Κάμπια η οποία εκτρέφεται γιατί δίνει ένα από το πιο ακριβά νήματα στον κόσμο. Ο λόγος για το μεταξοσκώληκα (Bombyx mori), ένα «ευγενές έντομο», που έκανε γνωστό παγκοσμίως το Σουφλί τη δεκαετία του 1970, περίοδο που άκμαζε στην περιοχή η σηροτροφία.
Τότε, η χώρα μας πραγματοποιούσε ακόμη και εξαγωγές ακατέργαστου μεταξιού. Σήμερα καταγράφονται, μόλις, 200 περίπου σηροπαραγωγοί, κυρίως στο Σουφλί και τις Σέρρες, με την ετήσια παραγωγή να ανέρχεται σε 70 τόνους. Η μεταξουργία, από πάντα, ήταν γνωστή στην Κίνα, αλλά κρατούσαν μυστικό τον τρόπο παρασκευής του μεταξιού.Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, το μετάξι ήταν τόσο πολύτιμο και ακριβό όσο το χρυσάφι. Λέγεται ότι ο Ιουστινιανός ήταν αυτός που επινόησε ένα τέχνασμα και έστειλε δύο μοναχούς για να παρακολουθήσουν τη διαδικασία εκτροφής του μεταξοσκώληκα, οι οποίοι μέσα στα κούφια μπαστούνια τους μετέφεραν αρκετά αυγά μεταξοσκώληκα πίσω στο Βυζάντιο. Με τον τρόπο αυτό διαδόθηκε, τότε, η εκτροφή και στον υπόλοιπο κόσμο.
Το μετάξι είναι φυσικό νήμα, βάφεται πολύ εύκολα, καίγεται δύσκολα και δεν προκαλεί δερματικά εξανθήματα. Κάθε κουτί μεταξοσκώληκα (εμβαδό 25 τ.μ και κόστος 12 – 15 ευρώ) περιέχει, περίπου, 20.000 αυγά τα οποία αφού εκκολαφθούν απαιτούν 40 δέντρα μουριάς για τη διατροφή τους. Η περίοδος της διατροφής διαρκεί 26 – 30 μέρες, με τις κάμπιες να τρώνε διαρκώς φύλλα (ακόμη και 5 φορές τη μέρα).
Χαρακτηριστικά, τις 10 τελευταίες μέρες θα καταναλώσουν 350 από τα 500 κιλά φύλλα μουριάς που υπολογίζεται ότι χρειάζονται συνολικά. Στη συνέχεια, ακολουθεί η φάση του κλαδώματος, με τους μεταξοσκώληκες να τοποθετούνται πάνω σε κλαδιά μουριάς όπου αρχίζουν να εκκρίνουν από τους μεταξογόνους αδένες τους μία κλωστή. Τι κάνουν ακριβώς; Ως κάμπιες, πλέκουν το κουκούλι τους μέσα στο οποίο θα φυλακιστούν για δεκαπέντε μέρες, για να το τρυπήσουν μετά και να βγουν μεταμορφωμένες σε πεταλούδες. Όμως, πριν προλάβει να «σκάσει» το κουκούλι, οι παραγωγοί τα μαζεύουν από τα κλαδιά και τα τοποθετούν σε ειδικό φούρνο με ατμό για να ξεκινήσει η επεξεργασία τους.
Εφόσον στεγνώσουν για 1 εβδομάδα, μετά τοποθετούνται στο αναπηνιστήριο, ώστε να ξετυλιχτεί από το κουκούλι η κλωστή και να τυλιχτεί σε ανέμες. Το κάθε κουτί μεταξοσκώληκα, είναι δυνατόν, να αποδώσει 25 – 40 kg χλωρά κουκούλια, με την ίνα να πωλείται μέχρι και 65 ευρώ/kg. Στον Έβρο δεν υπάρχει δημόσιο αναπηνιστήριο αλλά λειτουργούν δύο ιδιωτικές μονάδες που βρίσκονται στο Σουφλί στις μεταξουργίες Τσιακίρη και Μουχταρίδη. Κάποια ποσότητα από κουκούλια από ντόπιους παραγωγούς κατευθύνεται προς Βουλγαρία ή Τουρκία για αναπήνιση.
