Γνώση, ιδέες, διεξόδους, προοπτικές προσωπικής και επιχειρηματικής ανάπτυξης πρόσφερε σε περισσότερους από 1.200 επισκέπτες το GR Bossible, που διοργάνωσε για δεύτερη χρονιά το Skywalker.gr το Σαββατοκύριακο 25 και 26 Νοεμβρίου 2017 στο ξενοδοχείο Divani Caravel.

Σε μία περίοδο όχι μόνο οικονομικής κρίσης, αλλά και κρίσης ιδεών, το GR Bossible, χάρις στους προσεκτικά επιλεγμένους προσκεκλημένους, αλλά και στη διαδραστικότητα που επετεύχθη με τους επισκέπτες, ανέλαβε το ρίσκο του επιχειρείν απευθυνόμενο στους εν δυνάμει, στους νέους και στους έμπειρους επιχειρηματίες και απέδειξε ότι η όποια επιχειρηματική προσπάθεια έχει νόημα όταν έχει μελετηθεί, είναι στοχευμένη και οργανωμένη με άξονες το ήθος, το πάθος και τον λόγο.

Μέσα από το διήμερο φεστιβάλ νεοφυούς επιχειρματικότητας και χάρις στους εισηγητές, στους εκθέτες και στους επισκέπτες ανατράπηκε η στερεοτυπική εικόνα του επιχειρηματία που στοχεύει αποκλειστικά στο κέρδος και ενδυναμώθηκε η σημαντικότητα των συνεργειών στο επιχειρηματικό σκηνικό, καθώς και η αναγκαιότητα της καινοτομίας και η σημασία του ήθους και του πάθους για το αποτελεσματικό επιχειρείν.

Μέσα από το συνέδριο, τα workshops, τα success stories, το meeting room, το παιχνίδι επιχειρηματικότητας, αλλά και τη διαδραστική επικοινωνία εκθετών και κοινού παρουσιάστηκαν συγκεκριμένα εργαλεία χρηματοδότησης, προώθησης και ενδυνάμωσης της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Όπως ανέφερε στον χαιρετισμό του ο Διευθυντής Επιχειρησιακής Συνέχειας του Skywalker.gr Δημήτρης Φυντάνης: «Καλέσαμε αυτούς που αντιλαμβάνονται το κοινωνικό αγαθό, όσους προτιμούν τη δράση από την αναζήτηση δικαιολογιών».

Την αναγκαιότητα του επιχειρείν επεσήμαναν με τον χαιρετισμό τους την πρώτη ημέρα του συνεδρίου  τόσο η  κυρία Δήμητρα Ιορδανίδου, Financial Manager της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας, όσο και ο κύριος Παναγιώτης Καρκατσούλης, Πρόεδρος ινστιτούτου Β2 «Πρόοδος», στην πράξη ινστιτούτου του Ποταμιού, πρώην γραμματέας του κοινοβουλευτικού έργου του Ποταμιού.

Ο Αναπληρωτής Τομεάρχης Οικονομίας & Ανάπτυξης, Βουλευτής Αττικής της Ν.Δ. Αθανάσιος Μπούρας στην εναρκτήρια ομιλία του τόνισε ότι «απαιτείται να καλλιεργηθεί η έννοια του επιχειρείν σε μαθητές και φοιτητές» και ευχήθηκε το GR Bossible να εδραιωθεί ως ετήσιος θεσμός.

