Πολλοί δεν το σκέφτονται όταν αναζητούν εργασία, ούτε όταν βρίσκουν δουλειά. Για άλλους είναι ένα σημαντικότατο κριτήριο στην αναζήτηση, την επιλογή, αλλά και στην παραμονή σε μια δουλειά, ενώ για κάποιους αποτελεί άγνωστη λέξη. Όπως και να την αντιλαμβάνεται κανείς, η εργασιακή ικανοποίηση αποτελεί σημαντικό παράγοντα για το σύνολο της ζωής μας. Με άλλα λόγια, το συναίσθημα της ικανοποίησης ή μη που θα μας συνοδεύει στο τέλος της εργασιακής ημέρας είναι βασικό όχι μόνο για τις επιδόσεις μας στην εργασία, αλλά και για την ποιότητα της ζωής μας.
Βέβαια, η εργασιακή ικανοποίηση δεν είναι δεδομένη, ακόμα κι όταν έχει κανείς βρει τη θέση που επιθυμούσε. Ο λόγος είναι ότι αυτή αποτελεί συνισταμένη διαφόρων παραγόντων, όπως το είδος της εργασίας, το εργασιακό περιβάλλον, οι συνάδελφοι, οι ανώτεροι κτλ. Γι’ αυτό στη συνέχεια θα παρουσιάσω ορισμένα βασικά στοιχεία που συμβάλλουν στην αύξηση της εργασιακής ικανοποίησης.
Γνώση εαυτού.
Το να γνωρίζεις τον εαυτό σου σημαίνει πολλά και διάφορα πράγματα και έχει πολλές και διάφορες θετικές συνέπειες στη ζωή γενικότερα. Στην περίπτωση της εργασιακής ικανοποίησης, σημαίνει ότι ξέρεις τι σου ταιριάζει και τι όχι, αλλά και τι μπορείς να ανεχτείς και τι όχι – όταν ψάχνεις για δουλειά. Όταν εργάζεσαι, η γνώση του εαυτού σε βοηθάει στο να έχεις επίγνωση των δυνατοτήτων και των ελαττωμάτων σου, οπότε ξέρεις μέχρι πού μπορείς να φτάσεις μόνος σου και πότε να ζητήσεις βοήθεια. Επίσης σε βοηθάει στο να δέχεσαι τις κριτικές των άλλων με τέτοιον τρόπο, ώστε είτε σε βοηθούν να γίνεις καλύτερος είτε να μη σε πτοούν, όταν είναι άδικες. Τέλος, σε κάνουν να συνειδητοποιείς ευκολότερα τα θετικά και αρνητικά σημεία των άλλων (συνεργατών, ανωτέρων), οπότε μπορείς να τους κατανοήσεις καλύτερα και να βελτιώσεις τις συνθήκες συνεργασίας σας.
Εστίαση στα θετικά
Ακόμα κι αν ορισμένες φορές είναι δύσκολο (ειδικά τότε), θα πρέπει να εστιάζεις στα θετικά στοιχεία της δουλειάς σου. Πάντα σε μια δουλειά θα υπάρχουν κάποια πράγματα που ενοχλούν, όπως υπάρχουν και οι κακές μέρες, όταν τίποτα δεν πάει καλά. Ακόμα, όμως, και τότε, ακόμα κι αν έχεις συνηθίσει να βλέπεις τα αρνητικά και μάλιστα να τα μεγεθύνεις, θα πρέπει να μάθεις να εστιάζεις στα θετικά και να «χτίζεις» την εργασιακή σου ημέρα πάνω σε αυτά.
Θεράπευσε την εργασιακή σου δυσαρέσκεια.