Βασικές προϋποθέσεις για την εκτροφή μεταξοσκωλήκων είναι να υπάρχει ο κατάλληλος χώρος για την εκτροφή και να εξασφαλιστεί η αναγκαία ποσότητα και κατάλληλη ποιότητα μορεόφυλλων. Ο αγρότης – επιχειρηματίας, μετά από συνομιλία με τον γεωπόνο – μελετητή της περιοχής του που μπορεί να τον συμβουλεύσει κατάλληλα αν τον συμφέρει να ασχοληθεί με την εκτροφή, θα είναι καλό να εξασφαλίσει τη δική του παραγωγή μορεόφυλλων με την εγκατάσταση επαρκών μορεόδεντρων.
Χαρακτηριστικό της σημασίας που δίνουν οι γείτονες χώρες στη σηροτροφία είναι το γεγονός πως στη Βουλγαρία το Ινστιτούτο Σηροτροφίας και στην Τουρκία το αντίστοιχο ίδρυμα στην Προύσα παράγουν μεταξόσπορο και παρέχουν επιστημονική υποστήριξη σε αγρότες – εκτροφείς. Κίνα και Ινδία παράγουν το 97%, περίπου, της παγκόσμιας παραγωγής μεταξιού. Μάλιστα, η Κίνα είναι η πρώτη δύναμη σε παραγωγή κουκουλιών μεταξοσκώληκα (σχεδόν 170.000) αλλά και μεταξιού.
Από το μετάξι, το πιο προσοδοφόρο εμπορικό προϊόν της Κίνας, ονομάστηκε κατά την αρχαιότητα το εμπορικό δίκτυο μεταξύ αυτής και των υπόλοιπων χωρών της στα δυτικά και νότια. Αναφερόμαστε στους «Δρόμους του Μεταξιού» που ξεκινούσαν από την Κίνα και εκτείνονταν προς την Ινδία, την Περσία, τις περιοχές της Μεσογείου ενώ παράλληλα, μέσω του Ινδικού Ωκεανού και τη θάλασσα, μεταφέρονταν προϊόντα (μπαχαρικά, πορσελάνη, πολύτιμοι λίθοι, κ.ά) προς την Ινδοκίνα, την Αραβική Χερσόνησο και τις χώρες της ανατολικής Αφρικής.
Οι «Δρόμοι» σταδιακά, εγκαταλείφθηκαν, μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Το 2013, παρουσιάστηκαν οι νέοι «Δρόμοι του Μεταξιού», με τις ονομασίες OBOR (One Belt One Road) και BRI (Belt Road Initiative). Κεντρικοί στόχοι – πρόκληση της νέας συνεργασίας μεταξύ Κίνας και διαφόρων χωρών της Ευρασίας είναι o συντονισμός της πολιτικής τους, η συνδεσιμότητα των εγκαταστάσεων, το ελεύθερο εμπόριο, η οικονομική ενοποίησή τους και η ανάπτυξη πολιτισμικών σχέσεων.
Στην Ευρώπη, η Βουλγαρία παράγει περίπου 8.000 τόνους (ετησίως) μετάξι και ακολουθείται από την Ρουμανία με λίγους τόνους. Η σηροτροφία μπορεί να αποτελέσει μια δυναμική καλλιέργεια για τη χώρα μας αφού επιδοτείται και, επίσης, η ΕΕ είναι ελλειμματική σε μετάξι. Μεγάλο είναι το κόστος για την αγορά και το φύτεμα των μουριών (περίπου 2 ευρώ το δέντρο) τα οποία αποδίδουν μετά από 3 – 4 χρόνια. Επίσης, κοστίζουν η εκκόλαψη και η διατροφή/φροντίδα των καμπιών, αλλά αυτές καλύπτονται από την επιδότηση. Προσοχή, εν τούτοις, απαιτείται για να μην «χτυπηθεί» η εκτροφή από κάποια ασθένεια.
Πλεονέκτημα για τη χώρα μας ότι μπορεί να γίνουν μέχρι και 3 εκτροφές σκουληκιών το χρόνο, με καλύτερο διάστημα αυτό μεταξύ Μαϊου και Ιουνίου. Χρησιμοποιούνται, επί το πλείστον, αβγά λευκών υβριδίων, που παρουσιάζουν μεγάλη παραγωγή σε χλωρά κουκούλια (άνω των 30 κιλών από ένα κουτί 20.000 αβγών) και μεγάλη απόδοση σε μετάξι σε συνδυασμό με λίγες μέρες εκτροφής. Όλα αυτά εξασφαλίζουν ένα καλό εισόδημα για τον παραγωγό και μπορεί να γίνει ως συμπληρωματική καλλιέργεια σε εποχή που δεν υπάρχουν έσοδα από άλλα γεωργικά προϊόντα.
Πηγή: epixeiro.gr