Βαγγέλης Παπακωνσταντίνου
Τις προάλλες βρέθηκα στην ουρά, συστημικής, τράπεζας, και μόλις ήρθε η σειρά ηλικιωμένης κυρίας που προηγούνταν να εξυπηρετηθεί στο ταμείο διαμείφθηκε ο ακόλουθος περίπου διάλογος:
“Καλημέρα σας, να πληρώσω τον λογαριασμό τάδε”
“Βεβαίως, μπορείτε όμως να το κάνετε και από το internet. Internet banking έχετε;”
“Δεν τα ξέρω εγώ αυτά παιδί μου, αυτά τα κάνει ο γιος μου”
“Δεν πειράζει, εγώ μπορώ να σας το ενεργοποιήσω, θα μπείτε μέσα και θα το ψάξετε εκεί”
“Δεν ξέρω παιδάκι μου, θα τον ρωτήσω”
“E-mail έχετε;”
“Έχω ένα που μου έχει φτιάξει ο γιος μου”
“Ωραία, δώστε το μου και θα τα κάνω όλα εγώ τώρα”
“Να, εδώ κάπου το έχω μέσα στην τσάντα μου”.
Στη συνέχεια το account άνοιξε, ο λογαριασμός επιτέλους πληρώθηκε και η κυρία έφυγε με το internet banking της ενεργοποιημένο, “για να μπει μέσα και να το ψάξει”.
Στο ίδιο πλαίσιο, λίγο καιρό πριν μιλούσα με εσθονή πολιτικό, που μου εξήγησε ότι στην Εσθονία ο γκισές στις τράπεζες καταργήθηκε. Στην ουσία, μου είπε, τα καταστήματα των τραπεζών καταργήθηκαν, όλοι πλέον οι πολίτες απαιτείται να κάνουν τις τραπεζικές τους εργασίες online. Αποκλειστικά. Και, ας αναλογιστεί κανείς ότι ακόμα εκεί ο μισός εν ζωή πληθυσμός μεγάλωσε με κομμουνιστικό καθεστώς, δηλαδή δεν είναι και ακριβώς εξοικειωμένος, ή καν σε επαφή, με την τεχνολογία.
Με άλλα λόγια, η ψηφιοποίηση (και) των τραπεζικών υπηρεσιών καλπάζει. Και δεν σέβεται ούτε ηλικίες ούτε την τοπική ιστορία ούτε κοινωνικές ιδιαιτερότητες. Στην Ελλάδα δεν πρόλαβαν καλά καλά οι ηλικιωμένοι να εξοικειωθούν με τις cashcards, μετά ήρθαν οι πιστωτικές, και τώρα καλούνται να μάθουν το internet banking.
Τι μαθαίνουμε από όλα αυτά;
Πρώτο μάθημα, ότι η εκπαίδευση είναι ανεκτίμητη. Αν ο άνθρωπος έχει μάθει από νωρίς να είναι περίεργος με ό,τι συμβαίνει γύρω του, να το αναλύει και να το χρησιμοποιεί, αν δηλαδή του φύγει ο φόβος για το καινούργιο, τότε η κοινωνία είναι ικανή ν’αντιμετωπίσει οποιαδήποτε πρόκληση.
Δεύτερο μάθημα, ότι από δω και πέρα θα ζούμε με συνεχείς ανατροπές. Αυτό σχετίζεται και με το αφιέρωμα του dEasy για την τεχνητή νοημοσύνη, και πως αυτή θα επηρεάσει (εξαφανίσει…) χιλιάδες θέσεις εργασίας. Ο υπάλληλος στον γκισέ της τράπεζας που υποχρεώνεται να βάλει φύρδην μίγδην κάθε πελάτη στο internet, ξέρει πολύ καλά πως εκείνη τη στιγμή πυροβολεί τα πόδια του. Μήπως επομένως θα έπρεπε κάπως να σκεφτεί ν’ αντιδράσει; (Όχι τόσο κατεβαίνοντας στους δρόμους, αυτό είναι από τα 80s, πιο πολυ σκεφτόμουν κάποιο πρόγραμμα μετεκπαίδευσης/δια βίου μάθησης/life long learning κλπ.).
Και, τρίτο, αν συγκρίνουμε το εσθονικό με το ελληνικό παράδειγμα, ότι οι λιγότερο παραδοσιακές κοινωνίες είναι μεν πιο βίαιες αλλά ταυτόχρονα πολύ πιο αποτελεσματικές. Η μετάβαση εκεί ήδη έχει γίνει (και κάμποσοι Έλληνες είναι και eResidents της Εσθονίας), εδώ θα πάρει χρόνια. Ακόμα και το ίδιο το Internet banking στην Ελλάδα παρέχει πολύ μέτριες δυνατότητες. Μια ισορροπία προφανώς πρέπει να επιδιωχθεί ώστε να προστατευτούν οι αδυνατότεροι, αλλά αντέχει μια μικρή χώρα να περιμένει; Ποια νομίζετε έχει καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης; Διότι, περί αυτού ακριβώς πρόκειται…