Το φετινό GR Bossible με τίτλο «Explore Your Business Self» φιλοξένησε ως κεντρικό ομιλητή τον διεθνούς φήμης Global Βrand Specialist, Founder of Felix BNI Peter Οικονομίδη, τον άνθρωπο που υπήρξε συνεργάτης με τον ιδρυτή της Apple Στιβ Τζομπς και έχει προσφέρει πολύτιμο έργο στην τουριστική προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό. Στην κατάμεστη συνεδριακή αίθουσα το κοινό έζησε μία εξαιρετική εμπειρία. Ο Peter Οικονομίδης, απλός αλλά και εμπνευσμένος, τόνισε πως «κάποιοι άνθρωποι ξέρουν τι πουλάνε, μερικοί ακόμη ξέρουν πώς να πουλάνε, αλλά ελάχιστοι γνωρίζουν γιατί πουλάνε». Με ένα καθηλωτικό παζλ εικόνων, με παραδείγματα επιχειρήσεων-κολοσσών από όλο τον κόσμο, με την εμπειρία των συνεργασιών και των ταξιδιών του σε κάθε γωνιά της Γης, ο Peter Οικονομίδης ξεκίνησε από το «χαζό» δαγκωμένο μήλο της Apple και τον «απαίσιο» καφέ των Starbucks για να μας οδηγήσει σε αξεπέραστες μορφές της ανθρωπότητας: στη Μαρία Κάλλας, στον Μαχάτμα Γκάντι, στον Τζον Λένον. Χωρίς ίχνος έπαρσης εξήγησε πως πάντα πρέπει να ξέρουμε γιατί παράγουμε, γιατί πουλάμε, γιατί επιλέγουμε να κάνουμε όσα κάνουμε. Ο εκλεκτός κεντρικός ομιλητής του συνεδρίου τόνισε τη σημασία της ύπαρξης και της ανάδειξης της προσωπικής κουλτούρας ως κυρίαρχου σημείου προώθησης του εταιρικού brand.

Στοχευμένα και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το κοινό, όπως αποδείχθηκε και από τη συμμετοχή τους, ήταν τα workshops, που λειτουργούσαν παράλληλα και με θεματολογία που εκτείνονταν από τις «Διαδικασίες έναρξης επιχείρησης», το «Design decision», την «ΟΕ, ΕΕ και ατομική επιχείρηση», την «Κατοχύρωση σήματος», το «Team building», το «Branding / USP», τον «Ρόλο των social media στη νέα επιχείρηση», τον «Ορισμό της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας (ΑΜΚΕ)», τη «Δημιουργία e-shop», το «Εlevator pitch», τις «Τεχνικές SEO», την «Ανάλυση budgeting» έως τις «Βασικές φορολογικές πληροφορίες για νέες επιχειρήσεις», τις «Τεχνικές διαπραγμάτευσης», τον «Ορισμό της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας (ΙΚΕ)», την «Καινοτομία και την πλάγια σκέψη», τη «SWOT analysis», την «Κοστολόγηση / Τιμολόγηση για μη οικονομικούς», το «Business model canvas», τον «Ορισμό της κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης (ΚοινΣΕπ)», τη «Χρηματοδότηση νεοφυών επιχειρήσεων», την «Επικοινωνία πωλήσεων», τη «Γνωριμία με την εκπαιδευτική ρομποτική», τις «Επιχειρηματικές δεξιότητες» την «Ανάλυση της αγοράς-στόχου».

Στο διήμερο συνέδριο ξεδιπλώθηκαν πληροφορίες, ιδέες, προοπτικές, αλλά και επανεξετάστηκαν παγιωμένες αντιλήψεις για την επιχειρηματικότητα.

Το συνέδριο ξεκίνησε με το θέμα «Στήριξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας» και εισηγητές τους: Δρ. Αθανάσιο Γραμμένο, Διδάκτορα Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (ο οποίος είχε και τον ρόλο του συντονιστή του πάνελ), Καλλιόπη Σταυροπούλου, Περιφερειακή Σύμβουλο, Εντεταλμένη Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, Περιφέρεια Αττικής, Δημήτρη Σίμος, Σύμβουλο Μικροπιστώσεων της ΑΜΚΕ Action Finance Initiative, Κατερίνα Παράσχου, Program Manager, Praksis Business Coaching Center, Κλεόβουλο Αλεξιάδη, Γενικό Διευθυντή, Alpha Plan.

