Πηγή: www.kerdos.gr Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπαδόπουλος
Ο τουρισμός αποτελεί το βασικό «εργαλείο» ανάπτυξης σε πολλές περιοχές του πλανήτη, ωστόσο, αποτελεί και μία σημαντική συνιστώσα στη συνολική παραγωγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Γι’ αυτό είναι πλέον επιτακτική ανάγκη η εφαρμογή φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών τόσο στα τουριστικά καταλύματα όσο και στο υπόλοιπο «πλέγμα» της τουριστικής δραστηριότητας. Αλλωστε, η ανάδειξη του φιλοπεριβαλλοντικού χαρακτήρα του τουριστικού προϊόντος σε ένα κατάλυμα ή μία περιοχή φέρνει περισσότερους τουρίστες και καλύτερες τιμές, όπως υπογραμμίσθηκε στο διεθνές συνέδριο Ecotourism Carbontour Conference, με θέμα την προώθηση της αειφορίας στον τουριστικό κλάδο, που διοργανώθηκε πρόσφατα στην Αθήνα από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Στο συνέδριο παρουσιάστηκε αναλυτικά το λογισμικό εργαλείο που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου Carbontour με στόχο τη διευκόλυνση τόσο του προσωπικού όσο και των ιδιοκτητών των τουριστικών μονάδων στη διαδικασία υπολογισμού και μείωσης της καταναλισκόμενης ενέργειας αλλά και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κάθε καταλύματος, γεγονός που θα οδηγήσει και στην εξοικονόμηση πόρων.
Οπως ανέφερε η καθηγήτρια του ΕΜΠ κυρία Μαρία Λοϊζίδου, η παγκόσμια τουριστική βιομηχανία παράγει ετησίως περίπου 1.300 Mt ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Η ποσότητα αυτή αποτελεί το 5% των παραγόμενων εκπομπών ισοδύναμου CO2 παγκοσμίως, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού. Οι κύριοι κλάδοι που τουρισμού που ως επί το πλείστον συμβάλλουν στις εκπομπές CO2 είναι:
– Οι μεταφορές 75% (980 Mt CO2)
– Τα τουριστικά καταλύματα 21% (274 Mt CO2)
– Αλλες τουριστικές δραστηριότητες 4% (47 Mt CO2)
Σύμφωνα, εξάλλου, με τα στοιχεία που παρουσίασε στο συνέδριο ο Κυπριακός Σύνδεσμος Αειφόρου Τουρισμού, το 7% της ρύπανσης των λυμάτων στη Μεσόγειο οφείλεται στους τουρίστες, πράγμα που σημαίνει ότι καθημερινά ένας τουρίστας δημιουργεί 180 λίτρα λυμάτων.
Οι εκπομπές CO2 από τα τουριστικά καταλύματα στην Ελλάδα, όπως είπε η κυρία Λοϊζίδου, εκτιμούνται σε 3,750 Μt και στην Κύπρο σε 0,5 Μt ετησίως. Ο τομέας του τουρισμού, τόνισε, είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς το κλίμα καθορίζει τη διάρκεια και την ποιότητα των τουριστικών περιόδων και επηρεάζει σημαντικά τις προτιμήσεις των τουριστών στην επιλογή των ταξιδιωτικών προορισμών. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η ανάπτυξη ενός περιβαλλοντικά φιλικού τουρισμού.
Το πρόγραμμα Carbontour με τίτλο «Στρατηγικός σχεδιασμός προς ένα ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα στον τομέα των τουριστικών καταλυμάτων», που παρουσιάστηκε στο συνέδριο, είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα συγχρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα LIFE+, το χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ για το περιβάλλον. Πεδίο εφαρμογής του, μέχρι το τέλος του 2012 (και από τον Σεπτέμβριο του 2010) ήταν το Βόρειο Αιγαίο και η Κύπρος, με προϋπολογισμό περίπου 1,3 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση κατά 50% από την ΕΕ.
1. Την ανάπτυξη ενός καινοτόμου λογισμικού για την ποσοτικοποίηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των τουριστικών καταλυμάτων, που οφείλονται στην ενεργειακή κατανάλωση, στη διαχείριση των αποβλήτων και στην κατανάλωση/επεξεργασία νερού.
2. Την ανάπτυξη μίας στρατηγικής προσέγγισης αποτελούμενης από μία σειρά μέτρων και δράσεων για την αντιστάθμιση του CO2 και τη μείωση της συνεισφοράς των δραστηριοτήτων των τουριστικών καταλυμάτων στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής .
3. Την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης τόσο των εμπλεκόμενων φορέων και ομάδων όσο και των τουριστών αναφορικά με τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού μέσω κατάλληλων δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης.