Μια δυσαρέσκεια έχει συγκεκριμένες αιτίες (είδος δουλειάς, εργασιακό περιβάλλον, συνάδελφοι κτλ.). Μην αγνοείς το συναίσθημα αυτό, διότι το μόνο που θα καταφέρεις θα είναι να το εντείνεις και μάλιστα είναι πιθανό να σε οδηγήσει σε ανεπιθύμητα μονοπάτια (π.χ. άγχος, κατάθλιψη κτλ.). Αναζήτησε λοιπόν τις αιτίες της όποιας δυσαρέσκειας και προσπάθησε να τις θεραπεύσεις. Βέβαια, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό στον τέλειο βαθμό – ειδικά όταν εξαρτάται και από άλλους ή όταν η αιτία είναι η συμπεριφορά κάποιου άλλου. Ωστόσο, από τη στιγμή που θα βρεις τι φταίει, θα βρεις και τον τρόπο να το αντιμετωπίσεις, ή, τουλάχιστον, τη δύναμη να το ανεχτείς.
Προσωπική ζωή.
Λένε πως τα προβλήματα της δουλειάς επηρεάζουν την προσωπική ζωή, και έχουν δίκιο. Ωστόσο, συμβαίνει και το αντίστροφο. Τα όποια προσωπικά προβλήματα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα της εργασίας σου και, συνεπώς, στην εργασιακή σου ικανοποίηση. Γι’ αυτό θα πρέπει να προσπαθήσεις να έχεις μια ισορροπημένη (ή, ακόμα καλύτερα, χαρούμενη) προσωπική ζωή και τότε θα βλέπεις τη δουλειά σου με άλλο μάτι.
Ρεαλιστική αντιμετώπιση της δουλειάς.
Μη θεωρήσεις ποτέ ότι θα πρέπει να σε ικανοποιεί στο 100% μια δουλειά, διαφορετικά θα πρόκειται για καταναγκαστική εργασία, δηλαδή για ολοκληρωτική απουσία εργασιακής ικανοποίησης. Αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι να υπάρχει ένα ποσοστό εργασιακής ικανοποίησης και εργασιακής δυσαρέσκειας. Οπότε, να φροντίσεις ώστε να αυξήσεις το ποσοστό της εργασιακής σου ικανοποίησης. Αυτό θα το καταφέρεις με το να βλέπεις ρεαλιστικά τη δουλειά σου, τη θέση που κατέχεις σε αυτήν, τις ευθύνες και υποχρεώσεις κτλ. Τότε θα είσαι σε θέση να πεις τι είναι αυτό που θα σε κάνει να νιώσεις καλύτερα στην εργασία σου και τι όχι.
Αξίες.
Δεν χρειάζεται να συμβεί κάποια ακραία περίπτωση για να σκεφτείς αν η δουλειά αυτή ταιριάζει στις αξίες σου ή αντιβαίνει προς αυτές. Εξάλλου, κάτι τέτοιο δεν είναι σύνηθες. Ωστόσο, οι αξίες σου πάντα επηρεάζουν τον τρόπο που αντιμετωπίζεις σε καθημερινή βάση την εργασία σου. Γι’ αυτό θα πρέπει να σκεφτείς σοβαρά αν υπάρχει κάτι που σε ενοχλεί σε αυτό το επίπεδο. Αν ναι, εξέτασε πόσο σημαντικό είναι, αλλά και πόσο σημαντική θεωρείς τη δουλειά σου και τη θέση της στη ζωή σου, ώστε να πάρεις την καλύτερη δυνατή απόφαση, και να λύσεις το πρόβλημα αυτό.
Είναι αλήθεια πως σημαντικότατος παράγοντας για την εργασιακή ικανοποίηση είναι η εταιρία ή ο οργανισμός στον οποίο εργάζεσαι. Με άλλα λόγια, οι πρώτες κινήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει να έρχονται από εκεί. Ωστόσο, αυτό δεν είναι κάτι που θα πρέπει να περιμένεις για πάντα, διότι αποτελεί ένα τέλειο άλλοθι για να είσαι διαρκώς δυσαρεστημένος από τη δουλειά σου. Γι’ αυτό θα πρέπει ο ίδιος να φροντίσεις να βελτιώσεις, πάντα στο πλαίσιο του δυνατού, τις συνθήκες εργασίας σου, ώστε να νιώσεις καλύτερα σε αυτήν. Εξάλλου, μην ξεχνάς πως πρόκειται για τη δική σου εργασιακή ικανοποίηση, δηλαδή για τη δική σου ζωή.
Μιχάλης Κατσιμίτσης, PhD
