Όταν σκεφτόμαστε τους «κορυφαία επιτυχημένους», συνήθως σκεφτόμαστε όλα τα πράγματα που κάνουν –δημιουργούν μεγάλες εταιρίες, σχεδιάζουν εκπληκτικά προϊόντα, κλείνουν εντυπωσιακούς πελάτες, κλπ. Όμως, η αλήθεια είναι, ότι πίσω από κάθε εντυπωσιακό επίτευγμά τους υπάρχει μία μεγάλη λίστα πραγμάτων που ΔΕΝ έκαναν. Κανένας μας δεν έχει απεριόριστο χρόνο και οι πλέον επιτυχημένοι έμαθαν νωρίς (και κάποιες φορές επίπονα), ότι το να κάνεις σημαντικά πράγματα, προϋποθέτει και να λες «όχι»… συχνά.
Μιλώντας για το πώς έμαθε αυτό το σημαντικό μάθημα για την επιχειρηματικότητα, η Rene Warren, συνιδρύτρια της Onboardly είχε πει: «Μου πήρε χρόνια να αρχίσω τελικά να λέω όχι, σε πράγματα που θα με αποσπούσαν από αυτά που πραγματικά χρειάζονταν την προσοχή μου. Ο χρόνος είναι ότι πιο πολύτιμο έχεις. Σιγουρέψου ότι τον επενδύεις σοφά».
Ωστόσο, το να γνωρίζεις ότι πρέπει να λες «όχι» είναι μόνο η μισή μάχη… Πρέπει να μπορείς και να το κάνεις.
Η «αφρόκρεμα των επιτυχημένων» μαθαίνει να λέει «όχι» όμορφα, χωρίς να «καίει γέφυρες» και με έναν καλό βαθμό σκοπιμότητας και λεπτότητας.
Αυτό το προηγμένο επίπεδο απόρριψης ευκαιριών κάλυψε πρόσφατα σε άρθρο του στο LinkedIn ο Brian de Haaf, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Aha!. Στο άρθρο του «σπάει» τη δεξιότητα των κορυφαίων να λένε όχι σε τέσσερα εύκολα βήματα:
1. Άκουσε πραγματικά
«Εάν κάποιος σου ζητήσει κάτι ή να κάνεις κάτι, πρέπει να συμπεράνεις ότι είναι σημαντικό γι’ αυτόν για κάποιο λόγο. Διαφορετικά δεν θα στο ζητούσε. Είναι ευθύνη σου να πάς στην καρδιά του αιτήματος και του γιατί έχει σημασία. Να προσπαθήσεις να κατανοήσεις, τί είναι αυτό που βλέπει το άτομο που σου ζητάει κάτι. Έτσι θα είσαι σε θέση να εκτιμήσεις πόσο σημαντικό είναι να δώσεις ενέργεια σε αυτή την κατεύθυνση» γράφει ι de Haaf.
Αυτό στην ουσία σημαίνει ότι δεν θα σβήνεις τα emails σου μισοαφηρημένος-η, δεν θα γνέφεις μηχανικά με το κεφάλι «ναι, ναι» σε έναν εκλιπαρών υπάλληλο και δεν θα απαντάς αφηρημένα «ναι αγάπη μου» στο έτερον ήμισυ, ενώ στην πραγματικότητα δεν ακούς…
Μπορείς να απαντήσεις αρνητικά, αλλά πρώτα δείξε στους ανθρώπους που σου ζητούν κάτι, τον σεβασμό να ακούσεις πραγματικά τα αιτήματά τους.
2. Γνώριζε τις προτεραιότητες
Αφού ακούσεις το αίτημα, πρέπει να ανταποκριθείς έξυπνα. Για να το κάνεις αυτό, πρέπει να δεις την όλη κατάσταση, έχοντας μία καλή αίσθηση του τι προσπαθείς να επιτύχεις στη ζωή σου αυτή τη στιγμή. Μόνο έτσι θα μπορέσεις να «ζυγίσεις» εάν το να πεις «ναι» θα ευνοήσει ή θα αναστείλει τους στόχους σου.
Ο de Haaf ονομάζει αυτή την προσέγγιση «πρώτα ο στόχος». Πρέπει πρώτα να προσδιορίζεις το όραμά σου. Διότι αν δεν έχεις ένα όραμα, θα είναι δύσκολο να καταλάβεις ποια σημαντικά αιτήματα είναι ευθυγραμμισμένα με το στόχο και την κατεύθυνσή σου και χρειάζονται όντως την προσοχή σου και ποια όχι.
3. Πες το γρήγορα και σταθερά
Αυτό δεν χρειάζεται δεύτερη σκέψη. Μη σπαταλάς τον χρόνο σου και τον χρόνο του άλλου. «Πρέπει να απαντάς στα αιτήματα σύντομα καθώς έρχονται. Αυτό διότι εσύ δεν έχεις περιθώρια να συνεχίσεις να τα επανεξετάζεις και το άτομο που αιτείται δεν χρειάζεται να περιμένει» λέει ο de Haaf.
Παρ’ όλα αυτά, «δεν έχει νόημα να βιαστείς και να κάνεις λάθος. Είναι εντάξει να επιβεβαιώσεις ότι το αίτημα ελήφθη και ότι θα απαντήσεις σύντομα».
4. Πες τους γιατί
Εφόσον, παρότι πρέπει να πεις «όχι» σε κάποια περίπτωση, θέλεις να διατηρήσεις τη σχέση σου με το άτομο ή την εταιρία που σου ζητάει κάτι, εξήγησε το σκεπτικό πίσω από την απόφασή σου.
Επέτρεψε στον άλλο να κατανοήσει γιατί έδωσες αυτή την απάντηση. Η εξήγηση του «γιατί», κάνει πιο ευκολοχώνευτο το «όχι». Πρέπει να είσαι περισσότερο από απλώς ευγενικός, διότι το να αρνείσαι απλώς ευγενικά, δεν βοηθάει τον άλλο να κατανοήσει την προοπτική σου.
Αυτό είναι όλο! Δεν υπάρχει κάτι το περίπλοκο στο σύστημα τεσσάρων βημάτων του Brian de Haaf. Και ενώ η απλότητα αυτή κάνει αυτή την προσέγγιση εύκολη στην εφαρμογή, δεν μειώνει καθόλου τη δύναμή της.