Ξεδιπλώνοντας το προφίλ των νέων επιχειρηματιών, οι ομιλητές έδωσαν έμφαση στη νοοτροπία που διακατέχει τους Έλληνες για το επιχειρείν και μεταξύ άλλων τόνισαν ότι:

• Η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο ποσοστό νέων επιχειρηματιών συγκριτικά με τις ευρωπαϊκές χώρες.
• Τα βασικά χαρακτηριστικά των νέων επιχειρηματιών είναι η αυτοπεποίθηση, θεωρούν πως μπορούν να κάνουν τα πάντα, ο φόβος της αποτυχίας και ότι επιχειρούν να γίνουν επιχειρηματίες από ανάγκη, για λόγους επιβίωσης και επαγγελματικής αποκατάστασης.
• Είναι λανθασμένη η αντίληψη πως επιχειρηματίας σημαίνει αφεντικό. Ο επιχειρηματίας είναι υπάλληλος και εργοδότης ταυτόχρονα. Επιβάλλεται να αλλάξει αυτή η νοοτροπία.
• Η λογική των επιδοτήσεων έχει κάνει ζημιά.

Οι «Ευκαιρίες επιχειρηματικότητας στον πολιτισμό και στην ψυχαγωγία» παρουσιάστηκαν στο δεύτερο πάνελ, που συντόνισε ο Ιωάννης-Άγγελος Λιάτσος, HR Management Consultant και Co-Owner of Great Escape Intelligent Entertainment και Shareholder of Kastelorizo Group. Ο συντονιστής και οι ομιλητές: Άννα Κονιωτάκη, Πρόεδρος ΚοινΣΕπ Action Plus, Παναγιώτης Γκιόκας, Co-founder & CEO της Mentor, Μαρία Βυτινίδου, Σχεδιάστρια Μόδας και Ιδιοκτήτρια της Σχολής Μόδας Athens Fashion Club & της 1ης Θερμοκοιτίδας Μόδας «The Fashion Gate», μίλησαν για τον επιτυχημένο συνδυασμό δημιουργικότητας και επιχειρηματικότητας. Τόνισαν ότι ο πολιτισμός έχει αμέτρητες ευκαιρίες για να επιχειρήσει κανείς και μεταξύ άλλων είπαν πως:

• Μην φοβάστε να μοιραστείτε τις ιδέες σας. Ακόμη και να σας τις κλέψουν, θα ξέρετε ότι σίγουρα έχουν ενδιαφέρον.
• Η μεγαλύτερη κρίση στην Ελλάδα αφορά στην εκπαίδευση.
• Το ερώτημα σχετικά με τον πολιτισμό «είναι η Αθήνα το νέο Βερολίνο;» ακούγεται όλο και πιο έντονα.
• Ελάχιστοι είναι οι αρχαιολογικοί χώροι στην Ελλάδα με τους οποίους η επικοινωνία γίνεται άμεσα μέσω e-mail και διαδικτύου.
• Είναι πολύ έντονος ο αθέμιτος ανταγωνισμός που δημιουργείται από τους αμέτρητους μη πιστοποιημένους ξεναγούς.

Στο πάνελ με θέμα την «Κοινωνική επιχειρηματικότητα», που συντόνισε ο Αργύρης Καραβούλιας, Δημοσιογράφος, Πρόεδρος ΚοινΣΕπ Ζεύξις, οι εισηγητές Βη Μπουγάνη / Vee Bougani, Culinary Arts Consultant & Founder / Director, Sustainable Food Movement in Greece, Καθηγητής Γεώργιος Τσομπάνογλου, Phd Carleton, Κοινωνιολόγος Εργασίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, εξήγησαν τον ρόλο και τις ευκαιρίες της κοινωνικής οικονομίας όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως. Επεσήμαναν πως:

