Σίγουρα έχετε ακούσει το λαϊκό γνωμικό που λέει «η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη». Ε, λοιπόν, το επιβεβαιώνει και η Νευροεπιστήμη! Τι σημαίνει όμως στην προκειμένη περίπτωση «τρώει τον αφέντη»; Σύμφωνα με τις τελευταίες επιστημονικές ανακαλύψεις, σημαίνει ότι η υπερβολική εργασία κάνει το μυαλό μας «αμβλύ» (γίνεται κάποιος «αμβλύνους», το αντίθετο του «οξύνους»), δηλαδή… μας κάνει λιγότερο «εύστροφους» και σκοτώνει τη δημιουργικότητά μας. Κανένας μας δεν το θέλει αυτό, σωστά;
Από την Αννίτα Νιάκα
Μελετώντας τομογραφίες εγκεφάλων, επιστήμονες ανακάλυψαν πρόσφατα ότι οι στιγμές δημιουργικότητας προκύπτουν όταν το μυαλό αναπαύεται και όχι όταν προσπαθεί να επεξεργαστεί κάτι. Συνολικά, όταν είμαστε αδρανείς, σε ανάπαυση, ο εγκέφαλός μας είναι πολύ πιο ενεργός. Τότε μόνο συνδέονται τμήματα του εγκεφάλου μας που συνήθως δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Έτσι, μία «αδέσποτη» σκέψη, μία τυχαία ανάμνηση, μία εικόνα μπορούν να συνδυαστούν με νέους τρόπους, δημιουργώντας νέες ή καινοτόμες ιδέες.
Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι οι άνθρωποι που δουλεύουν συνεχώς, δεν κάνουν τίποτα τελικά. Φυσικά, διεκπεραιώνουν πάρα πολλά. Όταν όμως χρειάζεται να σκεφτούν νέες προσεγγίσεις -να εργαστούν έξυπνα, όχι σκληρά- οι εργασιομανείς είναι καταδικασμένοι σε αποτυχία. Σίγουρα γνωρίζετε τέτοιους ανθρώπους: είναι συνεχώς μπροστά σε μία συσκευή, πάντα κάνουν κάποια δουλειά, πάντα στο τρέξιμο –δε σηκώνουν κεφάλι, είναι πολύ περήφανοι που είναι τόσο πιεσμένοι και κοιτούν περιφρονητικά όλους όσους δε φαίνονται το ίδιο αγχωμένοι.
Παρότι η επιστήμη γνωρίζει εδώ και πολύ καιρό ότι το στρες από την υπερεργασία προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας, ο επιχειρηματικός κόσμος τείνει να το αντιμετωπίζει αυτό σαν έναν αποδεκτό συμβιβασμό. «Ένας βαθμός κινδύνου για την υγεία είναι ανεκτός, εφόσον για την επιτυχία απαιτείται σκληρή δουλειά», φαίνεται να είναι το σκεπτικό.
Ωστόσο, αυτό που λέει τώρα η Νευροεπιστήμη, είναι ότι δεν τίθεται καν θέμα τέτοιου συμβιβασμού: Οι υπεράριθμες ώρες δουλειάς δεν μας προσφέρουν περισσότερη επιτυχία. Αντιθέτως μάλιστα, πέραν του ότι μπορεί να μας κάνουν να ασθενήσουμε, μας κάνουν και εγκεφαλικά «νωθρούς» – μας στερούν ευστροφία και δημιουργικότητα.
Δυστυχώς, η εταιρική κουλτούρα έχει εμποτιστεί τόσο βαθιά με τον μύθο ότι «η σκληρή δουλειά ισοδυναμεί με επιτυχία», που μάλλον θα χρειαστεί πολλή προσπάθεια, δεινά και ταλαιπωρίες ακόμα για να εγκαταλειφθεί αυτή η «λαϊκή σοφία», ακόμα και αφότου η Νευροεπιστήμη έχει αποδείξει ότι αυτή η «σοφία» είναι απολύτως ψευδής.
Εν κατακλείδι, εάν θέλουμε να επιτύχουμε σε οτιδήποτε -και να διατηρήσουμε την καλή υγεία μας και το μυαλό μας ζωντανό- πρέπει να συγκεντρώσουμε όλο μας το θάρρος και να τολμήσουμε να… χαλαρώσουμε. Ας φανούμε αρκετά γενναίοι ώστε να δώσουμε στον εγκέφαλό μας την ανάπαυση που χρειάζεται, για να μπορέσει να περάσει τις ιδέες μας, τις εργασίες μας ή τις εταιρίες μας στο επόμενο επίπεδο.