Πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποδώσει πραγματική αξία στις επιχειρήσεις

Του Πάνου Τσαγκαράκη

Πέρασαν βέβαια δεκαετίες υπερβολικών υποσχέσεων και απογοητεύσεων, αλλά όσοι υιοθέτησαν την ΑΙ ωφελούνται πραγματικά. Οι έμποροι λιανικής πώλησης που βρίσκονται στην αιχμή του ψηφιακού μετασχηματισμού, βασίζονται σε ρομπότ που κινούνται με ΑΙ  για να λειτουργούν τις αποθήκες τους – ακόμη και για την αυτόματη παραγγελία των αποθεμάτων τους όταν αυτά είναι χαμηλά. Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας χρησιμοποιούν ΑΙ για να προβλέπουν τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες αξιοποιούν την τεχνολογία στην αυτοκίνητα που κινούνται χωρίς οδηγό

Καταιγισμός εξελίξεων οδηγεί αυτό το κύμα ανάπτυξης της ΑΙ. Η ισχύς των υπολογιστών αυξάνεται, οι αλγόριθμοι και τα μοντέλα AI γίνονται πιο εξελιγμένα και, ίσως το πιο σημαντικό από όλα, ο κόσμος δημιουργεί τεράστιους όγκους δεδομένων που αποτελούν το «καύσιμο» της AI. Δισεκατομμύρια gigabytes data συλλέγονται κάθε μέρα, από τις συσκευές που περιηγούνται στο διαδίκτυο μέχρι τους αισθητήρες στροβίλων.

Η επιχειρηματική δραστηριότητα που προέκυψε από αυτές τις εξελίξεις έφερε τρεις φορές περισσότερες επενδύσεις το 2016 – μεταξύ 26 και 39 δισεκατομμυρίων δολαρίων – σε σχέση με τρία χρόνια πριν. Το μεγαλύτερο μέρος της επένδυσης σε AI αποτελείται από εσωτερικές δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης μεγάλων, πλούσιων σε ρευστό ψηφιακών αμερικανικών εταιρειών, όπως η Amazon και η Google και η κινεζική εταιρία παροχής υπηρεσιών διαδικτύου Baidu.

Παρά τη μεγάλη αυτή επένδυση, η υιοθέτηση της ΑΙ από επιχειρήσεις εκτός του τομέα της τεχνολογίας βρίσκεται σε πρώιμο, πειραματικό θα λέγαμε, στάδιο. Λίγες επιχειρήσεις την έχουν αναπτύξει σε κλίμακα. Όπως διαπιστώνει η McKinsey Global  Institute, σε μια μελέτη της με τίτλο:«Τεχνητή Νοημοσύνη: Το επόμενο ψηφιακό σύνορο», η οποία περιλαμβάνει έρευνα σε περισσότερες από 3.000 επιχειρήσεις που ασχολούνται με την ΑΙ σε όλο τον κόσμο, διαπιστώνει ότι οι πρώτοι που την υιοθέτησαν τείνουν να είναι πιο κοντά στην ψηφιακή αιχμή. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις σε κάθε τομέα της αγοράς, αναπτύσσουν την ΑΙ σε όλες τις ομάδες τεχνολογίας, χρησιμοποιούν την ΑΙ στον πυρήνα της αλυσίδας αξίας, υιοθετούν την ΑΙ για την αύξηση των εσόδων καθώς και για τη μείωση του κόστους τους και έχουν την πλήρη υποστήριξη της εκτελεστικής τους ηγεσίας. Οι εταιρείες που δεν έχουν ακόμη υιοθετήσει την τεχνολογία της ΑΙ σε κλίμακα ή στον πυρήνα της επιχείρησής τους, είναι ακριβώς εκείνες που δεν εμφανίζονται σίγουρες για τις αποδόσεις που μπορούν να αναμένουν από μια επένδυση στην ΑΙ.

Ωστόσο, τα πρώτα στοιχεία υποδεικνύουν ότι υπάρχει ένα επιχειρηματικό θέμα και ότι η ΑΙ μπορεί να αποδώσει πραγματική αξία στις επιχειρήσεις που είναι πρόθυμες να την χρησιμοποιήσουν στις βασικές λειτουργίες τους. Η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι εταιρείες που υιοθέτησαν πρώιμα την ΑΙ, συνδυάζουν ισχυρή ψηφιακή ικανότητα με προορατικές στρατηγικές, έχουν υψηλότερα περιθώρια κέρδους, ενώ αναμένεται να διευρύνουν σημαντικά την επόμενη τριετία το χάσμα απόδοσής τους σε σχέση με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις.