• Η κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία είναι το μέλλον της οικονομίας.
• Σε όλο τον κόσμο υπάρχει ένα δισεκατομμύριο μέλη κοινωνικών συνεταιρισμών.
• Ο τουρισμός, ο πολιτισμός και το περιβάλλον έχουν το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας της κοινωνικής επιχειρηματικότητας.
• Το 1/3 των αποβλήτων είναι απορρίμματα τροφών. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να ασχοληθούμε με τη βιώσιμη αειφόρο γαστρονομία, τις πρακτικές αειφόρου μαγειρικής, τον ηθικό καταναλωτισμό, με άλλα λόγια με τη μέγιστη δυνατή οικονομία στη διατροφική αλυσίδα.
• Η κοινωνική οικονομία είναι η (ενδεδειγμένη) νέα μορφή διακυβέρνησης της χώρας.

Για τις «Ευκαιρίες επιχειρηματικότητας στην πληροφορική και στις νέες τεχνολογίες» μίλησαν οι: Γιάννης Π. Τριανταφύλλου, CEO, To ATOMO (International Marketing & Business Advisors), Στάθης Κατσούλας, Web Developer και Web Marketing Specialist, Founder της Web Progress, Κώστας Μπουραντάς, Co-Founder, Smart Tree, Μιχάλης Πυλαρινός, Marketing & Communications Manager, WRO Hellas. Τα στοιχεία που ορίζουν το σκηνικό της τεχνολογικής εξέλιξης, απαραίτητης σε κάθε επιχείρηση, αλλά και τις ασύλληπτες διαστάσεις της τεχνολογικής εξέλιξης παρουσίασαν με περιεκτικό και κατανοητό τρόπο οι εισηγητές του πάνελ που συντόνισε ο Γιάννης Π. Τριανταφύλλου, CEO, To ATOMO (International Marketing & Business Advisors). Μεταξύ άλλων είπαν:

• 3,6 δισ. άνθρωποι είναι συνδεδεμένοι με το ίντερνετ.
• Το 80% των Ινδών έχουν σύνδεση με το ίντερνετ στο κινητό τους.
• Στα 77 δισ. δολάρια ανέρχεται ο ετήσιος τζίρος από εφαρμογές στα κινητά.
• Η έννοια «σχολάω από τη δουλειά μου στις 3» δεν υφίσταται για τους νέους, αφού ανά πάσα ώρα και στιγμή είναι συνδεδεμένοι με το ίντερνετ.
• Οι πέντε μεγαλύτερες εταιρίες παροχής υπηρεσιών μέσω ίντερνετ (με το Facebook να κυριαρχεί) επενδύουν υπέρογκα ποσά στη συναισθηματική νοημοσύνη και το internet of things.
• Οι εταιρίες που δεν προσαρμόζονται και δεν εξελίσσονται τεχνολογικά είναι καταδικασμένες.
• Η ρομποτική είναι η αιχμή της τεχνολογίας.
• Στο προσεχές μέλλον (2019) το 25% των θέσεων εργασίας θα απαιτεί γνώσεις STEM σύμφωνα με μελέτες αμερικανικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

«Να μην ξεχνάμε ότι ζούμε την 4^η βιομηχανική επανάσταση» επεσήμανε ο Αντιπρόεδρος ΣΒΑΠ Ορέστης Παπαδόπουλος, χαιρετίζοντας τη δεύτερη ημέρα του συνεδρίου, ενώ αναφέρθηκε στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία των επιχειρηματιών, τα οποία δεν σχετίζονται πλέον με τις τράπεζες.

Την αναγκαιότητα των start-ups ανέδειξε στην εναρκτήρια ομιλία του ο Βουλευτής Β’ Αθήνας Χάρης Θεοχάρης, αφού προηγουμένως αναφέρθηκε στη δεδομένη οικονομική κρίση και στις «τεκτονικές αλλαγές» που γίνονται στον επιχειρηματικό κόσμο.

