Μην παίρνετε και πολύ σοβαρά τις προβλέψεις για το τι θα συμβεί στη νέα δεκαετία που μόλις ξεκίνησε. Αντίθετα, να είστε έτοιμοι για ένα νέο κύμα εντυπωσιακών και απρόβλεπτων γεγονότων. Εξάλλου, ποιος θα μπορούσε το 2000 να προβλέψει την 11η Σεπτεμβρίου ή την οικονομική κρίση του 2008; Ή την εκλογή του πρώτου Αφροαμερικανού προέδρου; Ποιος θα μπορούσε το 2010 να προβλέψει την άνοδο του πολιτικού λαϊκισμού, την ανάληψη της προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, το Brexit ή την επιθετική εξωτερική πολιτική της Κίνας και της Ρωσίας; Είτε την κατάρρευση, τα τελευταία χρόνια, της τάξης που επετεύχθη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία οδήγησε στην αποφυγή μιας νέας παγκόσμιας σύγκρουσης και δημιούργησε τις συνθήκες για την εντυπωσιακή άνοδο του παγκόσμιου βιοτικού επιπέδου; (Περισσότεροι από 1 δισ. άνθρωποι βγήκαν από την κατάσταση της ακραίας φτώχειας στη νέα χιλιετία, ήτοι 137.000 άτομα την ημέρα). Ποιος θα μπορούσε να προβλέψει στην αρχή της προηγούμενης δεκαετίας ότι δισεκατομμύρια άνθρωποι θα χρησιμοποιούν φορητές συσκευές που στην πραγματικότητα είναι υπερυπολογιστές; Είτε ότι το Χονγκ Κονγκ θα κλονιστεί από πολύμηνες διαδηλώσεις υπέρ της Δημοκρατίας, οι οποίες θα μπορούσαν, ενδεχομένως, να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ίδια την Κίνα;
Παρ’ όλα αυτά, και παρά την αδιαπέραστη ομίχλη που κρύβει το μέλλον, η ιδέα της πρόβλεψης είναι ακαταμάχητη. Ακολουθούν, λοιπόν, ορισμένες προβλέψεις.
Υγειονομική περίθαλψη
Ο τομέας της υγειονομικής περίθαλψης θα βρεθεί αντιμέτωπος με τεράστιες ανακατατάξεις, όπως αυτές που έφεραν οι Uber και Lyft στον τομέα των μετακινήσεων, προσφέροντας στο επιχειρείν πληθώρα νέων ευκαιριών. Το βασικό πρόβλημα στον συγκεκριμένο τομέα είναι ότι δεν λειτουργεί με τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς. Το σύστημα κυριαρχείται από τρίτους – τις ασφαλιστικές εταιρείες, τις κυβερνήσεις και τους εργοδότες. Σε ποιον άλλο τομέα, για παράδειγμα, η κυβέρνηση θα ένιωθε υποχρεωμένη, όπως έχει αρχίσει να κάνει η κυβέρνηση Τραμπ, να ζητήσει από τους παρόχους να δημοσιοποιούν τις τιμές των παρεχόμενων υπηρεσιών;
Ο βασικός καταλύτης για τη ριζική αλλαγή του συστήματος είναι η ταχεία άνοδος του υψηλού κόστους των ασφαλιστικών προγραμμάτων. Το ύψος του ποσού που καταβάλει ο κόσμος για την κάλυψη των ιατρικών του αναγκών πλησιάζει με γοργούς ρυθμούς το μέγεθος της αμερικανικής ταξιδιωτικής βιομηχανίας. Υπηρεσίες που παρέχουν συγκρίσεις τιμών για διάφορες ιατρικές εξετάσεις και παροχές κάνουν την εμφάνισή τους. Όπως και μετρήσεις που θα επιτρέψουν στους ασθενείς να συγκρίνουν τις παροχές που προσφέρουν οι κλινικές και τα νοσοκομεία. Η υιοθέτηση των κανόνων της ελεύθερης αγοράς λοιπόν θα επιτύχει αυτό που οι κυβερνήσεις δεν μπόρεσαν ποτέ να κάνουν με τις “από πάνω προς τα κάτω” ρυθμιστικές πρωτοβουλίες τους: να παρέχουν περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης με μικρότερο κόστος.
