Ανάμεσα σε δεκάδες επιλογές εκπαίδευσης για το ανθρώπινο δυναμικό συγκαταλέγεται και ο νευρογλωσικός προγραμματισμός. Γνωστός στην ψυχοθεραπεία εδώ και αρκετές δεκαετίες τα τελευταία χρόνια κερδίζει έδαφος και στον κόσμο των επιχειρήσεων. «Υπόσχεται» θετικά και μόνιμα αποτελέσματα για τη βελτίωση της επαγγελματικής υπόστασης αλλά και πολλά οφέλη σε προσωπικό επίπεδο. Μάλλον επειδή πρεσβεύει την αποτελεσματική επικοινωνία που είναι η βάση των ισορροπημένων σχέσεων.
Οι υποστηρικτές του NLP ισχυρίζονται ότι μελετά το εξαιρετικό και την ποιότητα. Το πώς τα εξαιρετικά άτομα και οργανισμοί μπορούν να έχουν αξιομνημόνευτα αποτελέσματα. Οι μέθοδοι που εφαρμόζονται στο νευρογλωσσικό προγραμματισμού μπορούν να διδάσκονται σε άλλους, έτσι και αυτοί με τη σειρά τους μπορούν να διεκδικήσουν αντίστοιχα αποτελέσματα. Η εν λόγο διαδικασία ονομάζεται «modelling». Προκειμένου να υπάρξει αυτή η διαδικασία, ένα μοντέλο συμπεριφοράς δηλαδή, το NLP μελετά πώς δομούμε την υποκειμενική εμπειρία μας, πώς σκεφτόμαστε για τις αξίες και τις πεποιθήσεις μας, πώς δημιουργούμε τις συναισθηματικές καταστάσεις μας και πώς κατασκευάζουμε τον εσωτερικό μας κόσμο από την εμπειρία μας αλλά και τι νόημα δίνουμε σε όλα αυτά. Κανένα γεγονός δεν έχει νόημα από μόνο του και οι διαφορετικοί άνθρωποι μπορεί να δώσουν στην ίδια ακριβώς κατάσταση διαφορετική σημασία. Με λίγα λόγια το NLP μελετά την εμπειρία από τον εσωτερικό κόσμο.
Το NLP ξεκίνησε μελετώντας τις καλύτερες τεχνικές επικοινωνίας και έχει εξελιχθεί σε συστηματική μελέτη της ανθρώπινης επικοινωνίας. Έχει εμπλουτιστεί με την προσθήκη πρακτικών εργαλείων και μεθόδων που παράγονται με την μοντελοποίηση ανθρώπων. Τα εργαλεία αυτά χρησιμοποιούνται διεθνώς στους χώρους του αθλητισμού, των επιχειρήσεων, της κατάρτισης, των πωλήσεων και της εκπαίδευσης. Ωστόσο, το NLP είναι κάτι περισσότερο από μια συλλογή των τεχνικών. Είναι, επίσης, ένας τρόπος σκέψης που βασίζεται στην περιέργεια, την ανάγκη για εξερεύνηση και τη… διασκέδαση! Το όνομα «Νευρο-γλωσσικός προγραμματισμός» προέρχεται από τα τρία συνθετικά που φέρει:
N (Neurology) Νευρολογία: Το μυαλό και το πώς σκεφτόμαστε.
L (Linguistics) Γλωσσολογία: Πώς χρησιμοποιούμε τη γλώσσα και πώς αυτή μας επηρεάζει.
P (Programming) Προγραμματισμός: Πώς χρησιμοποιούμε μια ακολουθία ενεργειών για να επιτύχουμε τους στόχους μας.
