Νέα έκδοση του ΕΚΤ “Βασικοί Δείκτες Έρευνας & Ανάπτυξης για δαπάνες και προσωπικό το 2015 στην Ελλάδα”
Τα τελικά στατιστικά στοιχεία και δείκτες για την Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) στην Ελλάδα το 2015 παρουσιάζονται στη νέα έκδοση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) με τίτλο “Βασικοί Δείκτες Έρευνας & Ανάπτυξης για δαπάνες και προσωπικό το 2015 στην Ελλάδα” (metrics.ekt.gr/el/node/339). Η δημοσίευση των δεικτών εντάσσεται στο πλαίσιο της τακτικής παραγωγής και έκδοσης των επίσημων στατιστικών για την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ελλάδα, που πραγματοποιεί το ΕΚΤ σε συνεργασία με την Ελληνική Στατιστική Αρχή.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2015 στην Ελλάδα δαπανήθηκαν 1.703,8 εκατ. ευρώ για Ε&Α, κατά 215,1 εκατ. ευρώ υψηλότερα από το 2014 (ποσοστό αύξησης 14,4%). Ο δείκτης “Ένταση Ε&Α”, που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε στο 0,97%, από 0,84% το 2014. Η αύξηση των δαπανών Ε&Α μεταφράζεται και σε βελτίωση της σχετικής θέσης της χώρας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 16η θέση ως προς τις δαπάνες Ε&Α και στην 22η θέση σε ό,τι αφορά την Ένταση Ε&Α. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος για την Ένταση Ε&Α ήταν 2,03%.
Δαπάνες Ε&Α και Ένταση Ε&Α
Η σημαντική αύξηση των δαπανών Ε&Α είχε ως αποτέλεσμα την επίσης σημαντική αύξηση στην απασχόληση σε δραστηριότητες Ε&Α. Το 2015, ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν “θέσεις” πλήρους απασχόλησης, καθώς ένα ΙΠΑ είναι ισοδύναμο με έναν εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης, αυξήθηκε σε σχέση με το 2014, τόσο για το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α όσο και για τους ερευνητές. Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α το 2015 ανήλθε σε 49.658 ΙΠΑ και οι ερευνητές σε 34.708,3 ΙΠΑ.
Με βάση τα στοιχεία προσωπικού, ο δείκτης έντασης απασχόλησης σε Ε&Α, εκφρασμένος ως ποσοστό των ΙΠΑ στο σύνολο της απασχόλησης της χώρας, διαμορφώθηκε στο 1,40%, πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (1,32%), και η Ελλάδα κατατάσσεται στη 12η θέση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Ο αντίστοιχος δείκτης για τους ερευνητές ήταν 0,98%, επίσης υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (0,84%), και η Ελλάδα βρίσκεται στην 9η θέση.
Η αύξηση των δεικτών δαπανών και προσωπικού Ε&Α το 2015 αφορούσε όλους τους τομείς υλοποίησης Ε&Α.
Ο μεγαλύτερος τομέας υλοποίησης Ε&Α, τόσο σε δαπάνες όσο και σε προσωπικό, είναι ο τομέας της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στον τομέα πραγματοποιήθηκαν το 2015 δαπάνες 643,8 εκατ. ευρώ (το 37,8% του συνόλου των δαπανών E&A της χώρας), παρουσιάζοντας αύξηση κατά 16,4% σε σχέση με το 2014. Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α έφθασε τα 27.383,5 ΙΠΑ, εκ των οποίων 22.148,9 ΙΠΑ ήταν οι ερευνητές (63,8% του συνόλου των ερευνητών). Η κύρια πηγή χρηματοδότησης των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν στον τομέα της τριτοβάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ήταν το κράτος (τακτικός προϋπολογισμός και ΕΣΠΑ).
Στον τομέα των επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες ύψους 561,6 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 11,3% σε σχέση με το 2014. Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α στον τομέα ήταν 8.130,6 ΙΠΑ, εκ των οποίων 5.034,6 ΙΠΑ ήταν ερευνητές. Η κύρια πηγή χρηματοδότησης των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν στον τομέα των επιχειρήσεων ήταν ίδια κεφάλαια.
Στον κρατικό τομέα (δημόσιοι ερευνητικοί φορείς, εφορείες αρχαιοτήτων, νοσοκομεία κ.λπ.) οι δαπάνες σε Ε&Α το 2015 ανήλθαν σε 479,4 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 16,2% σε σχέση με το 2014. Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α στον τομέα ήταν 13.627,6 ΙΠΑ, εκ των οποίων 7.255,5 ΙΠΑ ήταν οι ερευνητές. Η κύρια πηγή χρηματοδότησης των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν στον κρατικό τομέα ήταν το κράτος (τακτικός προϋπολογισμός και ΕΣΠΑ).
Στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων, το 2015 οι συνολικές δαπάνες Ε&Α ανήλθαν σε 19,1 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 3,4% σε σχέση με το 2014.
Συνολικά, η κρατική χρηματοδότηση παραμένει διαχρονικά η σημαντικότερη πηγή χρηματοδότησης Ε&Α στην Ελλάδα. Κρίσιμη αναδεικνύεται η συνεισφορά του ΕΣΠΑ, του οποίου η συμβολή είναι συνεχώς αυξανόμενη, και από 308,1 εκατ. ευρώ το 2014 έφθασε τα 388,1 εκατ. ευρώ το 2015 (αύξηση κατά 25,9%). Το 2015 το ΕΣΠΑ χρηματοδότησε το 22,8% του συνόλου των δαπανών Ε&Α στην Ελλάδα.
Μετά την εφαρμογή του αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών ESA 2010, οι δαπάνες Ε&Α θεωρούνται πλέον ως “επένδυση” και συνυπολογίζονται στο ΑΕΠ των χωρών. Ο δείκτης Ένταση Ε&Α, μάλιστα, είναι ένας από τους βασικούς δείκτες (headline indicators) που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση της προόδου της στρατηγικής “Eυρώπη 2020”, στην οποία η προώθηση της Ε&Α στην οικονομία, συνδυαζόμενη με αποτελεσματικότερο ανθρώπινο δυναμικό, αυξάνει την ανταγωνιστικότητα και δημιουργεί θέσεις εργασίας.
Στην έκδοση “Βασικοί Δείκτες Έρευνας και Ανάπτυξης για δαπάνες και προσωπικό το 2015 στην Ελλάδα” (metrics.ekt.gr/el/node/339) παρουσιάζεται η πλήρης σειρά των βασικών δεικτών δαπανών και προσωπικού Ε&Α για τη χρονική περίοδο 2011-2015 με αναλυτικά στοιχεία ανά τομέα εκτέλεσης Ε&Α και πηγή χρηματοδότησης.
Τα στατιστικά στοιχεία και οι δείκτες για την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ελλάδα, τα οποία παράγονται και εκδίδονται από το ΕΚΤ, αποστέλλονται σε τακτική βάση στη Eurostat και τον ΟΟΣΑ. Η ανάλυση των στοιχείων και η εξαγωγή των σχετικών δεικτών δημοσιεύονται σε έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις του ΕΚΤ που διατίθενται στον δικτυακό τόπο metrics.ekt.gr.
