Η ενδιάμεση έκθεση του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ (Οκτώβριος 2016) έχει ενδιαφέρον τόσο για τα οικονομικά στοιχεία που παρουσιάζει όσο κυρίως και για τα στοιχεία αναφορικά με την αγορά εργασίας, για την οποία παρουσιάζει μία εικόνα αναμενόμενα αρνητική.

Έτσι, η ανεργία (όπως την υπολογίζει το ΙΝΕ) παρουσιάζει πτώση, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2015, αλλά παραμένει υψηλή. Συγκεκριμένα, βρίσκεται στο 30,8%, έναντι 31,7%. Ωστόσο, αυτή δεν είναι «μοιρασμένη» σε όλη την Επικράτεια. Αντιθέτως,  έχει χτυπήσει περισσότερο την Ήπειρο − Δυτική Μακεδονία (26,8%), ενώ ακολουθούν η Θεσσαλία − Στερεά Ελλάδα (25,8%), η Πελοπόννησος, η Δυτική Ελλάδα και τα Ιόνια Νησιά (23,8%), η Μακεδονία − Θράκη (23,1%), η Αττική (22,3%), η Κρήτη (22,3%) και το Αιγαίο (18,8%).

Ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, η έκθεση αναφέρει ότι οι νέοι 15-24 συνεχίζουν να έχουν το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (49,1%) και ακολουθούν οι γυναίκες (27,6%), ενώ οι άνδρες φτάνουν στο 19,4%.

Ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό στοιχείο της έκθεσης είναι το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων (πάνω από 12 μήνες χωρίς εργασία), το οποίο ανέρχεται στο 72,2% του συνόλου των ανέργων. Είναι ανησυχητικό το στοιχείο αυτό για δύο λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με την απομάκρυνση από το εργατικό δυναμικό σε σημαντικότατο βαθμό (η έκθεση κάνει λόγο για «οριστική απομάκρυνση»). Ο δεύτερος αφορά την απώλεια δεξιοτήτων.

Και οι δύο αυτοί λόγοι φανερώνουν ανθρώπους που πλέον αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, τόσο ως προς την επανένταξή τους στην αγορά εργασίας όσο και προσωπικά. Καθώς η εργασία συνδέεται άμεσα με την ψυχολογική διάθεση του καθενός, είναι ευνόητο ότι ένας μακροχρόνια άνεργος βιώνει δύσκολες συναισθηματικές καταστάσεις. Για να τις ξεπεράσει, θα πρέπει να επιστρέψει στην αγορά εργασίας. Για να γίνει αυτό, χρειάζονται δεξιότητες. Η απουσία όμως από την αγορά εργασίας στερεί τη δυνατότητα είτε ανάπτυξης δεξιοτήτων (π.χ. με εσωτερική επιμόρφωση, δηλαδή πάνω στην δουλειά) είτε γνώσης των νέων δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες. Έτσι, παραμένει εκτός αγοράς εργασίας και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται.

Από την άλλη, ο διπλασιασμός του ποσοστού της φτώχειας (από 11,2% το 2008 σε 22,2% το 2015) συνιστά έναν από τους πλέον βασικούς παράγοντες για την αδυναμία ενός μακροχρόνια άνεργου, ο οποίος είναι το πλέον πιθανό να ανήκει σε αυτή την κατηγορία, να φροντίσει την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του.

Σχετικά, τώρα, με τις αμοιβές στους διάφορους κλάδους, η έκθεση του ΙΝΕ επισημαίνει σημαντικές αυξήσεις στον κλάδο των κατασκευών. Από την άλλη, μεγάλες συνεχίζονται να είναι οι μειώσεις στους κλάδους της παροχής νερού, της επεξεργασίας λυμάτων, της διαχείρισης απόβλητών και των επιστημονικών δραστηριοτήτων. Ως προς την απασχόληση, σημαντικές μειώσεις έχουν καταγραφεί μονάχα σε δύο κλάδους, όπως δείχνει και ο παρακάτω πίνακας της ΕΛΣΑΤ: «Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης» και «Παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων και δραστηριότητες εξυγίανσης».