Τα προηγούμενα χρόνια, δεν υπήρχε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα από την υιοθέτηση καινοτομιών, όπως η τηλεϊατρική, τα ηλεκτρονικά αρχεία και οι εγγυήσεις για το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών. Επίσης, ο αυξανόμενος καταναλωτισμός θα οδηγήσει σε ταχύτερη υιοθέτηση των καινοτομιών. Οι πιέσεις που επιφέρουν οι μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς θα οδηγήσουν τα περισσότερα γενικά νοσοκομεία είτε να συνεργαστούν με εξειδικευμένα θεραπευτήρια είτε να εξαφανιστούν εντελώς. Οι πολιτικές επιπτώσεις αυτού θα είναι τεράστιες.
Επιπρόσθετα, αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στον τομέα της θεραπείας ασθενειών (ειδικά για το Άλτσχάιμερ), με φθηνά, προσωποποιημένα και προσαρμοσμένα συστήματα παροχής υπηρεσιών, και σαρωτικές αλλαγές στον τρόπο παρασκευής των φαρμακευτικών προϊόντων.
Νομισματική πολιτική και φορολογία
Η τρέχουσα άποψη περί φορολογίας και νομισματικών πολιτικών θα ξεπεραστεί. Κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα σκεφτόταν ότι οι συνεχείς αλλαγές σε “μέτρα και σταθμά” θα μπορούσαν να οφελήσουν την αγορά. Και όμως, αυτό ακριβώς κάνουν οι κεντρικές τράπεζες με το χρήμα, το οποίο υποτίθεται ότι αντικατοπτρίζει την αξία. Οι ασταθείς νομισματικές πολιτικές εμποδίζουν την πρόοδο, καθώς δρουν ανασταλτικά για τις επενδύσεις, που είναι το “κλειδί” για υψηλότερο επίπεδο διαβίωσης. Η αστάθεια προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους για το αν θα μπορέσουν να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους, οπότε επενδύουν τα χρήματά τους σε “σκληρά” περιουσιακά στοιχεία, όπως ο χρυσός, το ασήμι, η γη ή οι κατοικίες – ακριβώς αυτό που συνέβη και κατά τη διάρκεια του 2008, μετά τη σκόπιμη κίνηση των ΗΠΑ να αποδυναμώσουν το δολάριο.
Ακολουθεί λοιπόν μια πρόβλεψη που κανείς άλλος δεν θα κάνει: έως το 2030 οι χώρες θα υιοθετήσουν τον “Κανόνα του Χρυσού”, τη μέθοδο νομισματικής ευρωστίας που εφαρμοζόταν για 4.000 χρόνια.
Μια ακόμη οικονομική “ηλιθιότητα” που θα ξεπεραστεί είναι η άποψη ότι οι φόροι δεν επηρεάζουν σημαντικά τις οικονομικές επιδόσεις. Οι φόροι έχουν τίμημα και αποτελούν βάρος. Η μείωση του βάρους θα επιτρέψει στο εμπόριο να ανθίσει.
Όσο απίθανο κι αν φαίνεται, δεδομένου ότι όλοι οι υποψήφιοι των Δημοκρατικών για το προεδρικό χρίσμα τάσσονται υπέρ της υψηλότερης φορολόγησης όλο και περισσότερων περιουσιακών στοιχείων και δραστηριοτήτων, ένας αυξανόμενος αριθμός κυβερνήσεων τα επόμενα χρόνια θα κινηθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, μειώνοντας τους φορολογικούς συντελεστές για να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη και, φυσικά, να παράξουν περισσότερα έσοδα.