Τη δική του προσέγγιση για το ποιος είναι ο ορισμός το NLP δίνει ο John Stockdale, Master Coach & Trainer of NLP, Stockdale & Associates και Performance Partnership: «Επειδή υπάρχουν πολλές περιγραφές του τι είναι ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός και πώς λειτουργεί, το NLP είναι, πάνω από όλα μία στάση, “an attitude”, που μέσω της μεθοδολογίας και διαφόρων εργαλείων του, μας παρέχει τη δυνατότητα να πετύχουμε οποιονδήποτε στόχο μας. Δημιουργήθηκε σαν ένα “model of excellence” για να απαντήσει στην απλή ερώτηση: “Πώς μπορώ να κάνω αυτό που ήδη κάνω, ακόμα καλύτερα;”. Ως εκ τούτου, αποτελεί μία ολιστική προσέγγιση στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί, επικοινωνεί και επεξεργάζεται πληροφορίες ο ανθρώπινος νους. Ουσιαστικά σκεφτείτε το σαν ένα “εγχειρίδιο χρήσης” του ανθρώπινου εγκέφαλου για την επίτευξη της άριστης επίδοσης».
«Να πω αρχικά ότι η θεματολογία αφορά καθαρά το επίπεδο το οποίο βρίσκεται ο εκπαιδευόμενος, Practitioner, Master Practitioner, Trainer, Master Trainer, ενώ υπάρχουν και άλλες κατηγορίες. O Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός είναι ξεκάθαρα εξελικτική γνώση η οποία περιλαμβάνει, ανάπτυξη προσωπικών και κοινωνικών (διαδραστικών) ικανοτήτων» εξηγεί ο Νικόλαος Φραγκιάς, Manager του Kariera.gr Training & Development Centre και συνεχίζει: «Συγκεκριμένα, ακονίζει τις ικανότητες αναγνώρισης του εσωτερικού περιβάλλοντος μέσω ανάγνωσης εξωτερικών ερεθισμάτων ή αντιδράσεων, ενισχύει την ικανότητα αναγνώρισης, κατανόησης και αποδοχής της διαφορετικότητας των ανθρώπων, καθώς και αναπτύσσει την ικανότητα αναγνώρισης συμπεριφορών και του σκοπού που εξυπηρετούν κατά περίσταση. Προϊόν αυτής της διαδικασίας είναι ένα άμεσο συναίσθημα αυτογνωσίας και διάγνωσης των ευκαιριών που προσδίδει αυτοπεποίθηση και οδηγεί στην αποτελεσματική επίτευξη στόχων. Η ικανότητα ανάλυσης της διαδικασίας του τρόπου σκέψης ή του τρόπου με τον οποίο πράττουμε συνειδητά ή υποσυνείδητα, μπορεί να βελτιώσει και την ικανότητα προσαρμογής και δράσης κατά περίπτωση».
Ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός έχει έξι βασικές αρχές που είναι γνωστές ως «οι πυλώνες του NLP».
1. Η συναισθηματική κατάσταση και το επίπεδο των ικανοτήτων σας.
Είστε το πιο σημαντικό μέρος της κάθε παρέμβασης NLP. Το άτομο είναι αυτό που δίνει υπόσταση στη μέθοδο με βάση αυτό που κάνει. Ότι ακριβώς ισχύει για ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργήσει έργα τέχνης ή σε αντίθετη περίπτωση για να καταστρέψει αντικείμενα ισχύει και για το NLP. Η επιτυχία εξαρτάται από το πόσο πολυμήχανος και ικανός είναι ο καθένας από εμάς. Όσο περισσότερη αρμονία έχετε κατακτήσει τόσο πιο επιτυχημένη θα είναι η μέθοδος. Αρμονία σημαίνει όταν οι στόχοι σας, οι πεποιθήσεις και οι αξίες σας ευθυγραμμίζονται με τις δράσεις και τα λόγια σας.
2. Οι προϋποθέσεις – οι αρχές του NLP
Οι προϋποθέσεις του NLP είναι οι κατευθυντήριες αρχές, οι ιδέες και οι πεποιθήσεις που αποτελούν προϋπόθεση, δηλαδή, λαμβάνονται ως δεδομένες και ακολουθούν οι δέουσες ενέργειες.