Το πρώτο πάνελ του συνεδρίου άρχισε με θέμα την «Επιχειρηματική καινοτομία». Ο συντονιστής Γεώργιος Μέγας, Σύμβουλος Καινοτομίας & Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Εθνικό Σημείο Επαφής για τον Ορίζοντα 2020 (FET & ICT), Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, και οι εισηγητές Διονύσης Σπηλιόπουλος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Mentor σε Start-ups, Σωτήρης Κόκκινος, Co-Founder / Διευθύνων Σύμβουλος & Business Development Manager, FEAC Engineering PC, Λυκούργος Σταυρουλόπουλος, Στέλεχος της ΜΟΔ ΑΕ, Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, έδωσαν πολύτιμες πληροφορίες για την καινοτομία και τα χρηματοδοτικά προγράμματα. Ανάμεσα σε πολλά ενδιαφέροντα είπαν:

• Καινοτομία δεν σημαίνει απλώς μία ιδέα, αλλά μία βιώσιμη επιχειρηματική λύση. Ένα παράδειγμα καινοτομίας είναι η επιχείρηση με την επωνυμία «Tuvunu», που συλλέγει, συσκευάζει και πουλά σε πολλές χώρες του κόσμου τσάι του βουνού.
• Ο «Ορίζοντας 2020», τα ΕΣΠΑ, το «Cosme» είναι μερικά από τα προγράμματα στα οποία μπορούν να απευθυνθούν και οι νέοι επιχειρηματίες.
• Το Enterprise Europe Networking είναι από τα πληρέστερα (εάν όχι το πληρέστερο) site για την επιχειρηματικότητα.
• Μερικά από τα προβλήματα που αφορούν στα προγράμματα ΕΣΠΑ και δυσχεραίνουν την απορροφητικότητά τους είναι η κακή πληροφόρηση των ενδιαφερομένων, οι κακοί σύμβουλοι, η ελλιπής μελέτη των κατατιθέμενων προτάσεων και η η μη εξασφάλιση της συμμετοχής των ενδιαφερομένων στην υλοποίηση του προς χρηματοδότηση σχεδίου.
• Η Ελλάδα μπορεί να γίνει το κέντρο παροχής υπηρεσιών στις μεγάλες βιομηχανίες του εξωτερικού γιατί, εκτός των άλλων, διαθέτει το απαιτούμενο έμψυχο υλικό.
• Δεν αναπτύσσουμε τη βιομηχανία της ναυτιλίας με νέα προϊόντα, εταιρίες και smart ships.

Καθώς ο τουρισμός αποτελεί κυρίαρχο πεδίο δράσης των επιχειρηματιών, οι «Ευκαιρίες επιχειρηματικότητας στον τουρισμό» ήταν το θέμα του πάνελ, το οποίο συντόνισε η Μαρία Γεωργαλά, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας & Mentor Επιχειρηματικότητας, Career Design. Με ομιλητές τους: Νίκο Κελαϊδίτη, Γενικό Γραμματέα Ομοσπονδίας Συνδέσμων Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Ελλάδας (FEDHATTA), Έλενα Δέδε, Founder & CEO, Woof Club, Αγγελική Κατσάπη, Μέλος ΔΣ ΕΛΙΤΟΥΡ, Managing Director Temos Hellas – Swiss Approval TB, Στάθη Κατσούλα, Web Developer και Web Marketing Specialist, Founder της Web Progress, το κοινό ενημερώθηκε όχι μόνο για τις εξελίξεις στον γενικό τουρισμό, αλλά και για εξειδικευμένες προοπτικές τουριστικών επιχειρήσεων. Είπαν ότι:

