Πριν από μια δεκαετία, αν ρωτούσες σε ένα από τα Πανεπιστήμια του Ελσίνκι ποιός θέλει να φτιάξει τη δική του startup, ελάχιστα χέρια θα σηκώνονταν. Σήμερα, θα είναι περίεργο αν κάποια χέρια μείνουν κατεβασμένα. Άλλωστε, τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον 3.000 φοιτητικά χέρια υψώνονται, για να δηλώσουν συμμετοχή ως εθελοντές στο Slush, το μεγαλύτερο ετήσιο event για startups, το οποίο διοργανώνουν, εδώ και 11 χρόνια, αποκλειστικά φοιτητές στο Ελσίνκι.
Πίσω, στο όχι και τόσο μακρινό 2008, στο Ελσίνκι, τέλη Νοεμβρίου – αρχές Δεκεμβρίου, η πιο σκοτεινή εποχή του χρόνου, καθώς το φως του ήλιου κάνει για ελάχιστες μόνο ώρες ημερησίως την εμφάνισή του. Μια εποχή, κατά την οποία – όπως λένε οι ίδιοι οι Φινλανδοί, αυτοσαρκαζόμενοι – δεν υπάρχει κανένας λόγος να επισκεφθείς το Ελσίνκι. Η Φινλανδία διανύει μια σκοτεινή περίοδο, όχι μόνο λόγω του καιρού. Η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει αρχίσει να δείχνει τα δόντια της, πολλές χώρες εισέρχονται σε ύφεση και ο εθνικός πρωταθλητής, η Nokia, η εταιρεία που κατασκεύασε το πρώτο κινητό στον κόσμο και έφτασε να εισφέρει το 4% του φινλανδικού ΑΕΠ, βρίσκεται σε πτωτική τροχιά.
Είναι τότε που 200 άνθρωποι αποφασίζουν να συγκεντρωθούν, για να συζητήσουν το μέλλον της επιχειρηματικότητας και της τεχνολογίας στη χώρα. Διοργανώνουν ένα breakfast brunch για 100 startups, επιχειρηματίες, επενδυτές και σημαίνοντες βιομηχανικούς παίκτες. Τρία χρόνια μετά, το 2011, το Slush, εξελίσσεται στο κορυφαίο ραντεβού για φιλόδοξες νεοφυείς επιχειρήσεις και επενδυτές.
Επιχειρηματική παιδεία
Ρωτήσαμε τον επικεφαλής του Business Finland, του κυβερνητικού βραχίονα, που έχει την ευθύνη για τη χρηματοδότηση της καινοτομίας στη Φινλανδία, κ. Pekka Soini, πώς η χώρα κατάφερε μέσα σε μια δεκαετία να αποκτήσει ένα τόσο στιβαρό οικοσύστημα για τις νεοφυείς εταιρείες. “Όταν οι βεβαιότητες εξαντλήθηκαν, έπρεπε να επανεφεύρουμε τον εαυτό μας. Κι επενδύσαμε σε αυτό. Στη νεοφυή επιχειρηματικότητα”, μας απάντησε. Ο ίδιος μας εξήγησε πώς κράτος, Πανεπιστήμιο, αλλά και οι ίδιες οι επιχειρήσεις, με προεξάρχουσα τη Nokia, στήριξαν αυτή την προσπάθεια, κάνοντας τη Φινλανδία μέσα σε μια δεκαετία μία από τις πιο φιλόξενες χώρες στον κόσμο για τις startups.
Άλλωστε ο ίδιος το έζησε εκ του σύνεγγυς, ων ένας από τους χιλιάδες εργαζόμενους που η Nokia αναγκάστηκε να απολύσει, όταν αποφάσισε να διακόψει την παραγωγή κινητών και να στραφεί στα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα.
“Με την πτώση της Nokia δημιουργήθηκε μια δεξαμενή χιλιάδων μηχανικών και άλλων ειδικών στις ΤΠΕ, που αποφάσισε, με τη στήριξη της Πολιτείας και της ίδιας της εταιρείας, να πειραματιστεί. Έγινε η πρώτη ύλη, για να δημιουργηθούν εκατοντάδες νεοφυείς εταιρείες. Ακόμη και αυτές που αποτύγχαναν, έβαζαν νέα θεμέλια σε αυτό που η Φινλανδία έχει παγκόσμια πρωτιά: την παιδεία. Εν προκειμένω, την εταιρική παιδεία και κουλτούρα”, μας λέει χαρακτηριστικά. Έτσι, στις “στάχτες” της Nokia, που επί 11 συναπτά έτη είναι κάτι πάνω από παρούσα στη νεοφυή σκηνή της χώρας, στήθηκε ένα οικοσύστημα, που οι ίδιοι οι founders και οι επενδυτές αξιολογούν ως το νούμερο ένα παγκοσμίως.
“Και το Slush;” τον ρωτήσαμε: “Η Ευρώπη χρειαζόταν ένα συνέδριο, για να δείξει στους διεθνείς επενδυτές το νεοφυές επιχειρηματικό δυναμικό που διαθέτει. Οι ίδιοι οι φοιτητές το έκαναν”.