Το πρόσφατο βιβλίο του συνεργάτη του Forbes.com Νέιθαν Λίουις, με τίτλο The Magic Formula, καταδεικνύει με ακρίβεια -όπως αποδεικνύουν τα ιστορικά στοιχεία- ότι οι οικονομίες με καθεστώτα χαμηλής φορολόγησης και ισχυρά νομίσματα τελικά έχουν καλύτερη εξέλιξη από τις οικονομίες που δεν διαθέτουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά – πάντοτε. Αυτό το βιβλίο θα αποτελέσει τη “Βίβλο” για τη νέα γενιά των φορέων χάραξης πολιτικής.
Ρυθμιστικά πλαίσια
Ο τρόπος με τον οποίο οι κυβερνήσεις εμπλέκονται στη θέσπιση των ρυθμιστικών κανόνων θα αλλάξει δραματικά. Από τη δεκαετία του 1960, οι ΗΠΑ έχουν βιώσει ένα αδυσώπητο “τσουνάμι” νόμων που προκάλεσε η φρούδα πεποίθηση ότι μπορούν να θεσπιστούν ακριβείς νόμοι που θα καλύπτουν οποιαδήποτε απρόοπτη εξέλιξη, εξαλείφοντας έτσι την “ατελή” ανθρώπινη κρίση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση, ειδικά σε κυβερνητικό επίπεδο, του αισθήματος ευθύνης για την ανάγκη ανάληψης δράσεων.
Θα δούμε, λοιπόν, την αντικατάσταση αυτού του ασφυκτικού πλαισίου νόμων από ένα πιο απλό σύστημα αρχών και στόχων. Θα εξαρτάται πλέον από τους εμπλεκόμενους το να βρουν τον καλύτερο τρόπο για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου στόχου. Αν τα αποτελέσματα είναι ελλιπή, οι υπεύθυνοι θα υφίστανται τις συνέπειες. Δεν θα υπάρχει πια η δικαιολογία “μα ακουλουθήσαμε τους κανόνες”. Η Αυστραλία, για παράδειγμα, αντικατέστησε την εκατοντάδων σελίδων νομοθεσία της για την περίθαλψη κατ’ οίκον, με ένα λιτό σύνολο αρχών, το οποίο επέφερε εξαιρετικά αποτελέσματα.
Ανώτατη εκπαίδευση
Να περιμένετε, επίσης, δραματικές αλλαγές στην ανώτατη εκπαίδευση, ως απόρροια της σκανδαλώδους έκρηξης των φοιτητικών δανείων. Οι ατέρμονες αυξήσεις στις τιμές των διδάκτρων θα σταματήσουν, καθώς ο κόσμος εστιάζει πλέον στην αύξηση της γραφειοκρατίας που σχετίζεται με την ανώτερη εκπαίδευση, τη στιγμή που τα εκπαιδευτικά ιδρύματα αναγκάζονται να αναλάβουν μέρος της ευθύνης για τα δάνεια των σπουδαστών τους. Η εξέλιξη αυτή θα συμβάλλει, επίσης, στην αντιμετώπιση ενός ακόμη “σκανδάλου”: το θλιβερό ποσοστό αποφοίτησης των σπουδαστών, ακόμη και σε διάστημα έξι ετών.
Το Πανεπιστήμιο Περντιού, υπό τον πρύτανη Μιτς Ντάνιελς, πρωτοπορεί προς την κατεύθυνση αυτή: το συνολικό κόστος σπουδών για έναν φοιτητή στο πανεπιστήμιο είναι σήμερα χαμηλότερο από ό,τι ήταν το 2013, όταν ανέλαβε τη διεύθυνση ο Ντάνιελς.
Επιπλέον, οι νέοι θα υφίστανται λιγότερες πιέσεις να συνεχίσουν τις σπουδές τους αμέσως μετά το σχολείο και αντ’ αυτού θα στραφούν σε καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας στις οποίες υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα τους δώσει δε τη δυνατότητα να επιδιώξουν τη συνέχιση των σπουδών τους όταν οι ίδιοι θα θελήσουν.