3. Αρμονική σχέση/αρμονία – ποιότητα της σχέσης
Η αρμονική σχέση αναφέρεται στην ποιότητα της σχέσης που οδηγεί στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και την ανταπόκριση. Κερδίζεται με την κατανόηση και το σεβασμό στο πώς ο άλλος αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Είναι σαν να μιλάτε τη «γλώσσα» του ανθρώπου που συναναστρέφεστε. Η αρμονική σχέση είναι απαραίτητη για την καλή επικοινωνία. Σε αυτή την περίπτωση οι συνομιλητές σας νιώθουν ότι αναγνωρίζονται ως οντότητές και ανταποκρίνονται περισσότερο. Είναι δυνατόν να οικοδομήσουμε αρμονικές σχέσεις σε πολλά επίπεδα, αλλά όλες συνεπάγονται προσοχή και σεβασμό στο άλλο πρόσωπο. Η αρμονική σχέση μπορεί να δημιουργηθεί άμεσα, και με την πάροδο του χρόνου εξελίσσεται σε εμπιστοσύνη.
4. Αποτελέσματα – γνωρίζοντας τι επιθυμείτε
Μια βασική δεξιότητα του NLP είναι να είστε σαφείς για το τι θέλετε και να είστε σε θέση να αποσπάσετε και από τους άλλους αυτό που επιθυμούν. Ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός βασίζεται στο να σκεφτόμαστε πάντα τα αποτελέσματα σε κάθε κατάσταση, έτσι ώστε πάντα να οδηγούν προς μια προαποφασισμένη έκβαση. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που επιθυμείτε. Το έργο, οι πράξεις είναι αυτό που κάνετε για να το πετύχετε, για να κατορθώσετε να εκπληρώσετε το στόχο σας.
Το αποτέλεσμα της σκέψης έχει τρία βασικά στοιχεία:
5. Ανατροφοδότηση – πώς θα γνωρίζετε ότι επιτυγχάνετε αυτό που θέλετε;
Μόλις αναγνωρίσετε τι είναι αυτό που επιθυμείτε, θα πρέπει να δώσετε προσοχή σε αυτό που πετυχαίνετε ώστε να ξέρετε τι πρέπει να κάνετε στη συνέχεια. Προς ποια κατεύθυνση έχετε στραμμένη την προσοχή σας; Είναι η ανατροφοδότηση που λαμβάνετε ακριβής και αξιόπιστη; Τις περισσότερες φορές αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε «ανοιχτές τις κεραίες» μας και να εμπιστευόμαστε στις αισθήσεις μας. Κοιτάξτε, ακούστε, νιώστε τι συμβαίνει στην πραγματικότητα. Οι αισθήσεις αποτελούν το μοναδικό μέσο για άμεση ανατροφοδότηση. Και οι πληροφορίες που αυτές παρέχουν σας επιτρέπουν να αναγνωρίζετε αν παραμένετε ευθυγραμμισμένος με τους στόχους σας.
6. Ευελιξία – αν αυτό που κάνετε δεν λειτουργεί, τότε πράξτε διαφορετικά
Όταν γνωρίζετε τι θέλετε και ξέρετε τι καταφέρνετε, όσο περισσότερες στρατηγικές αναπτύξετε για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες για επιτυχία. Όσο περισσότερες επιλογές έχετε – από τη συναισθηματική κατάσταση, το ύφος της επικοινωνίας και την προοπτική – τόσο καλύτερα αποτελέσματα μπορείτε να προσδοκάτε. Το NLP υποστηρίζει την επιλογή που διέπεται από έναν σκοπό σε μια σχέση αρμονική και σε μια σχέση όπου υπάρχει συνειδητοποίηση, ευαισθητοποίηση και αναγνώριση.