Πηγή: www.epixeiro.gr
Κάποιες φορές η ευθύτητα των επιστημόνων του εξωτερικού με κάνει και αναρωτιέμαι για τους λόγους που στη χώρα μας κανείς δεν μιλά ανοιχτά για το επίπεδο των υπηρεσιών στην υγεία. Μην έχετε την εντύπωση ότι μόνο στη χώρα μας αντιμετωπίζουμε προβλήματα με τις υπηρεσίες υγείας, τις φαρμακευτικές δαπάνες, την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και τα ισχυρά συμφέροντα που δεν επιθυμούν η υγεία να εξελιχθεί χρησιμοποιώντας νέες μεθόδους.
Στο επιστημονικό άρθρο “Will Disruptive Innovations Cure Health Care?” οι Clayton M. Christensen, Richard Bohmer, John Kenagy αναφέρουν ξεκάθαρα ότι η καινοτομία στην υγεία μπορεί να μειώσει κόστη, να αναβάθμιση τις προσφερόμενες υπηρεσίες, να αυξήσει τον αριθμό των ασθενών που θα έχουν πρόσβαση στην υγεία άλλα ο τρόπος που είναι δομημένο το σύστημα υγείας δεν επιτρέπει την εξέλιξη και την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών που θα βελτιώσουν τη ζωή των ασθενών.
Το παράδειγμα που παραθέτουν για να εξηγήσουν την κατάσταση είναι χαρακτηριστικό. Φανταστείτε μια νέα καινοτομική φορητή συσκευή, που θα μας έδινε τη δυνατότητα να βγάζουμε ακτινογραφίες ενώ βρισκόμαστε στο σπίτι, στο γραφείο, στο σημείο που έχει συμβεί ένα ατύχημα δίχως να χρειάζεται να μεταφέρουμε τον ασθενή στο νοσοκομείο. Η ακτινογραφία δεν εκτυπώνεται αλλά στέλνεται απευθείας -on line- στον γιατρό ο οποίος μπορεί άμεσα να βγάλει μια γνωμάτευση και να ενημερώσει τον ασθενή.
Η παροχή υγείας πλησιάζει το real time μειώνοντας τον χρόνο αναμονής, ο ασθενής δεν χρειάζεται να μετακινηθεί, μείωση κόστους των διαδικασιών, άμεση αποθήκευση δεδομένων και μετέπειτα πρόσβαση σε πληροφορίες, επικοινωνία του γιατρού με τον ασθενή, συμμετοχή του ασθενή στην υγεία του, αυτόματη ψηφιοποίηση ιατρικών δεδομένων όπως η ακτινογραφία του ασθενή. Ως αποτέλεσμα έχουμε τη μείωση των δαπανών υγείας δίχως να κάνουμε εκπτώσεις στην ποιότητα.
Οι πάροχοι των εξοπλιστικών συστημάτων που κατέχουν ένα μεγάλο μερίδιο της αγοράς σε νοσοκομεία, κλινικές και ιατρεία βλέπουν να απειλείται το μερίδιο αγοράς που κατέχουν. Τα ίδια τα νοσοκομεία δεν επιθυμούν ή αδυνατούν να αντικαταστήσουν τον υπάρχον εξοπλισμό λόγω των επενδύσεων που έκαναν για την αγορά τους και φυσικά δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να μειώσουν την κίνηση των ιατρείων τους, ιδιαίτερα σε ιδιωτικό επίπεδο στην Ελλάδα. Η δουλειά των ακτινολόγων μειώνεται αισθητά και υπάρχει περίπτωση να χάσουν τη δουλειά τους. Η καινοτομία για τα υπάρχοντα συμφέροντα είναι απειλή. Δεν μπορούν να αφήσουν την καινοτομία, την απλότητα, την ευελιξία να τους μετατοπίσει εκτός αγοράς ούτε και να χάσουν τεράστια κέρδη.
