώντας τη μέγιστη δυνατή ανάπτυξη, στρέφουν το φύλλωμά τους προς ένα ηλιόλουστο παράθυρο. Κι αν τα φυτά έχουν στη διάθεσή τους το ένστικτο, οι άνθρωποι χρειάζονται κίνητρο- και πίστη στη διαδικασία.
Κορυφαίο παράδειγμα μιας τέτοιας ευεργετικής σχέσης, όπως χαρακτηριστικά τόνισε η Alexis Powell–Howard, είναι η ψυχοθεραπευτική σχέση. Σχέση απαιτητική και για τις δύο πλευρές: και του θεραπευτή, και του θεραπευόμενου. “Στην ψυχοθεραπεία όλα παίζουν ρόλο: ειδικά οι λέξεις με τις οποίες διαμείβονται οι διάλογοί μας, εσωτερικοί και εξωτερικοί. Οι λέξεις, όπως είπε και ο Albus Dumbledore, είναι η πιο αστείρευτη πηγή μαγείας. Μα κάποτε, μπορεί να γίνουν περιοριστικές και τραυματικές”. Σκεφτείτε πόσες “μάσκες” φοράμε στην καθημερινότητα μας, πόσο στρεβλές μπορεί να αποδειχθούν οι μεταμορφώσεις στις οποίες μας εξωθούν τα περιορισμένα συναισθήματα μας, τα οποία προσπαθούμε διακαώς να κρύψουμε από τον κόσμο”, συμπλήρωσε η ομιλήτρια, για να καταλήξει “Συνήθως εμείς οι ίδιοι ευθυνόμαστε για τις δυσάρεστες καταστάσεις στη ζωη μας. Ο σκοπός της ψυχοθεραπείας είναι νόημα να μας διδάξει πώς να αναπτυσσόμαστε μέσα από τα λάθη μας, πώς να πετάμε σολο- και να μας δώσει την αυτοπεποίθηση που χρειάζεται για να το καταφέρουμε αυτό”.
“Η ζωή σου μπορεί να είναι συναρπαστική, αν δώσεις σημασία”. Αν το κεντρικό της ομιλίας του Javier Perez Estrella μπορούσε να χωρέσει σε μια πρόταση, θα ήταν αυτή. Ο πρωτοποριακός ψηφιακός καλλιτέχνης από το Εκουαδόρ, γνωστός ως cintascotch, υποστήριξε ότι η καθημερινότητα μπορεί να προσφέρει δυναμική και ερεθίσματα ικανά να πυροδοτήσουν τη δημιουργικότητα στον απόλυτο βαθμό. Τι κάνουμε όμως όταν δεν υπάρχει ίχνος έμπνευσης κι όλα μοιάζουν μπλοκαρισμένα; Επιμένουμε στην ερώτηση “Τι θα συνέβαινε αν…;”- και κυνηγάμε την εκάστοτε απάντηση μέχρι τέλους. Ο κόσμος γύρω, αποτελεί πηγή αστείρευτης έμπνευσης· αρκεί να αφεθούμε και να αντιληφθούμε τις διαφορετικές οπτικές γωνίες των αντικειμένων και της πραγματικότητας. “Κανένας ποτέ δε μεταμορφώθηκε περιμένοντας άπραγος να του παρουσιαστούν οι κατάλληλες συνθήκες. Όταν το σώμα σας πονάει, σημαίνει ότι προσπαθείτε. Σημαίνει ότι είναι μια περίοδος που καλείστε να συνεχίσετε ό,τι έχετε αρχίσει: να δουλεύετε πολύ σκληρά”.
Η έναρξη της καλλιτεχνικής έμπνευσης και η μύηση στη δημιουργική διαδικασία μπήκαν πολύ νωρίς στη ζωή του Javier Perez Estrella. Σε αυτή την ηλικία αβίαστης δημιουργικότητας επιστρέφει για να αναζητήσει την έμπνευση ο καλλιτέχνης. Κι ας μην υπήρξε μια εύκολη περίοδος για εκείνον, υπήρξε μια περίοδος βαθιά διδακτική. “Οι γονείς μου μπορεί να στερούνταν υλικών αγαθών, μου έδωσαν όμως το μεγαλύτερο δώρο: μέσα από τις καταστάσεις που κλήθηκα να αντιμετωπίσω λόγω της ανέχειάς μας, μου δόθηκαν δύο μεγάλα δώρα. Το πρώτο είναι η δημιουργική προσέγγιση των πιο ταπεινών υλικών. Το δεύτερο, η σοφία της ελεύθερης, αυτόνομης λήψης αποφάσεων για τη ζωή μου”.
Η φήμη έφερε τεράστιες αλλαγές στη δουλειά και τη ζωή του Javier Perez Estrella. Πόση αξία της δίνει όμως ο ίδιος; “Πολλοί μπορούν να γίνουν διάσημοι και ν’ αποκτήσουν φήμη, αλλά λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να ευεργετησουν την κοινωνία. Αν αυτό που ψάχνεις είναι η φήμη, θα καταλήξεις κενός, και οτιδήποτε κάνεις, θα είναι ανούσιο. Η πραγματική μεταμόρφωση έρχεται για μένα μέσα από την αυθεντική δημιουργικότητα. Να δημιουργείς, να εκφράζεσαι, να μεταμορφώνεσαι και να μεταμορφώνεις- αλλά να παραμένεις ο εαυτός σου και να ζεις τη ζωή όπως μόνο εσύ μπορείς”.