• Ο ιατρικός τουρισμός στην Ελλάδα έχει πολλές επιχειρηματικές δυνατότητες. Ο ιατρικός τουρισμός, δηλαδή ο τουρισμός με κύριο μέλημα τη λύση ιατρικών θεμάτων είναι VIP, καθώς το προϊόν του, δηλαδή οι υπηρεσίες υγείας, κοστίζουν ακριβά.
• Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μία ιατρική υπηρεσία για την οποία επισκέπτονται πολλές ξένες (και ξένοι) τη χώρα μας.
• Στην Αθήνα θα γίνει τον Μάιο το Medical Travel Summit για τον ιατρικό τουρισμό, χαρακτηριστικό παράδειγμα της δυνατότητας ανάπτυξης του επιχειρηματικού τομέα.
• Το μέλλον στον τουρισμό δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στις συνέργειες και στην υποστήριξη από την τεχνολογία, όπως, για παράδειγμα, την τεχνητή νοημοσύνη, που θα υποστηρίζει το προφίλ του ταξιδιώτη.
• Χρειάζεται να δημιουργηθεί η δυνατότητα να δίνονται άμεσα με διαδικτυακή εφαρμογή πολλές επιλογές στον ταξιδιώτη, που ζητά συγκεκριμένο προορισμό με συγκεκριμένο budget σε συγκεκριμένες ημερομηνίες.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το πάνελ για τη «Νεανική και γυναικεία επιχειρηματικότητα», που συντόνισε ο Ορέστης Ματσούκας, Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Νέων Επιχειρηματιών Αθηνών – Πειραιώς και Περιχώρων και ανέπτυξαν οι: Μαρία Γιαννέτου, Υπεύθυνη Επικοινωνίας Σωματείου Επιχειρηματικότητας Νέων/Junior Achievement Greece, Μελίνα Ταπραντζή, Ιδρύτρια Κοινωνικής Επιχείρησης Wise Greece, Ιωάννα Λαγουμίδου, Πρόεδρος, Business & Professional Women of Athens, Δικηγόρος, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια, Χρήστος Λάμπρου, Πρόεδρος Δ.Σ., Think Biz. Μέσα από τις ομιλίες τους οι εισηγητές ξεκαθάρισαν πως η επιχειρηματικότητα δεν έχει φύλο και η επιτυχία είναι θέμα ικανότητας. Τόνισαν μεταξύ άλλων πως:

• Η επιχειρηματικότητα δεν είναι θέμα φύλου, αλλά υπόθεση ικανού ή ανίκανου ανθρώπου.
• Μία από τις πιο σημαντικές διαφορές ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες επιχειρηματίες είναι ότι οι άντρες λένε «κάν’ το», ενώ οι γυναίκες, ως πιο ευαίσθητες και με ενσυναίσθηση, ακολουθούν την επιλογή «ας το κάνουμε μαζί».
• Υπάρχουν προγράμματα, όπως του Σωματείου Επιχειρηματικότητας Νέων, που βοηθούν μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου πώς να στήσουν τη δική τους εικονική επιχείρηση. Το μόνο που λείπει από αυτή είναι η έκδοση ΑΦΜ.
• Το 40% 30 εκατ. μικρών επιχειρήσεων που δουλεύουν από το σπίτι ανήκει σε μαμάδες με παιδιά.
• Οι γυναίκες, παρότι είναι πιο μορφωμένες από τους άντρες, δεν αναδεικνύονται σε διευθυντικές θέσεις, μόλις το 27% ανέρχεται ιεραρχικά, γιατί δεν το επιδιώκουν, αλλά διαπρέπουν στις μη κερδοσκοπικές εταιρίες με το 75% να αποτελείται από γυναίκες και το 57% εξ’ αυτών να θέλει να αναλάβει διευθυντικές θέσεις, γιατί εμπνέονται από τον σκοπό της μη κερδοσκοπικής εταιρείας.
• Το 55% παγκοσμίως των κοινωνικών επιχειρήσεων ανήκει σε γυναίκες.

