Νέο παραγωγικό μοντέλο με προτεραιότητα στις εξαγωγές χρειάζεται η χώρα. Μείζον ζητούμενο η χαλάρωση των capital controls και η προώθηση των επενδύσεων σε εξωστρεφή κατεύθυνση. Απαιτείται να επεκταθούμε σε νέες εξαγωγές -πέραν όσων πραγματοποιούνται παραδοσιακά μέχρι σήμερα- με παράλληλη προώθηση της πολυπλοκότητας στην οικονομία. Αυτό ήταν ένα από τα βασικά συμπεράσματα της εκδήλωσης του Ελληνικού Ινστιτούτου Οικονομικής Διοικήσεως (ΕΙΟΔ) της ΕΕΔΕ, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην αίθουσα του Χρηματιστηρίου Αθηνών, με θέμα «Αποκατάσταση Επιχειρηματικής Ρευστότητας, Εμπιστοσύνης και Ενίσχυση της Εξαγωγικής Δραστηριότητας».
Συγκεκριμένα στο α’ panel με θέμα Χρηματοδότηση & Ανάπτυξη της Στρατηγικής Εξαγωγών: Αποκατάσταση Εμπιστοσύνης και Επιχειρηματικής Ρευστότητας και συντονιστή τον δημοσιογράφο Αντώνη Παπαγιαννίδη, συμμετείχαν οι: Χριστίνα Σακελλαρίδη, Πρόεδρος ΔΣ του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), Κυριάκος Λουφάκης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Β. Ελλάδος (ΣΕΒΕ), Χρήστος Στάικος, Πρόεδρος της Enterprise Greece Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου, Μιχάλης Μασουράκης, Οικονομικός Σύμβουλος και επικεφαλής οικονομολόγος του ΣΕΒ, Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Άλκης Δρακινός, Deputy Director, Greece, European Business for Reconstruction and Development, EBRD και Αναστάσιος Ιωαννίδης, Γενικός Διευθυντής Global Markets & Treasury της Eurobank.
Η κ. Σακελλαρίδη τόνισε πως ιδιαίτερη σημασία έχει η προώθηση των επενδύσεων που οδηγούν σε αύξηση των εξαγωγών. Παρά το γεγονός ότι το 2015 κατέληξε με μια συνολική αύξηση 8,2%, η δυναμική του α’ εξαμήνου (+19%) δεν συνεχίστηκε μέχρι τέλους, είπε η πρόεδρος του ΠΣΕ. Αν θέλουμε εξαγωγές απαιτείται η χαλάρωση των capital controls.
Ο κ. Λουφάκης αναφέρθηκε και αυτός στην αρνητική επίδραση των capital controls στις εξαγωγές, ενώ χαρακτήρισε τις συνθήκες χρηματοδότησης ακραία δυσμενείς -με μέσο επιτόκιο 6% το όποιο χρήμα υπάρχει είναι αρκετά ακριβό. Στην ΕΕ αντίθετα, επεσήμανε, η διαθεσιμότητα πόρων, ιδίως στην μικρομεσαίες επιχειρήσεις, βελτιώνεται. Πρέπει να ενισχυθεί η ρευστότητα με τη βέλτιστη χρήση των πόρων που υπάρχουν. Στο νέο παραγωγικό μοντέλο, οι εξαγωγές δεν μπορούν παρά να έχουν προτεραιότητα, κατέληξε ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ.
Από την πλευρά του ο κ. Στάϊκος διέκρινε βελτίωση του επενδυτικού κλίματος το β’ εξάμηνο του 2015 (λόγω ανακεφαλαιοποίησης, προοπτικής αναδιάρθρωσης χρέους, ζήτηση στη διαδικασία fast-track). H βελτίωση των επιδόσεων ορισμένων προϊόντων, όπως π.χ. το ελαιόλαδο, πρέπει να συνδυαστεί με βελτίωση σε όρους προστιθέμενης αξίας. Στην δραστηριότητα του Enterprise Greece, όπου οι πόροι για την εξωστρέφεια είναι σήμερα περιορισμένοι, κεντρική σημασία έχει η στόχευση των πρωτοβουλιών, κατέληξε ο ομιλητής.
Ο κ. Μασουράκης επεσήμανε εύστοχα ότι έναντι των 18 δισ. ευρώ εξαγωγών προϊόντων (χωρίς τα πετρελαιοειδή) έχουμε 30 δισ. εξαγωγές από Υπηρεσίες. Συνολικά παρατηρείται μια βελτίωση του μείγματος των εξαγωγών, ωστόσο είναι μεγάλα τα περιθώρια βελτίωσης της προστιθέμενης αξίας. Ζητούμενο, να υπάρξει στροφή σε νέα προϊόντα, που να εκμεταλλεύονται το know-how όσων ήδη εξάγονται. Ο κ. Μασουράκης κατέληξε ότι η δημιουργία επιχειρηματικής πολυπλοκότητας και πυκνότερης διασύνδεσης των επιχειρηματιών που παράγουν εξαγωγικό έργο πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα.
