Πηγή: www.edujob.gr
Όλοι μπορεί κάποιες φορές να αναβάλουν ως ένα βαθμό τα πράγματα που χρειάζεται να γίνουν. Όλοι έχουν πει «θα το κάνω αργότερα» ή «πρέπει να το κάνω αυτό». Αναβλητικότητα όμως είναι να αποφεύγει κάποιος συστηματικά την πραγματοποίηση συγκεκριμένων στόχων και να αντικαθιστά επίσης συστηματικά δραστηριότητες υψηλής προτεραιότητας με χαμηλότερης, να ασχολείται με θέματα που του δίνουν απόλαυση και ευχαρίστηση, αναβάλλοντας διαρκώς υποχρεώσεις με σημαντικές συνέπειες για την προσωπική και την κοινωνική του ζωή, καθώς και την υγεία του. Συναισθηματικά, όμως, αυτή η συμπεριφορά περιλαμβάνει έντονη ενοχή, άγχος καθώς και ένα αίσθημα ανεπάρκειας. Με άλλα λόγια, η αναβλητικότητα είναι ουσιαστικά ένας καλός τρόπος να σαμποτάρει κανείς τον εαυτό του.
Στις μέρες μας, όπου οι αξίες της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητας έχουν αποκτήσει μεγάλη βαρύτητα, όταν για διάφορους λόγους κάποιος εμφανίζει την παραπάνω συμπεριφορά, χρωματίζεται με αρνητικούς χαρακτηρισμούς. Θεωρείται άτομο χωρίς ισχυρή θέληση και καμία αίσθηση συνέπειας και ατομικής ευθύνης, με αποτέλεσμα οι άλλοι να διακόπτουν τη συνεργασία μαζί του. Οι άνθρωποι που εμφανίζουν αναβλητικότητα δεν είναι διαφορετικοί από τους υπολοίπους όσον αφορά τις αντικειμενικές τους ικανότητες στην αξιολόγηση και την αντίληψη ενός κοινού μέτρου του χρόνου. Είναι ωστόσο η προσωπική τους εμπειρία που έχει καθορίσει τη σχέση τους μαζί του.
Μπορεί να προκαλεί έκπληξη, αλλά το να είναι κάποιος δημιουργικός και ταλαντούχος δεν σημαίνει ότι είναι μονίμως σκυμμένος πάνω από ένα έργο τέχνης ή μια μαθηματική άσκηση, καθιστώντας το έργο του επίκεντρο όλης της ζωής του και αφιερώνοντας όλο το χρόνο του σε αυτό, με τρόπο οργανωμένο και συστηματικό. Εξάλλου δεν αρκεί η ευφυΐα και η δημιουργικότητα, αλλά και τα υψηλά κίνητρα, η αφοσίωση, η συγκέντρωση, καθώς και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες που διαμορφώνουν τον ψυχισμό και τη νόηση.
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, για παράδειγμα, ήταν ένας κατ’ εξακολούθηση αναβλητικός χαρακτήρας. Εξερεύνησε και ασχολήθηκε με μεγάλη επιτυχία με τις επιστήμες και τις τέχνες, και το έργο του είχε απίστευτη χρησιμότητα. Τα αριστουργήματα και τα επιτεύγματά του είναι πολλά, ωστόσο… ποτέ δεν τελείωσε κάποιο έργο στην ώρα του!
Πολλές είναι οι εξηγήσεις που αποπειράθηκαν να αποδώσουν διάφοροι ειδικοί, σε μια προσπάθεια να ερμηνεύσουν αυτό το φαινόμενο:
τελειομανία
άγχος
φόβος αποτυχίας
φόβος επιτυχίας
αυτοσαμποτάρισμα λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης
αντιδραστικότητα-επαναστατικότητα
έλλειψη δέσμευσης
χαμηλές προσδοκίες για το αποτέλεσμα.