‘’ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΟ MANAGEMENT ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ,
ΩΣ ΑΝΤΙΔΟΤΟ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ‘’
Στη χώρα μας η επιχειρηματικότητα έχει υποστεί βαρύ πλήγμα, από ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες, με συνέπεια τη διακοπή λειτουργίας ενός πολύ μεγάλου αριθμού παραδοσιακών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη δημιουργία μιας σειράς άλλων σοβαρών προβλημάτων σε αυτές που έχουν εναπομείνει.
Ένα ανέξοδο αντίδοτο, για ανακούφιση από την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, είναι η αναδιοργάνωση των επιχειρήσεων αυτών με εφαρμογή κάθετης και οριζόντιας ανοιχτής καινοτομίας, πρωτίστως στον τομέα του management – δεδομένου του ρόλου του – και συνακόλουθα επέκτασή της και στους άλλους επιχειρηματικούς τους τομείς.
Σε σχέση με τα παραπάνω ο Gary Hamel – επισκέπτης καθηγητής στρατηγικού και διεθνούς management στο London Business School, διευθυντής του Ινστιτούτου Woodside και συγγραφέας – στα έργα του τονίζει ότι “…….η σχέση της καινοτομίας με το management αφορά το σύνολο των διαδικασιών της μετάβασης από το παλιό σύστημα διοίκησης στο ανοιχτό, αποκεντρωμένο, συμμετοχικό, δημιουργικό – οριζόντιων δομών – περιβάλλον δημιουργίας και διασφάλισης συνθηκών ανάπτυξης της καινοτομίας, που φαίνεται να αποτελεί τρόπο ζωής για την καινοτόμο και ανταγωνιστική επιχείρηση……….’’.
Με γνώμονα τα όσα προαναφέρθηκαν, επιλέξαμε και αναλύουμε τρία καθοριστικά ερωτήματα του G. Hamel από την ενότητα ‘’Καινοτομικό management σε παραδοσιακούς οργανισμούς’’, που αποτελούν κύρια πηγή του άρθρου, καθώς και τις θέσεις άλλων σημαντικών διανοητών και τις δικές μας σκέψεις σχετικά με το θέμα αυτό, και ειδικότερα:
1ο Ερώτημα: Πως δημιουργείται μια νέα επιχειρηματική κουλτούρα;
Η απάντηση εμπεριέχεται στην ανάλυση “του τι είναι αυτό που κάνουν και γιατί το κάνουν, όπως το κάνουν, οι επιχειρήσεις’’, που δίνει τη δυνατότητα στους επιχειρηματίες για επαναδιατύπωση των διαχρονικά σταθερών αξιών κουλτούρας και την απόρριψη αυτών, που δεν συνάδουν με τη νέα κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί στην αγορά.
Σχετικές με το εν λόγω θέμα έρευνες των Tomala & Seneccal εφιστούν την προσοχή, σε αυτούς που θα τολμήσουν την ανάλυση αυτή, στο εξής ‘’……ενώ η καινοτομία ενός προϊόντος/υπηρεσίας ή διαδικασίας εύκολα εισάγεται και εφαρμόζεται σε μια επιχείρηση, η αλλαγή κουλτούρας και μάλιστα με έμφαση στην e-κουλτούρα, συμπεριφοράς και νοοτροπίας, απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο και προσπάθεια……….’’. Από την πλευρά μας οφείλουμε να τονίσουμε επίσης, ότι ‘’η κουλτούρα που προκύπτει από την προσπάθεια αυτή αποτελεί μοχλό, που στρέφει όλο το δυναμικό μιας επιχείρησης προς την ίδια κατεύθυνση, με οπτική διηνεκούς επιτυχίας’’.
2ο Ερώτημα: Πως επιδρά το ανοιχτό καινοτομικό management και οι νέες πρακτικές που ακολουθεί;
Η απάντηση στο πρώτο σκέλος του ερωτήματος εμπεριέχεται, σε άρθρο της 28.02.2014 του γράφοντα στο start up με θέμα ‘’Χαρακτηριστικά Άσκησης Ανοιχτού Management από την Ηγεσία Επιχειρήσεων’’, εκείνο όμως που επιπρόσθετα επισημαίνεται εδώ είναι η έμφαση που πρέπει να αποδίδεται από τις επιχειρήσεις στο προφίλ των στελεχών τους, ώστε αυτά να είναι σε θέση να επιτύχουν:
- Τη μετατόπιση της νοοτροπίας προς την άσκηση ανοιχτού καινοτομικού management.
- Τη διαχείριση καινοτόμων ιδεών και γνώσης, σε όλα τα επίπεδα της επιχείρησης.
- Την αντιμετώπιση αντίξοων καταστάσεων και συνεχών αλλαγών.
- Τη διάχυση συναισθηματικής νοημοσύνης, για δημιουργία άριστου κλίματος στο εργασιακό περιβάλλον.