Όπως είπε ο κ. Βέττας, από το 2009/10 συνειδητοποιήθηκε η επιτακτική ανάγκη για αύξηση των επενδύσεων και της εξαγωγικής δράσης, σήμερα το 2016, ούτε στη μία, ούτε στην άλλη πλευρά υπήρξε βελτίωση. Και η αύξηση των εξαγωγών που έχει επιτευχθεί είναι περισσότερο σε όγκο παρά σε αξία. Αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι είναι ελάχιστα τα διεθνώς αναγνωρίσιμα ελληνικά σήματα. Από πλευράς επενδύσεων, από 24% του ΑΕΠ που αντιπροσώπευαν την προηγούμενη δεκαετία, έχουν περιοριστεί στο 11%- και το ΑΕΠ είναι κατά 25% συρρικνωμένο. Ακόμα και κατά την περίοδο της ακμής, η κατανομή των επενδύσεων -π.χ. έμφαση στην κατοικία- είχε υπερβολικά εσωστρεφή χαρακτήρα. Επιπλέον, η μεγάλη υστέρηση άμεσων ξένων επενδύσεων έχει άμεση επίπτωση στην εξαγωγική προσπάθεια: η σύνδεση αυτών των δύο είναι άμεση, κατέληξε ο Γεν. Διευθυντής του ΙΟΒΕ.
Μιλώντας για την άφιξη της EBRD στην Ελλάδα, ο κ. Δρακινός είπε πως πρέπει να θεωρηθεί ως ψήφος εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Η προσπάθεια είναι να λειτουργήσει ως καταλύτης ξένων επενδύσεων αλλά και άμεση κεφαλαιακή επένδυση ή και δανεισμό (π.χ. μέσω τραπεζών) οδηγώντας σε εξωστρέφεια. Αλλά και η βελτίωση των ενεργειακών υποδομών και δικτύων θα ενταχθεί στις προτεραιότητές της EBRD. Στόχος είναι βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας. Η εγγύηση της EBRD σε letters of credit ελληνικών τραπεζών μπορεί να βοηθήσει αποφασιστικά την εξαγωγική δραστηριότητα.
Αναφερόμενος στην κρίση ο κ. Ιωαννίδης, ανέφερε ότι η ανάπτυξη του πιστωτικού συστήματος μετά την ένταξη στο ευρώ υπήρξε ραγδαία μέχρι το 2007-2008. Όταν άρχισε η βίαιη αυτοπροστασία των διεθνών τραπεζών μέσα στην κρίση, συμπαρέσυρε τις ισορροπίες της ελληνικής οικονομίας. Η απώλεια της εμπιστοσύνης, ιδίως με την απόσυρση των καταθέσεων το 2010, οδήγησε σε εξάρτηση από την χρηματοδότηση της ΕΚΤ, κυρίως μέσω ELA. Η συμβιωτική δράση τραπεζών / εξαγωγικών επιχειρήσεων προϋποθέτει ολοκλήρωση της αξιολόγησης που βρίσκεται σε εξέλιξη. Τα projects προς χρηματοδότηση κατά κύριο λόγο θα στρέφονται στις εξαγωγές, κατέληξε.
Το κλειδί της επιτυχίας των εξαγωγών μέσα από την εμπειρία διεθνών πρακτικών και επιτυχημένων εξαγωγικών επιχειρήσεων, τι έχει βελτιωθεί, τι αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση, ήταν το θέμα που απασχόλησε το β’ panel, με συντονιστή τον δημοσιογράφο Αθανάσιο Παπανδρόπουλο. Συμμετείχαν οι Νικόλας Μπαδήμας, Εμπορικός Διευθυντής της Euler Hermes Hellas, Νικόλαος Κουτσιανάς, Διευθύνων Σύμβουλος της APIVITA, Αλεξάνδρα Χαζάπη-Πίττα, Διευθύνουσα Σύμβουλος & Αντιπρόεδρος στην «ΑΤΤΙΚΗ» Μελισσοκομική, Πλάτων Μαρλαφέκας, Αντιπρόεδρος και Διευθυντής Marketing & Εξαγωγών της ΛΟΥΞ Μαρλαφέκας και Νέλλη Κάτσου, Διευθύνουσα Σύμβουλος & Αντιπρόεδρος της Pharmathen.
Μιλώντας πρώτη η κ. Κάτσου ανέφερε ότι η Pharmathen καλύπτει το 1% των ελληνικών εξαγωγών, συμπληρώνοντας ότι η εταιρεία είναι παγκοσμιοποιημένη με 200 συνεργάτες/εταιρείες στον κόσμο, ενώ συγκαταλέγεται μεταξύ των 50 ερευνητικών εταιρειών παγκοσμίως. Το φάρμακο προσφέρει ακόμα μεγάλες δυνατότητες για επενδύσεις & εξαγωγές, τόνισε η κ. Κάτσου, καταλήγοντας ότι η εξωστρέφεια είναι κουλτούρα επιχειρηματικότητας.