Η Ολυμπιάδα των startups
Στα τέλη Νοέμβρη το σκοτεινό και μελαγχολικό Ελσίνκι είναι γεμάτο “slush”, κάτι μεταξύ βροχής και λιωμένου χιονιού. Πάνω στο λιωμένο χιόνι, με πρωτεργάτες τους φοιτητές, κυρίως από το Πανεπιστήμιο Aalto, η Φινλανδία έστησε ένα brand, που σήμερα συγκεντρώνει τα παγκόσμια φώτα των επενδυτών σε startups. Η πορεία ήταν ασταμάτητα ανοδική: από το 2011 και τους 1.500 επισκέπτες, κυρίως φοιτητές, στο 2012 με τους 3.500 συμμετέχοντες. Και από το 2013, όταν το Slush έγινε το κορυφαίο event στη Σκανδιναβία με 7.000 επισκέπτες, μέχρι το 2014 με τους 13.000 επισκέπτες, όταν το Slush απέκτησε παγκόσμια απήχηση. Και από το 2015, όταν βγήκε εκτός συνόρων και άρχισε να διοργανώνεται και σε Σαγκάη, Τόκιο και Σιγκαπούρη, στο 2016, όταν το event συγκέντρωσε 1.700 startups και 700 επενδυτές, μέχρι το 2017 με 20.000 συμμετέχοντες, πάνω από 2.600 startups και 1.500, που αντιπροσώπευαν περίπου 300 VC funds. Σε ένα χώρο 17.000 τ.μ., τουλάχιστον 6.000 προβολείς ειδικών εφέ, λέιζερ και φώτα φθορισμού συνθέτουν ένα σκηνικό που θυμίζει ταινία επιστημονικής φαντασίας των ‘80s. Το φετινό Slush 2018, το οποίο παρακολούθησε το www.sepe.gr, είχε περισσότερους ομιλητές απ’ όσους συμμετέχοντες είχε συνολικά εκείνο του 2018 και κυριολεκτικά “έσπασε ταμεία”: σχεδόν 30.000 επισκέπτες, 3.100 νεοφυείς επιχειρήσεις, περισσότεροι από 1.800 επενδυτές και τουλάχιστον 3.000 εθελοντές-φοιτητές συμμετείχαν σε αυτό που η παγκόσμια κοινότητα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας αντιμετωπίζει ως την “Ολυμπιάδα των startups”.
Το βαρύ πυροβολικό των funds
Κι αν νομίζετε πως όλο αυτό είναι απλά ένα show, κάνετε μέγα λάθος. Σύμφωνα με τους διοργανωτές στη διάρκεια των δύο ημερών του φετινού Slush πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 10.000 στοχευμένες συναντήσεις μεταξύ επίδοξων επιχειρηματιών και επενδυτών, οι οποίες κλείστηκαν μέσω ενός εύχρηστου matchmaking tool. Όλο το βαρύ πυροβολικό των funds ήταν εκεί και μεταξύ αυτών τα: Andreessen Horowitz, Accel Partners, Atomico, Index Ventures, Balderton Capital, Lakestar, Felix Capital, Idinvest Partners, London Venture Partners, Mosaic Ventures, Partech Ventures, Point Nine Capital, Softbank, Stripes Group. Όσο για τις μεγάλες επιχειρήσεις έδωσαν, όπως κάθε χρόνο, και αυτές το παρών: από τη Google και τη Microsoft, μέχρι την IBM και την Oracle και από τη Nokia, τη Samsung και την HTC μέχρι τη Siemens και την Bosch και από την Amazon και το Paypal, μέχρι το Cern, το Facebook, το Spotify, το Pinterest, το Skype.
Ακαδημία Slush
Ίσως από τις κορυφαίες στιγμές φετινής διοργάνωσης ήταν όταν ο νέος CEO του Slush, Andreas Saari, ο πρώτος φοιτητής στη Σκανδιναβία που “τρέχει” venture capital fund και ο νέος πρόεδρος, Alexander Pihlainen, ανακοίνωσαν από σκηνής την ίδρυση της “Ακαδημίας Slush”. Ένα σύγχρονο παγκόσμιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την επιχειρηματικότητα, το οποίο στηρίζουν κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου, η αφρόκρεμα των εταιρειών ανάπτυξης και το “βαρύ πυροβολικό” των VCs. Το πρόγραμμα δίνει στους φοιτητές πρόσβαση σε έναν στοχευμένο κύκλο σπουδών και καθοδήγηση από κορυφαίους founders, καθώς και τη δυνατότητα πρακτικής άσκησης σε κορυφαία VCs και αναπτυσσόμενες εταιρείες.
Στους ακαδημαϊκούς εταίρους του προγράμματος περιλαμβάνονται οργανισμοί, όπως το Oxford Saïd Business School, το London Business School, το Πανεπιστήμιο Aalto, το UC Berkeley, το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας και Σχεδιασμού της Σιγκαπούρης, το School of Economics της Στοκχόλμης, το Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κορέας, η Πολυτεχνική Σχολή της Καταλονίας.
“Το Slush δημιουργήθηκε για να αλλάξει τη στάση μας απέναντι στην επιχειρηματικότητα, βοηθώντας τους επίδοξους επιχειρηματίες να ανοίξουν τα φτερά τους και να μεταδώσουν τις γνώσεις τους στην επόμενη γενιά ιδρυτών. Δεδομένου ότι τα περισσότερα από τα μέλη της ομάδας του Slush είναι φοιτητές απ’ όλο τον κόσμο, προέκυψε μια ανάγκη: τα τρέχοντα προγράμματα σπουδών καλύπτουν μόνο περιορισμένο τμήμα των αναγκών ενός επιχειρηματία με παγκόσμιες φιλοδοξίες. Αυτήν την ανάγκη καλύπτει το Slush Academy”, είπαν καταχειροκροτούμενοι οι Saari και Pihlainen. Οι αιτήσεις για το “Slush Academy” θα ανοίξουν την Άνοιξη του 2019, ενώ το πρώτο έτος βασίζεται σε πρακτική άσκηση σε ταχέως αναπτυσσόμενες νεοσύστατες επιχειρήσεις και σε εταιρείες VC.
sepe.gr