Καθημερινά ακούμε ανθρώπους να παραπονιούνται για προβλήματα, που φέρονται να αντιμετωπίζουν με άλλους και όχι σπάνια τους ακούμε να χρησιμοποιούν την έκφραση ‘δύσκολος άνθρωπος’.
Είναι ωστόσο οι άνθρωποι (στο σύνολο τους) δύσκολοι ή μήπως επιδεικνύουν δύσκολες συμπεριφορές, οι οποίες δεν είναι πάντα μόνιμες;
Επιπλέον, γιατί είναι τόσο σημαντικό να διακρίνουμε ανάμεσα σε ‘δύσκολους ανθρώπους’ και ‘δύσκολες συμπεριφορές’ και ποιά επίδραση έχει αυτή η διάκριση στον τρόπο, που βλέπουμε τους άλλους και στις σχέσεις μας με τους άλλους;
Η κατάσταση
Τα ερωτήματα είναι αναμφισβήτητα πολλά και δυστυχώς οι σχέσεις μας με άλλους πολλές φορές υποφέρουν γιατί εναντιωνόμαστε σε πρόσωπα και όχι σε συμπεριφορές. Η διαχείριση προσώπων στο σύνολο τους είναι πολύ πιο δύσκολη αν όχι αδύνατη, διότι είναι πλέον στους άλλους σαφές ότι έχουμε διαφορές μαζί τους ως άτομα, ότι δεν τους συμπαθούμε, ότι δεν τους εκτιμάμε, ότι δεν τους εμπιστευόμαστε, ότι τους απορρίπτουμε κ.ο.κ. Αυτή ωστόσο η στάση μας, οδηγεί τους άλλους στη φυσική αντίδραση να υψώνουν ένα τείχος ανάμεσα μας με ότι αυτό έχει ως συνέπεια στις μεταξύ μας σχέσεις.
Στους χώρους εργασίας (αλλά και όχι μόνο) είναι συνηθισμένο να μην υπάρχουν συμπάθειες μεταξύ όλων των εργαζομένων. Η έλλειψη συμπαθειών οδηγεί συχνά σε αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις, που είναι επιζήμιες για τους ίδιους και όχι σπάνια και για την επιχείρηση στην οποία εργάζονται.
Η διαχείριση
Η σημασία της διαχείριση αντιπαραθέσεων και της αποφυγής συγκρούσεων είναι αναγνωρισμένη. Συνεπώς είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους άλλους συνεργάτες μας ακόμα και αν δεν επιθυμούμε (ή δεν μπορούμε) να έχουμε τις καλύτερες ‘σχέσεις’ μαζί τους. Αυτή η προσέγγιση προϋποθέτει αμοιβαίο σεβασμό της προσωπικότητας και προφανώς ύπαρξη κανόνων λειτουργίας και αξιών, που όλοι οφείλουν να τηρούν.
Το θεμελιώδες σφάλμα απόδοσης
Στο θέμα της διαχείριση δύσκολων συμπεριφορών αυτό εκφράζεται με την παραδοχή ότι οι άνθρωποι παρουσιάζουν συμπεριφορές, οι οποίες συχνά οφείλονται όχι στους ίδιους αλλά σε εξωτερικά αίτια ή σε εξωτερικές επιδράσεις. Η απόδοση μιας δύσκολης συμπεριφοράς στον άνθρωπο και όχι στα αίτια, που την προκαλούν χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως θεμελιώδες σφάλμα απόδοσης (fundamental attribution error) και αποτελεί την ικανή και συνηθισμένη συνθήκη για να διαταραχθούν οι σχέσεις των ανθρώπων.
Στην πράξη λοιπόν οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί στον τρόπο, που επικοινωνούμε με τους άλλους. Οι λέξεις και οι φράσεις, που χρησιμοποιούμε δεν πρέπει να αποβλέπουν στο να τους θίξουμε αλλά στο να κάνουμε αναφορά στη συγκεκριμένη συμπερι-φορά τους, που μας έχει ενοχλήσει.