Η κ. Πίττα είπε πως οι εξαγωγές έχουν δική τους γλώσσα και άρα διαθέτουν και ξεχωριστή κουλτούρα. Πρέπει να προσφέρεις αυτά που έχεις υποσχεθεί. Έτσι αποκτάς σχέσεις εμπιστοσύνης, πράγμα που αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα για την Αττική Μελισσοκομική. Η εταιρεία συνεργάζεται με 2000 παραγωγούς, πράγμα που εξασφαλίζει σταθερότητα στην ποιότητα της παραγωγής. Γραφειοκρατικά εμπόδια συναντούν οι εξαγωγές και προβλήματα προς Καναδά, Κίνα και Βραζιλία. Η έλλειψη ρευστότητας από τα capital controls δημιουργεί προβλήματα. Απαραίτητες είναι οι επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό και το σταθερό περιβάλλον, κατέληξε η κ. Πίττα, τονίζοντας ότι η ενίσχυση της εξωστρέφειας και η ανάπτυξη των εξαγωγών είναι συλλογική υπόθεση & ευθύνη.
Για κάμψη του παγκόσμιου ρυθμού ανάκαμψης μίλησε κ. Μπαδήμας, συμπληρώνοντας πως κάνει την εμφάνισή της η άνοδος της διεθνούς αφερεγγυότητας, κυρίως από τα προβλήματα της Κίνας και της Βραζιλίας. Παρατηρείται πτώση των εξαγωγών μας στις αναδυόμενες αγορές, ενώ στις ευκαιρίες καταγράφεται η ύπαρξη του λιμανιού του Πειραιά που μπορεί να γίνει ένας νέος δρόμος του μεταξιού. Η Ασφάλιση πιστώσεων συνδυάζει χρηματοοικονομική και ασφαλιστική κάλυψη αποτελώντας λύση για τις επιχειρήσεις. κατέληξε ο ομιλητής.
Στα 65 χρόνια παρουσίας της ΛΟΥΞ στην ελληνική αγορά, που είναι αμιγώς ελληνική και χρησιμοποιεί 100% ελληνική πρώτη ύλη στους χυμούς, αναφέρθηκε ο κ. Μαρλαφέκας, με εξαγωγές σε 19 χώρες και μηδενικό τραπεζικό δανεισμό από το 2008. Επεσήμανε ότι αλλάζει ο καταναλωτής και ψάχνει για έξυπνες λύσεις, ενώ ο παγκόσμιος ανταγωνισμός εντείνεται και αλλάζουν οι ισορροπίες. Κλειδί επιτυχίας η ανάπτυξη μέσω εξωστρέφειας. Χαρακτήρισε, δε, τα ελληνικά αναψυκτικά κορυφαία, με 20% φυσικό προϊόν – άρα premium προϊόντα. Μίλησε ακόμα για την ανάγκη συνεργασίας των ελληνικών επιχειρήσεων για να δημιουργηθεί ράφι με ελληνικά είδη διατροφής στις ξένες αγορές.
Από την πλευρά του ο κ. Κουτσιανάς επεσήμανε ότι δεν υπάρχει εθνική στρατηγική για ανάπτυξη και εξαγωγές. Χρειάζεται καινοτομία και ποιοτικά προϊόντα. Υπάρχει ανάγκη να δούμε ποια είναι τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα. Χρειάζεται ανάπτυξη δικτύων και συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων. Η Apivita είναι παρούσα σε 14 χώρες, ενώ πλεονεκτεί στο brand που συνδέεται με τις ρίζες μας και έτσι χρησιμοποιεί τα καλύτερα εκχυλίσματα. Τόνισε, τέλος, τη συμμετοχή της εταιρείας του σε 11 ερευνητικά προγράμματα.
Κατά το χαιρετισμό που απηύθυνε στην έναρξη της εκδήλωσης, ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, κ. Παντελής Δημόπουλος, μίλησε για την ανάγκη στήριξης των εξαγωγών, που μπορούν να αποτελέσουν πυλώνα ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Με τη σειρά του, ο κ. Αναστάσιος Ροδόπουλος, Πρόεδρος της Δ.Ε του ΕΙΟΔ, ευχαρίστησε το Χρηματιστήριο Αθηνών για τη φιλοξενία του, τους χορηγούς για την υποστήριξή τους και τους ομιλητές και έδωσε το λόγο στον κ. Σωκράτη Λαζαρίδη, Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΕΧΑΕ που χαιρέτισε τους συνέδρους. Χαιρετισμό απηύθυνε και ο κ. Πάνος Καρβούνης, Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, που τόνισε τη σημασία του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης 2014-2020 (πρώην ΕΣΠΑ) και τις δυνατότητες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μέσα από αυτό.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του ΠΣΕ και του ΣΕΒΕ. Χορηγοί ήταν οι εταιρείες «ΑΤΤΙΚΗ» Μελισσοκομική, Euler Hermes Hellas, Eurobank, Pharmathen και υποστηρικτής ο Όμιλος του Χρηματιστηρίου Αθηνών.