Φυσικά, θα υπάρξουν κρίσεις και προκλήσεις.
Πολιτική
Θα υπάρξουν επίσης πολλά θέματα που θα ταράξουν την αμερικανική πολιτική σκηνή. Μεταξύ αυτών, κάποια που ήδη έχουμε βρει μπροστά μας, όπως οι πολιτικές για το κλίμα, οι πολιτικές ταυτοποίησης, η ελευθερία του λόγου στα πανεπιστημιακά ιδρύματα, αλλά και θέματα που θα ανακύψουν, όπως η βελτίωση του τρόπου επανένταξης στην κοινωνία του αυξανόμενου αριθμού αποφυλακισθέντων. Οι προεδρικές εκλογές του 2020, παρά το μάλλον υποτονικό ξεκίνημα, θα αποτελέσουν το έναυσμα για έναν εις βάθος διάλογο σχετικά με το κράτος που θέλουμε να γίνουμε. Δεν είναι κάτι καινούριο. Υπήρξαν ανάλογες περίοδοι στο παρελθόν, για τη “ψυχή της Αμερικής”, στις δεκαετίες του 1850, του 1890, του 1930 και, σε μικρότερο βαθμό, στη δεκαετία του 1970.
Ο “Μεγάλος Αδελφός”
Οι τρέχουσες ανησυχίες του κόσμου σχετικά με τη διαφύλαξη της ιδιωτικότητάς του θα ωχριούν μπροστά σε αυτές που θα ανακύψουν στο μέλλον, όταν θα αντιληφθούμε τις επιπτώσεις που θα έχει η αυξανόμενη κρατική επιτήρηση. Στην Κίνα, σε λίγο καιρό, κάθε κίνηση οποιουδήποτε ανθρώπου, οπουδήποτε και οποτεδήποτε, θα καταγράφεται και θα παραμένει αρχειοθετημένη για πάντα. Στις ελεύθερες χώρες οι άνθρωποι επίσης θα βιώσουν τη διευρυμένη καταγραφή των καθημερινών τους κινήσεων. Με νέα αγορά θα ανοίξει για τις συσκευές που μπορούν να “μπλοκάρουν” τις πανταχού παρούσες νανο-κάμερες.
Ινδία
Ο κόσμος θα περιμένει να δει εάν η Ινδία, ένα ποικιλόμορφο και πολυπολιτισμικό κράτος, εάν υπήρξε ποτέ, θα μπορέσει να παραμείνει ενωμένη ενάντια στον εντεινόμενο εθνικισμό των Χιντού.
Εάν αυτό δεν επιτευχθεί, οι συνέπειες θα έχουν διεθνείς επιπτώσεις.
Ναρκωτικά
Οι νονοί των ναρκωτικών θα αποκτήσουν τον έλεγχο μεγαλύτερου μέρους του Μεξικού, εκτός κι αν θέσουμε τις βάσεις για τον περιορισμό της χρήσης των ναρκωτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ενέργεια
Παρά την αυξανόμενη αξιοποίηση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, η παγκόσμια κατανάλωση ορυκτών καυσίμων θα ενισχυθεί σημαντικά, καθώς στην Κίνα, στην Ινδία και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες οι πωλήσεις επιβατικών και φορτηγών οχημάτων αυξάνονται κατά δεκάδες εκατομμύρια.
Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα συνεχίσει επίσης να βασίζεται κατά κύριο λόγο στα ορυκτά καύσιμα – εκτός εάν ανακαλυφθούν νέες, καινοτόμες και αξιόλογες λύσεις. Κάτι, που σε αυτόν τον απρόβλεπτο κόσμο, δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Αντί επιλόγου
Ωστόσο, οι προβλέψεις της “κρυστάλλινης σφαίρας” πολύ γρήγορα θα ξεπεραστούν από τα πραγματικά γεγονότα.
Πηγή: Capital.gr