Οι «Ευκαιρίες επιχειρηματικότητας στον αγροτικό τομέα» ήταν το θέμα που συντόνισε ο Δημήτρης Μιχαηλίδης, Δημοσιογράφος στα «Αγρονέα». Οι: Αθανάσιος Κελμάγιερ, Πρόεδρος Ανθοπαραγωγικού Συνεταιρισμού Αθηνών, Δήμητρα Καραβάνα, Οινολόγος, Εκπρόσωπος οινοποιείου Κρασιά Καραβάνα, Μάγδα Κοντογιάννη, Κτηνοτρόφος, Γραμματέας στον κτηνοτροφικό Σύλλογο Περιφέρειας Αττικής «Άγιος Γεώργιος», Γεώργιος Λούρδης, Ιδρυτής του Fishtrips.gr, Βασίλης Κόλλιας, Αγρότης, Γεωργός, μίλησαν για τον πλέον παραγωγικό τομέα της οικονομίας, τον αγροτικό, και ανέτρεψαν την παγιωμένη εικόνα του αγρότη, εξαιτίας της οποίας δεν αντιμετωπίζεται αυτός ως επιχειρηματίας. Στις εισηγήσεις τους επισημάνθηκε ότι:

• Χρειάζεται να δοθεί έμφαση στη μεταποίηση και στην εμπορία των προϊόντων.
• Είναι ιδιαιτέρως σημαντική η επίσκεψη και η συμμετοχή των αγροτών σε διεθνείς εκθέσεις.
• Ο αγρότης είναι και επιχειρηματίας. Στην πραγματικότητα καλείται να κάνει έξι επαγγέλματα: του καλλιεργητή, του γεωπόνου, του εργάτη, του μεταφορέα, του οδηγού, του πωλητή, του λογιστή.
• Ο αλιευτικός τουρισμός είναι ίσως το καλύτερο αγροτικό προϊόν και έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε διεθνής αλιευτικός προορισμός.
• Οι κτηνοτρόφοι έχουν ένα μειονέκτημα: δεν διαθέτουν εκπαίδευση κυρίως σχετικά με την αγροτική νομοθεσία.
• Δεν δημιουργούνται εύκολα αγροτικοί συνεταιρισμοί.

Το κλείσιμο του συνεδρίου επεφύλασσε ένα από τα σημαντικότερα θέματα που απασχολεί τους νέους επιχειρηματίες: «Επιχειρηματικότητα και δεύτερη ευκαιρία». Θέμα που, όπως ειπώθηκε, αποκαρδιώνει πολλούς, καθώς οι Έλληνες δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την αποτυχία ακόμη και του πρώτου εγχειρήματός τους. Ο συντονιστής Γιάννης Κριτσωτάκις, Διδάκτωρ Εμπορικών Επιστημών του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Βιέννης και οι εισηγητές Βαλεντίνα Κόρδη, High Performance & Mindset Coach for Entrepreneurs, Executives & Teams, Νικόλαος Μανεσιώτης, Οικονομικός Επόπτης ΕΒΕΠ, Πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς, Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Mega Brokers AE, Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, ξεκαθάρισαν το τοπίο της επιχειρηματικής αποτυχίας, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι:

• Το κύριο χαρακτηριστικό των επιχειρήσεων και δη των νεοφυών είναι η αβεβαιότητα. Σε χώρες όπως η Σουηδία, η Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ η αβεβαιότητα είναι ευχή. Στην Ελλάδα δεν έχουμε καμία ανοχή στην αβεβαιότητα.
• Στο εξωτερικό, σε αντίθεση με την Ελλάδα, οι αποκλίνουσες σκέψεις και ιδέες είναι δεδομένες και αποδεκτές.
• Υπάρχει έντονη υποτίμηση της αξίας της διαπολιτισμικότητας.
• Αρχίστε να «σκοτώνετε» την επιτυχία σας με την επόμενη.
• Γεννήστε ιδέες και ενδιαφέροντα.
• Αντικαταστήστε το «εγώ» με το «εμείς».
• Ο μόνος τρόπος να αποτύχει κάποιος για πάντα είναι να μην επιχειρεί.
• Η αποτυχία είναι μέρος της επιτυχίας.

Το συνέδριο το Σάββατο 25 Νοεμβρίου ολοκληρώθηκε με την απονομή τιμητικών διακρίσεων και βραβείων, που παρουσίασε η κα Σοφία Γκοτσοπούλου, Key Account Manager, Skywalker.gr.