Σε ότι αφορά το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος, δηλαδή τις νέες πρακτικές που ακολουθεί το ανοιχτό καινοτομικό management, θεωρούμε ότι είναι επωφελές για τις επιχειρήσεις να επισημάνουμε:
α. Την αυξητική τάση χρησιμοποίησης του πληθοπορισμού (crowdsourcing), που κατά τους μελετητές – συγγραφείς Estellés-Arolas και González Ladrón-de-Guevara ορίζεται “……ως μία μορφή συλλογικής δραστηριότητας, που ένας οργανισμός προτείνει σε μία ομάδα ατόμων με ποίκιλλες γνώσεις, ετερογένεια και αριθμό, μέσω μίας ανοιχτής πρόσκλησης, να αναλάβουν εθελοντικά μια εργασία. Η ανάληψη της εργασίας, η οποία ποικίλλει σε πολυπλοκότητα και στο βαθμό στον οποίο είναι χωρισμένη και στην οποία το πλήθος πρέπει να συμμετάσχει με προσωπική εργασία, γνώση και εμπειρία, περιλαμβάνει πάντοτε αμοιβαίο όφελος και για τις δύο πλευρές…….’’ (πηγή Βικιπαίδεια, ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια, κείμενο διαθέσιμο υπό την Creative Commons Attribution/Share-Alike License).
Ένα ενδεικτικό παράδειγμα σχετικά με το ως άνω, είναι η δημιουργία στον ΕΛΟΤ, από μια τέτοια εθελοντική διεπιστημονική ομάδα, του Ελληνικού Προτύπου ΕΛΟΤ 1437/2011 “Γραμματεία Διοίκησης – Καθήκοντα, Επαγγελματική Επάρκεια, Οργάνωση Γραφείου και Υποστηρικτικά Εργαλεία’’, που αποτελεί ένα μοναδικό καινοτομικό εργαλείο πανευρωπαϊκής εμβέλειας για χρήση από τις επιχειρήσεις και έτυχε ευρύτατης αποδοχής από την αγορά.
β. Την αυξανόμενη συνεχώς χρήση καινοτομικών εφαρμογών/εργαλείων, που παρέχονται σήμερα στις επιχειρήσεις από την πλατφόρμα Web 2.0, όπως:
- Επέκταση του e-marketing, σε πολύ μεγάλο ποσοστό της αγοράς.
- Συνεχή προσπάθεια διαμόρφωσης της συμπεριφοράς των καταναλωτών.
- Χρήση του enterprise 2.0, για την ενδοεταιρική οργάνωση και λειτουργία της σύγχρονης επιχείρησης, μέσω εργαλείων, όπως blogs, wikis, tagging, social networking ιστοσελίδων, chat, co-writing, concept mapping, conferencing, course development, file hosting, image processing, microblogging, mushing up, personal file sharing, podcasting-sound, gaming, presentation, quiz development, recommendation, screencasting, video tools, web site creation και work organisation. (πηγή η μελέτη ‘’Η χρήση τεχνολογιών Web 2.0 στη σύγχρονη επιχείρηση’’ και άλλες των Ελευθεριάδη, Ζλάτη, Κριεμπάρδη, Παπαευαγγέλου, Παρχαρίδη, Τσέλιου και το κείμενο Web 2.0 του ΠΜΣ Τμήμα Πληροφορικής Α.Π.Θ.).
3ο Ερώτημα: Τι μπορούν να μάθουν οι παραδοσιακές μικρομεσαίες επιχειρήσεις από παραδείγματα θετικής απόκλισης;
Μπορούν να μάθουν πολλά, εάν αποφασίσουν οι επιχειρηματίες τους να πειραματιστούν με:
- Τη δοκιμή νέων διαδικασιών, ακόμη και φαινομενικά ανεφάρμοστων και ως ιδεών.
- Τις καλές πρακτικές και τις διαδικτυακές ωφέλειες, που χρησιμοποιούν οι start up εταιρίες, τις οποίες και μπορούν να δανειστούν από αυτές ή/και ευρύτερα να βοηθηθούν για επιχειρηματικά θέματα, από το κίνημα πληροφόρησης, δικτύωσης και συνεργασίας Startup Greece.
- Την ενσωμάτωση στις διαδικασίες των επιχειρήσεών αυτών καινοτομικών προτύπων.
- Την εφαρμογή τηλεργασίας ή/και παροχής outsourcing υπηρεσιών, για όποιο τμήμα εργασιών τους θεωρούν ότι είναι προσφορότερο προς την κατεύθυνση αυτή.
- Την εφαρμογή μοντέλων εργασίας, όπως αυτό “New World of Work’’, που προτείνει και έχει εφαρμόσει η Microsoft για επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζόμενους και το οποίο στηρίζεται σε τρείς πυλώνες άνθρωποι, χώρος και τεχνολογία και δεν αποτελεί φυσικά μια πανομοιότυπη «λύση – πανάκεια» για όλες τις επιχειρήσεις (πηγή συνέντευξη στο περιοδικό Fortune Π. Αντωνάκου, Διευθύνουσας Συμβούλου Microsoft Hellas).
Εν κατακλείδι πιστεύουμε, ότι στα ως άνω καίρια ερωτήματα οι απαντήσεις – αντίδοτο των επαϊόντων και τα εμβόλιμα σχόλιά μας, μπορούν να πείσουν για την εφαρμογή τους κατά την αναδιοργάνωση και παράλληλα παραθέτουμε, για σχετικό προβληματισμό από τους επιχειρηματίες, τη σημαντική ρήση του G. Hamel από το έργο του The Future of Management ‘’…..κάθε επιχείρηση είναι επιτυχής, έως ότου δεν είναι. Ποιο είναι το ανησυχητικό όμως; Είναι το πόσο συχνά η Διοίκηση της επιχείρησης είναι έκπληκτη, όταν δεν θα συμβεί αυτό…..’’.