Πως μπορούμε να αφήσουμε την καινοτομία να οδηγήσει την υγεία σε ποιοτικότερες και χαμηλότερους κόστους υπηρεσίες;
Ο μοναδικός τρόπος είναι να ανοίξουμε ακόμα περισσότερο το εύρος της αγοράς στην υγεία, βάζοντας στο παιχνίδι μικρότερους παίκτες με νέες προτάσεις, φρέσκες ιδέες προς όφελος των τελικών χρηστών που είναι οι ίδιοι οι ασθενείς. Η πλειονότητα των εταιριών προσπαθεί να βελτιώσει τις υπάρχουσες υπηρεσίες και τα προϊόντα τους καταλήγοντας σε μια πρόταση που χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα που ανεβάζει σημαντικά το κόστος στην υγεία, είναι δύσχρηστη, δεν ικανοποιεί εξατομικευμένες ανάγκες και συνεπώς δεν προσφέρει καμία αξία στους ασθενείς.
Σκεφτείτε πως λίγα χρόνια πριν οι υπολογιστές ήταν ολόκληρα δωμάτια, το κόστος τους αστρονομικό, η χρήση τους απαιτούσε υψηλού επιπέδου γνώσεις και ικανότητες, οι ταχύτητες πολύ αργές ενώ η ιδέα της μετακίνησης τους φάνταζε αστεία. Σήμερα ο καθένας από εμάς έχει στην κατοχή του έναν υπολογιστή, ίσως ένα smartphone, ένα laptop και πιθανότατα ένα tablet.
Οι νεαροί τεχνικοί, σχεδιαστές και κατασκευαστές εκείνης της εποχής, δεν προσπάθησαν να βελτιώσουν την χρήση των υφιστάμενων υπολογιστών αλλά επένδυσαν χρόνο και χρήμα στην κατασκευή νέων εύχρηστων, προσωπικών, μικρότερων, απλοϊκών και χαμηλότερους κόστους συσκευών με άμεση συνέπεια να σημειωθεί η επανάσταση στο χώρο της τεχνολογίας και των υπολογιστών. Τα παραδείγματα είναι πολλά. Δεν χρειάζεται να είσαι δημοσιογράφος ούτε να εργάζεσαι σε εφημερίδα για να αρθρογραφείς διότι τώρα έχεις το δικό σου blog. Η επικοινωνία δεν σταματά όταν φύγεις από το σπίτι διότι έχεις το κινητό τηλέφωνο, η φωτογραφική μηχανή σου δίνει τη δυνατότητα να βγάλεις φωτογραφίες δίχως να είσαι επαγγελματίας φωτογράφος, μέσα από τα ψηφιακά κανάλια μπορείς να διανέμεις προϊόντα και υπηρεσίες χωρίς να χρειάζεται να προβείς σε συμφωνίες με μεταφορικές εταιρίες.
Η απλότητα μεταμόρφωσε πολλές βιομηχανίες σε κάθε στάδιο και εποχής της επιχειρηματικότητας. Αυτό ακριβώς πρέπει να γίνει και στον κλάδο της υγείας. Επαναπροσδιορισμός των αναγκών και προσανατολισμός επενδυτών, επιστημόνων και επιχειρηματιών στη δημιουργία απλούστερων εργαλείων που θα βοηθούν αρχικά τους ασθενείς και κατ’ επέκταση θα διευκολύνουν την επικοινωνία τους με τους υπόλοιπους εταίρους της υγείας.
Οι κυβερνήσεις και οι φορείς χάραξης πολιτικής θα πρέπει να προωθήσουν τις αλλαγές με τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών, να ενθαρρύνουν την καινοτομία, να υποστηρίξουν την ενδυνάμωση των ασθενών και να επισπεύσουν την άρση των κανονιστικών φραγμών που εμποδίζουν την ανάπτυξη της ψηφιακής υγείας.