Οι υπολογιστές, παρόλο τον ενθουσιασμό που έχουν δημιουργήσει, δεν είναι ακόμη οικονομικά σημαντικοί. Είναι, λοιπόν, προφανές ότι δεν έχουμε αρχίσει να χρησιμοποιούμε στο έπακρο τις δυνατότητες τους. Μέχρι τώρα τους χρησιμοποιούσαμε μόνο για τις εργασίες του γραφείου, οι οποίες εξ ορισμού είναι ασήμαντες. Για να είμαστε ακριβείς, οι υπολογιστές δημιούργησαν αμειβόμενες θέσεις εργασίας για τους μαθηματικούς. Αλλά αυτό δεν αποτελεί σημαντική οικονομική συμβολή. Έτσι, ο οικονομικός αντίκτυπος των νέων τεχνολογιών βρίσκεται ακόμα στο μέλλον και η οικονομική του επίδραση είναι μικρή.
Αλλά αυτή η κατάσταση γραμμικής κίνησης αλλάζει γρήγορα από κάθε άποψη. Και η μεγαλύτερη αλλαγή είναι αυτή που ο φανταστικός οικονομολόγος μας, κοιτάζοντας τα στοιχεία, δεν θα παρατηρήσει ακόμη: Τα τελευταία 20 χρόνια έχουμε δημιουργήσει μια εντελώς νέα μορφή κεφαλαίου, έναν ολοκαίνουργιο πόρο, δηλαδή τη γνώση.
Μέχρι το 1900, κάθε κοινωνία θα μπορούσε να λειτουργήσει το ίδιο καλά και χωρίς τους ανθρώπους της γνώσης. Μπορεί να χρειάζονταν δικηγόροι για να υπερασπιστούν τους εγκληματίες και γιατροί για να γράφουν τα πιστοποιητικά θανάτου, αλλά οι εγκληματίες θα τα είχαν καταφέρει σχεδόν εξίσου καλά χωρίς τους δικηγόρους, όσο και οι ασθενείς χωρίς τους γιατρούς. Χρειαζόμασταν τους δασκάλους για να διδάξουν άλλα πράγματα που θα κοσμούσαν την κοινωνία, αλλά κι αυτό ήταν ευρέως «διακοσμητικό». Ο κόσμος περηφανευόταν για τους ανθρώπους της γνώσης, αλλά η κοινωνία δεν τους χρειαζόταν για να λειτουργήσει.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του σαράντα, η General Motors έκρυβε προσεκτικά το γεγονός ότι ένας από τους τρεις κορυφαίους της εταιρείας, ο Albert Bradley, είχε διδακτορικό. Έκρυβε ακόμα και ότι είχε πάει στο κολέγιο… Το να έχει κάποιος ένα διδακτορικό ήταν περίπου ενοχλητικό εκείνη την εποχή.
Σήμερα, οι εταιρείες καυχώνται για τα διδακτορικά των εργαζομένων που απασχολούν. Η γνώση έχει γίνει πόρος κεφαλαίου, όμως είναι τρομερά ακριβή. Ένας άνθρωπος που αποφοιτά από ένα καλό business school αντιπροσωπεύει περίπου κοινωνική επένδυση 100.000 δολαρίων, χωρίς να υπολογίζουμε τι δαπάνησαν οι γονείς του γι’ αυτόν, αλλά και το κόστος ευκαιρίας. Οι παππούδες του και οι πρόγονοι τους έπρεπε να πηγαίνουν καθημερινά στη δουλειά σε ηλικία 12 ή 13 ετών, ίσως με την τσάπα στο χέρι για να μαζέψουν πατάτες, έτσι ώστε να μπορεί να παραιτηθεί από τα δέκα χρόνια της δικής του εργασιακής συμβολής στην κοινωνία. Και αυτή είναι μια τεράστια επένδυση κεφαλαίου.
reporter.gr