Για παράδειγμα ποια επίδραση έχει σε εσάς η κάθε μια από τις φράσεις, που ακολουθούν;
•«Με εκνευρίζεις!»
•«Αισθάνομαι άβολα από τον τρόπο, που μου μιλάς»
Οι επιπτώσεις από τη μη συμμόρφωση
Είναι βέβαιο οτι η διαχείριση δύσκολων συμπεριφορών δεν τελειώνει εδώ. Αν ο συνάνθρωπος μας δε θέλει να αλλάξει τη συμπεριφορά του, τότε (εφόσον έχουμε εξαντλήσει όλες τις αποτελεσματικές μεθόδους διαχείρισης αντιπαραθέσεων και αποφυγής συγκρούσεων) πρέπει να προχωρήσουμε στην αναφορά των επιπτώσεων (για την επιχείρηση, για εμάς, για τον ίδιο κ.ο.κ.) από τη δύσκολη συμπεριφορά.
Τέλος είναι έντιμο να αναφέρουμε τι ενέργειες (μετακίνηση σε άλλη θέση, μετακίνηση σε άλλο τμήμα, μετάθεση σε άλλη εγκατάσταση της επιχείρησης, διακοπή συνεργασίας κ.α.) θα κάνουμε αν πάρα ταύτα δεν αλλάξει η συμπεριφορά του ατόμου.
Η ανάθεση ευθυνών (accountability)
Η αναφορά σε επιπτώσεις είναι μια τεχνική, που χρησιμοποιείται όταν θέτουμε άλλους προ των ευθυνών τους για τα αποτελέσματα μιας πράξης ή μιας συμπεριφοράς τους.
Η ανάθεση ωστόσο ευθυνών δεν πρέπει να συγχέεται με την απόδοση ευθυνών χωρίς να έχουμε δημιουργήσει περιβάλλον υπευθυνότητας. Η δημιουργία περιβάλλοντος υπευθυνότητας συνδέεται, μεταξύ άλλων, με την ανάθεση εργασιών (delegation) και με τη συμμετοχή άλλων σε αποφάσεις, που αφορούν τη δουλειά τους και τα αποτελέσματα, που καλούνται να επιτύχουν .
Μια τελευταία σκέψη…
Πριν ωστόσο βιαστείτε να πάτε στο γραφείο σας και να καλέσετε τον πρώτο συνεργάτη σας σε ‘απολογία’ αναρωτηθείτε πως και πόσο συχνά επικοινωνείτε με τους άλλους, αν έχετε δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να εργάζονται σε ένα ευχάριστο περιβάλλον και αν άμεσα ή έμμεσα δεν έχετε συντελέσει και εσείς στη δημιουργία του όποιου προβλήματος.
Λίγα λόγια για τον συντάκτη:
Ο Ιωάννης Ν. Γουσγούνης είναι ιδρυτής και ιδιοκτήτης της επιχείρησης SUCCESSKeysGR, που σκοπό της έχει να βοηθάει μεμονωμένα άτομα και ομάδες να ξεπερνούν δυσκολίες, που αντιμετωπίζουν και να βελτιώνουν την απόδοση και αποτελεσματικότητα τους. Είναι πιστοποιημένος χρήστης και ερμηνευτής του διεθνώς αναγνωρισμένου συστήματος McQuaig, που βοηθάει στην επιλογή, ανάπτυξη και διατήρηση προσωπικού στις επιχειρήσεις.
Copyright © 2014 Ιωάννης Ν. Γουσγούνης
Ποια είναι η εμπειρία σας; Έχετε ποτέ αισθανθεί προσβεβλημένος/η από τα λόγια άλλων; Έχετε ποτέ ενοχληθεί από τη συμπεριφορά άλλων; Πως αντιδράσατε; Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;