“Να πονάει η ψυχή και εσύ να προχωράς”. Κέντρο όσων μοιράστηκε με το κοινό η Μαρία Πολύζου, καταξιωμένη αθλήτρια και κάτοχος του ρεκόρ Ελλάδας στο μαραθώνιο δρόμο: υπήρξε μια εμπειρία μεταμόρφωσης- δώρο μίας από τις πιο επώδυνες αποτυχίες της ζωής της. Στον μαραθώνιο του Λονδίνου, με -2 βαθμούς Κελσίου, και ενώ στόχευε να ξεπεράσει το υψηλότερο όριο, η Μαρία Πολύζου βρέθηκε αντιμέτωπη με έναν αποκλεισμό με ιδιαίτερα σκληρό τίμημα: εν τέλει δε συμμετείχε το 2004 στους Ολυμπιακούς της Αθήνας. Όλοι οι μαραθωνοδρόμοι προσβλέπουν σε ένα λαμπρό τερματισμό εκεί που “γεννήθηκε” το άθλημα- αλλά γι αυτήν ο τερματισμός στο Καλλιμάρμαρο δεν ήρθε ποτέ…
Τότε, όπως πολύ παραστατικά περιέγραψε από σκηνής, “κοιτώντας την ελληνική σημαία, τη σημαία που δεν είχα καταφέρει να σηκώσω”, η Μαρία κατάλαβε πως, αυτή τη φορά, ο αγώνας δεν ήταν αγώνας χιλιομέτρων. Ήταν ένας αγώνας διαφορετικός, που την οδήγησε στον δρόμο της μεταμόρφωσης, μέσα από ατελείωτο πόνο. Τελικά η Μαρία Πολύζου αποφάσισε να δουλέψει για τους Ολυμπιακούς της Αθήνας, στο παρασκήνιο, στην αφάνεια, να μην είναι πρωταγωνίστρια. Κι όμως. Στην ησυχία και την αφάνεια, βρήκε χώρο να ανθίσει μια νέα γνώση: “Να τι αξιζει: να μη σταματάς ποτέ να προπονείσαι. Να προχωράς, να τσαλακώνεσαι, να εξελίσσεσαι μέσα από τον πιο δυνατό πόνο. Είμαστε εδώ για να προχωράμε. Για να τρέξουμε τη ζωή. Όλα είναι θέμα μυαλού. Μεταξύ αποτυχίας και επιτυχίας, υπάρχει ένας πολύ μεγάλος, ατελείωτος Μαραθώνιος, που σου λέει: Προχώρα! Η ζωή η ίδια είναι ένας μαραθώνιος: το πως θα την ζήσεις αφορά το πόσα θες να μάθεις, το πόσο αναζητάς τον προορισμό. Είμαστε έτοιμοι να κολυμπήσουμε στα βαθιά; Είμαστε έτοιμοι να διασχίσουμε ωκεανούς, προκειμένου να μεταμορφωθούμε;”.
“Ο πολικός ωκεανός ήταν συναρπαστικός”. Tο ταξίδι της Μεταμόρφωσης που μοιράστηκαν ομιλητές, κοινό και εθελοντές του TEDxPatras 2022, έφτασε στην ολοκλήρωσή του μέσα από τη συγκλονιστικότερη αφήγηση: αυτή του Νορβηγού πολικού εξερευνητή και πολυγραφότατου συγγραφέα, Børge Ousland. Ο “πιο επιτυχημένος πολικός εξερευνητής εν ζωή”, σύμφωνα με το National Geographic μοιράστηκε μαζί μας σκέψεις, συναισθήματα, σπάνιο φωτογραφικό υλικό και αυθεντικό footage από τη μεταμόρφωση που βίωσε μέσω της ακραίας εμπειρίας της διάσχισης του Αρκτικού Ωκεανού.
Με το κοινό να κρέμεται κυριολεκτικά από τα χείλη του ομιλητή και τις εικόνες που συνόδευαν την καθηλωτική του αφήγηση, ο Børge Ousland έστησε μπροστά μας, ολοζώντανη, μιαν άλλη πραγματικότητα, καμωμένη από ακραίους φυσικούς νόμους, απειλητικό κρύο και αβάσταχτο σκοτάδι. Πώς διασχίζεις έναν τέτοιον αφιλόξενο τόπο; Με ένα καταπληκτικό πλοίο, ικανό να διασχίσει παγόβουνα και δικαίως λεγόμενο Pangae. Και με ψυχικό απόθεμα ικανό να αντέξει την παντελή απουσία ηλιακού φωτός για μέρες ολόκληρες και την ιδιόμορφη κατάσταση ενός κόσμου στερημένου από κάθε αίσθηση προοπτικής. “Ο λόγος που τα κατάφερα, είναι διότι πίστεψα ειλικρινά σε μια μεταμόρφωση κατ’ άλλους αδύνατη, και δεν τα παράτησα. Ποτέ δεν μπορείς να είσαι πλήρως προετοιμασμένος: το απρόσμενο πάντα θα σου χτυπά την πόρτα. Όμως οι δυσκολότερες μάχες μας, είναι συγχρόνως και εκείνες που μας χαρίζουν τις πολυτιμότερες μεταμορφώσεις”
“Ανακάλυψε ποιος είσαι, και όρισε ποιος θες να γίνεις” κατέληξε ο Børge Ousland– και εμείς δε θα μπορούσαμε να σκεφτούμε καλύτερη κατακλείδα στη σημερινή μεταμορφωτική εμπειρία που χάρισε, για ακόμα μια χρονιά, το TEDx στην πόλη της Πάτρας. Ραντεβού στα επόμενα!
