Κεφάλαια της τάξης του €1 δις επενδύει η Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να αποκτήσει παγκόσμιο προβάδισμα στους υπερυπολογιστές, που είναι αναγκαίοι για την επεξεργασία ολοένα μεγαλύτερων όγκων data. Με την επένδυση, η Ένωση φιλοδοξεί να αποκτήσει μια “ψηφιακή υπεροπλία”, δημιουργώντας ένα πανευρωπαϊκό οικοσύστημα υπερυπολογιστών. Το οικοσύστημα αυτό θεωρείται μείζονος σημασίας για την ανταγωνιστικότητα και την ανεξαρτησία της Ε.Ε. στην οικονομία των δεδομένων, εάν ληφθεί υπόψη ότι σήμερα η ευρωπαϊκή βιομηχανία καταναλώνει πάνω από το 33% των υπερυπολογιστικών πόρων παγκοσμίως, αλλά παρέχει μόνο το 5% αυτών των πόρων.
Για το σκοπό αυτό, η Ένωση θα προχωρήσει στην αγορά και εγκατάσταση επί ευρωπαϊκού εδάφους δύο υπερυπολογιστών, μεταξύ των πέντε κορυφαίων σε παγκόσμιο επίπεδο και τουλάχιστον δύο άλλων, που κατατάσσονται σήμερα στους 25 καλύτερους στον κόσμο. Τα μηχανήματα αυτά θα είναι διασυνδεδεμένα με τους υφιστάμενους εθνικούς υπερυπολογιστές και θα διατίθενται σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς σε όλη την Ευρώπη, για χρήση σε περισσότερα από 800 επιστημονικά και βιομηχανικά πεδία εφαρμογών. Η επένδυση θα πραγματοποιηθεί μέσω μιας κοινής επιχείρησης για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (EuroHPC), μια νέα νομική και χρηματοδοτική δομή που θα συγκεντρώνει πόρους από 25 ευρωπαϊκές χώρες και θα αναπτύσσει υποδομή υπερυπολογιστών και δεδομένων.
Η κοινή επιχείρηση EuroHPC θα συσταθεί το Νοέμβριο του 2018 και θα παραμείνει σε λειτουργία έως το τέλος του 2026. Η κοινή επιχείρηση θα έχει προϋπολογισμό €1 δις, που θα προέρχεται κατά το ήμισυ από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και κατά το άλλο ήμισυ από τα συμμετέχοντα ευρωπαϊκά κράτη – μέλη. Πρόσθετοι πόροι αξίας άνω των €400 εκατ. θα προέλθουν από ιδιώτες εταίρους. Η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις χώρες που έχουν, μέχρι σήμερα, δεσμευτεί να συμμετάσχουν στην κοινή επιχείρηση.
Εκτός της χώρας μας, τα άλλα κράτη, που έχουν αναλάβει αντίστοιχες δεσμεύσεις είναι: η Αυστρία, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Δανία, η Εσθονία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Ισπανία.
Οι δράσεις της κοινής επιχείρησης θα ξεκινήσουν τις προσεχείς εβδομάδες, εφόσον ορισθούν οι εκπρόσωποι της Επιτροπής, των ευρωπαϊκών χωρών και των εταίρων του ιδιωτικού τομέα, που θα συγκροτήσουν το διοικητικό συμβούλιο. Η Επιτροπή πρότεινε να επενδύσει μακροπρόθεσμα €2,7 δις στην κοινή επιχείρηση με στόχο την ενίσχυση της υποδομής υπερυπολογιστών και επεξεργασίας δεδομένων στην Ευρώπη στο πλαίσιο του Προγράμματος για την Ψηφιακή Ευρώπη για το διάστημα 2021-2027, το οποίο υποβλήθηκε το Μάιο του 2018. Η πρόσθετη αυτή χρηματοδότηση θα εξασφαλίσει τη διάθεση υπερυπολογιστών παγκόσμιας κλάσης και την ευρύτερη χρήση τους τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες επωφελούνται, ήδη, στην καθημερινή τους ζωή από πολλές εφαρμογές υπερυπολογιστών. Για παράδειγμα, η ανάπτυξη νέων ιατρικών θεραπειών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις προσομοιώσεις υπερυπολογιστών για την κατανόηση της φύσης του καρκίνου, των καρδιακών παθήσεων, της νόσου του Αλτσχάιμερ και σπάνιων γενετικών διαταραχών.
Στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και της άμυνας, οι υπερυπολογιστές χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη αποτελεσματικών τεχνολογιών κρυπτογράφησης και σε συνδυασμό με την τεχνητή νοημοσύνη, για την κατανόηση και την αντιμετώπιση επιθέσεων στον κυβερνοχώρο. Χρησιμοποιούνται, επίσης, για τη μελέτη της αλλαγής του κλίματος και για τις μετεωρολογικές προβλέψεις.
Στο βιομηχανικό τομέα και στις επιχειρήσεις, οι υπερυπολογιστές μπορούν να μειώσουν σημαντικά τους κύκλους σχεδιασμού και παραγωγής προϊόντων, επιταχύνοντας τον σχεδιασμό νέων υλικών, ελαχιστοποιώντας το κόστος και αυξάνοντας την αποδοτικότητα των πόρων. Για παράδειγμα, μπορούν να μειωθούν οι κύκλοι παραγωγής αυτοκινήτων από 60 σε 24 μήνες και παράλληλα να βελτιωθούν η ασφάλεια και η άνεση των επιβατών.