Αυτή η υιοθέτηση της ΑΙ διευρύνει το χάσμα μεταξύ των πρώιμα ψηφιοποιημένων εταιρειών και των υπολοίπων. Οι τομείς που βρίσκονται στην κορυφή του MGI Industry Digitization Index*, όπως ο τομέας της υψηλής τεχνολογίας, οι τηλεπικοινωνίες ή οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, βρίσκονται επίσης στην κορυφή των επιχειρήσεων που υιοθέτησαν την ΑΙ και έχουν τα πιο φιλόδοξα επενδυτικά σχέδια γι αυτήν. Αυτές οι ηγετικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν πολλαπλές τεχνολογίες σε πολλαπλές λειτουργίες ή αναπτύσσουν την ΑΙ στον πυρήνα της επιχείρησής τους. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν την ΑΙ τόσο για να βελτιώσουν τις λειτουργίες τους, όσο και για την ανάπτυξη οχημάτων που κινούνται χωρίς οδηγό, ενώ οι εταιρείες χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών τη χρησιμοποιούν σε λειτουργίες εμπειρίας των πελατών τους. Καθώς αυτές οι επιχειρήσεις επεκτείνουν την υιοθέτηση της ΑΙ και αποκτούν περισσότερα δεδομένα, οι υπόλοιπες που καθυστερούν την υιοθέτησή της, θα δυσκολευτούν να καλύψουν τη διαφορά.

Τα κράτη πρέπει επίσης να προχωρήσουν σε αυτήν την αλλαγή υιοθετώντας κανονισμούς για την ενθάρρυνση της δίκαιης χρήσης της ΑΙ χωρίς να αναστέλλουν την καινοτομία. Θα πρέπει ακόμα να εντοπίζουν προορατικά τις θέσεις εργασίας που είναι πιο πιθανό να αυτοματοποιηθούν ώστε να εξασφαλίζουν ότι υπάρχουν διαθέσιμα προγράμματα επανεκπαίδευσης για ανθρώπους των οποίων οι θέσεις εργασίας κινδυνεύουν από την αυτοματοποίηση με την τεχνολογία της ΑΙ. Οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να αποκτήσουν δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν να εργάζονται μαζί με τις μηχανές, χωρίς να τις ανταγωνίζονται.

Το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης  θα είναι καινοτόμο, αλλά δεν μπορεί να μοιραστεί ισότιμα. Οι εταιρείες που εδρεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες απορρόφησαν το 66% όλων των εξωτερικών επενδύσεων σε ΑΙ το 2016, σύμφωνα με την παγκόσμια σχετική μελέτη της McKinsey. Η Κίνα ήταν η δεύτερη, με ποσοστό 17%, και αναπτύσσεται ταχύτατα. Και οι δύο χώρες έχουν αναπτύξει «οικοσυστήματα» τεχνητής νοημοσύνης – clusters επιχειρηματιών, χρηματοδότες και χρήστες της ΑΙ – και έχουν αναπτύξειι εθνικά στρατηγικά σχέδια τους τελευταίους 18 μήνες, σε σημαντικές διαστάσεις της ΑΙ, υποστηριζόμενες σε ορισμένες περιπτώσεις από δισεκατομμύρια δολάρια χρηματοδότησης σχετικών πρωτοβουλιών. Η Νότια Κορέα και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αναπτύξει παρόμοια στρατηγικά σχέδια. Οι άλλες χώρες που επιθυμούν να γίνουν σημαντικοί παίκτες στην ΑΙ, θα ήταν σοφό να μιμηθούν αυτούς τους ηγέτες.

Σημαντικά κέρδη υπάρχουν για να ωφεληθούν όσοι τολμήσουν να συνδέσουν το μέλλον τους με την Τεχνητή Νοημοσύνη. Για πολλές επιχειρήσεις, αυτό σημαίνει επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού τους. Το ίδιο ισχύει και για τις χώρες. Ας μην αναφερθούμε στο τι κάνει η Ελλάδα στον τομέα αυτό γιατί θα στεναχωρηθούμε πολύ. Η ομφαλοσκόπηση στην οποία μας οδήγησε η οικονομική κρίση κατά την τελευταία δεκαετία, δεν μας αφήνει να δούμε τις σημαντικές εξελίξεις που συμβαίνουν στον κόσμο γύρω μας. Κυριαρχεί ο αγώνας της επιβίωσης. Όμως, ακριβώς γι αυτό το λόγο πρέπει να ανοίξουμε γρήγορα τα μάτια μας στον έξω κόσμο, να προλάβουμε να επιβιβαστούμε στο τραίνο της ψηφιακής εποχής πριν το χάσουμε οριστικά.

*Ο MGI Industry Digitization Index συνδυάζει δεκάδες δείκτες για να παρέχει μια ολοκληρωμένη εικόνα του πού και του πώς οι εταιρείες κτίζουν την ψηφιακή τους περιουσία, επεκτείνοντας την ψηφιακή χρήση και δημιουργώντας ένα ψηφιακό εργατικό δυναμικό.