γράφει ο Δημήτρης Μεθενίτης
Η επιχειρηματικότητα αποτελεί μία λέξη η οποία ακούγεται καθημερινά όλο και περισσότερο. Έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν, στα προβλήματα που υπάρχουν στην Ελλάδα στον επιχειρηματικό χώρο, σε ευκαιρίες που υπάρχουν για τους φοιτητές, σε μαθήματα επιχειρηματικότητας που μπορεί να παρακολουθήσει ο καθένας, αλλά και εάν τελικά σήμερα γίνεται αναγκαστικά κάποιος επιχειρηματίας ή όχι.
Σύμφωνα με τη θεωρία του A.Maslow ο άνθρωπος έχει 5 επίπεδα αναγκών και ταξινομούνται ως εξής: α) οι φυσιολογικές – βιολογικές ανάγκες( βάση της πυραμίδας), β) ανάγκες για ασφάλεια, γ) κοινωνικές ανάγκες, δ) ανάγκες εγωιστικές ή αναγνώρισης και ε) ανάγκες ολοκλήρωσης. Βλέποντας τη 2η κατηγορία αναγκών σύμφωνα με το A.Maslow, θα λέγαμε, ότι η κουλτούρα που είχε δημιουργηθεί κινούνταν γύρω από αυτή την ανάγκη. Όλοι ήθελαν να βρουν με κάθε τρόπο μία θέση γρήγορα( μπορεί και αδιάφορη σαν αντικείμενο), απλά για να εκπληρώσουν αυτή την ανάγκη και να έχουν ασφάλεια. Ειδικά αυτό παρατηρήθηκε για θέσεις που αφορούσαν το δημόσιο τομέα, όπου μία θέση εκεί θα μπορούσε να αποφέρει σιγουριά και ασφάλεια στον εργαζόμενο για μόνιμη απασχόληση, διότι το άγχος της ανεργίας διακατέχει όλους τους νέους στα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας.
Όλοι συμφωνούν ότι μία νέα επιχείρηση ενέχει μεγάλο ρίσκο. Χρειάζεται μια τεράστια έρευνα μέχρι να φτάσεις για να δημιουργήσεις το προϊόν ή την υπηρεσία που θέλεις. Ένα πολύ καλό επιχειρηματικό πλάνο είναι επίσης απαραίτητο, για να στηρίξεις τις προσδοκίες σου για τα έσοδα που θα αποφέρει η επιχείρησή σου. Μία δοκιμαστική αγορά χρειάζεται επίσης για να δεις αν ουσιαστικά υπάρχουν πελάτες και καλύπτεται μία ανάγκη στην αγορά, και πολλά ακόμα. Η 2η ανάγκη σύμφωνα με το A.Maslow, η ασφάλεια, θα αργήσει να εκπληρωθεί σίγουρα μέσω αυτής της οδού. Επιπρόσθετα, και να καταφέρει να δημιουργήσει κάποιος μία επιχείρηση μικρή ή μεγάλη που αποφέρει κέρδη, θα έχει πάντα την πιθανότητα κάτι να μην πάει καλά. Οι ανάγκες όμως εγωιστικές ή αναγνώρισης, όπως και η ανάγκη ολοκλήρωσης, παρακινούν κάποιον ο οποίος ρισκάρει και θέλει να επιτύχει. Η φήμη, το κύρος, ο σεβασμός και εν τέλει το σημείο που θέλει κάποιος να εκπληρώσει όλα του τα όνειρα, αποτελούν ίσως το καθημερινό του κίνητρο.
Τίθεται πολλές φορές το ερώτημα αν η επιχειρηματικότητα είναι αναγκαστική ή όχι. Αν είναι μία μόδα ή όχι, αν τελικά θα μπορούσε να αποτελέσει τον πυλώνα ώστε να αναστραφεί η οικονομική κατάσταση της χώρας… Είναι σίγουρα ένα υψηλό κίνητρο όταν υπάρχουν ευκαιρίες και μεγάλη ανεργία. Όμως τα αποτελέσματα δεν μπορούν να φανούν σε ένα μικρό διάστημα, θα χρειαστούν χρόνια αλλά και μεγαλύτερες προσπάθειες από οργανισμούς δημόσιους και ιδιωτικούς αλλά και από “υποψήφιους” επιχειρηματίες. Και η ανεργία η οποία “κλονίζει” αυτή τη δεύτερη ανάγκη (ασφάλεια) ειδικά στους νέους αλλά και στους μεγαλύτερους( σύμφωνα με τα ποσοστά της ανεργίας ανά ηλικία), ίσως θα μπορούσε να ξεχαστεί αν συνεχώς δίνονταν περισσότερα κίνητρα για νέες επιχειρήσεις, κάτω όμως από τις σωστές βάσεις. Γιατί όταν κάποιος θέλει να δημιουργήσει κάτι δικό του, βάζει ψηλά τον πήχη αλλά και θέλει να πραγματοποιήσει τα όνειρά του μέσα από αυτό.
Η πραγματικότητα είναι ότι όλοι οι άνθρωποι είτε ρισκάρουν είτε όχι, θέλουν την ασφάλεια, διότι δεν γίνεται αν δεν καταφέρεις να εκπληρώσεις τις βασικές ανάγκες σου, να μπορείς να επιτυγχάνεις πολλά πράγματα. Αλλά αυτή η ταύτιση με την ασφάλεια έφερε έλλειψη δημιουργικότητας και οι στόχοι βρέθηκαν σε ένα πολύ χαμηλό επίπεδο. Σίγουρα η επιχειρηματικότητα ειδικά όταν συνδυάζεται με την καινοτομία, εμπεριέχει την δημιουργικότητα και την αλλαγή. Και αυτή τη στιγμή ένα μεγάλο μέρος των νέων νιώθουν ότι υπάρχουν πολλά κίνητρα μέσα από αυτή τη διαδικασία. Αν τελικά θα είναι και επιτυχής και δεν θα δημιουργήσει μια στρατιά νέων, που μεταναστεύουν αναγκαστικά κάτω από καθεστώς πίεσης και όχι λόγω μίας προσωπικής επιλογής, θα αποδειχθεί το επόμενο διάστημα. Σίγουρα όμως μπορεί να δημιουργήσει μία στρατιά από νέους που θέτουν πολύ υψηλούς στόχους. Ο τόπος όμως που θα μπορέσουν να επιτύχουν αυτούς τους στόχους δεν εξαρτάται μόνο από τους ίδιους, αλλά από το σύνολο της κοινωνίας.