Συνολικά εκτιμάται ότι, με τη βοήθεια του Carbontour τα τουριστικά καταλύματα θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στις προσπάθειες μείωσης των εκπομπών άνθρακα μεσοπρόθεσμα κατά 10% έως και 30%:
– Εως 1,2 Μt CO2 (από τα 3,75 Mt CO2 που παράγονται στην Ελλάδα).
– Εως 0,150 Μt CO2 (από τα 0,5 Mt CO2 που παράγονται στην Κύπρο).
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν και δύο εφαρμογές του προγράμματος στο 4άστερο ξενοδοχείο «Aeolian Village» στη Λέσβο και στο 3άστερο «Mayfair Hotel» στην Πάφο. Στο «Aeolian Village», δυναμικότητας περίπου 350 κλινών, μετά από συνεχείς ελέγχους σε όλους τους τομείς του ξενοδοχείου (πισίνες, λέβητες, θερμομονώσεις, κλιματιστικά, παραγωγή αποβλήτων, κατανάλωση νερού κ.λπ.), τη σταθερή ενεργοποίηση και των πελατών και κάποιες αλλαγές (όπως του κεντρικού μηχανήματος ψύξης) προέκυψε εξοικονόμηση στην κατανάλωση για κλιματισμό περίπου 25% και στην εξοικονόμηση ρεύματος κατά 20%.
Στο «Mayfair» της Πάφου, δυναμικότητας 950 κλινών, η χρήση του Carbontour οδήγησε σε μία σειρά παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και οικολογικών πρακτικών, όπως:
– Αύξηση της επιφάνειας των ηλιακών συλλεκτών για το ζεστό νερό χρήσης.
– Σύστημα ανάκτησης θερμότητας από τον κεντρικό ψύκτη νερού του συστήματος κλιματισμού για χρήση στο ζεστό νερό χρήσης.
– Σταδιακή αντικατάσταση λαμπτήρων πυρακτώσεως με LED.
– Εφαρμογή συμπληρωματικών συστημάτων ελέγχου του κλιματισμού στα δωμάτια.
– Σταδιακή αντικατάσταση των υφισταμένων κουφωμάτων.
– Χωριστή συλλογή οργανικών και πράσινων αποβλήτων.
«Με το πρόγραμμα», είπε ο εκπρόσωπος του ξενοδοχείου κ. Χαράλαμπος Χατζηχριστοδούλου, «κάθε προτεινόμενη επένδυση μπορεί να αξιολογηθεί οικονομικά εκ των προτέρων και να τεθούν προτεραιότητες σε σχέση με προγραμματιζόμενες επενδύσεις. Επίσης η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όχι μόνο των τουριστών αλλά και του προσωπικού του κάθε τουριστικού καταλύματος μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα από την ξενοδοχειακή βιομηχανία».
Η επίκουρος καθηγήτρια του τμήματος Μάρκετινγκ και Διοίκησης Λειτουργιών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας κυρία Ροδούλα Τσιότσιου κατέθεσε στοιχεία για τα οφέλη από πράσινες πρακτικές και την προώθηση του πράσινου μάρκετινγκ, τονίζοντας ότι η περιβαλλοντική ευθύνη αποτελεί σημαντικό στοιχείο για τη φήμη μίας επιχείρησης και την επιτυχία της στην αγορά τόσο σε ό,τι αφορά στην οικονομική της απόδοση όσο και στην ανταγωνιστικότητά της.
Ειδικά για τα ξενοδοχεία, είπε, οι πελάτες τους κατατάσσουν τα φιλικά προς το περιβάλλον και τα πράσινα προγράμματα ως ένα από τα 10 βασικά χαρακτηριστικά που επιθυμούν να έχει ένα ξενοδοχείο. Το 75% των πελατών, εξάλλου, θα επιθυμούσαν να συμμετέχουν σε φιλικές προς το περιβάλλον πρωτοβουλίες στα ξενοδοχεία στα οποία διαμένουν, γι’ αυτό αντίστοιχο ποσοστό χρησιμοποιεί ξανά τις πετσέτες του τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια της διαμονής του σε αυτά.
Σύμφωνα με έρευνα της μεγαλύτερης ταξιδιωτικής ιστοσελίδας στον κόσμο TripAdvisor, το 71% των Αμερικανών ταξιδιωτών σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν τους επόμενους 12 μήνες ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον ταξίδι, έναντι του 65%, που έκανε κάτι ανάλογο τους προηγούμενους 12 μήνες. Πάνω από το 50%, εξάλλου, δηλώνουν διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα για να μείνουν σε ένα φιλικό προς το περιβάλλον κατάλυμα. Το 23% αναφέρουν ότι θα πληρώσουν μέχρι και 25 δολάρια παραπάνω τη βραδιά και 9% από 25 έως 50 δολάρια επιπλέον. Η Κόστα Ρίκα είναι ο πιο δημοφιλής προορισμός στον κόσμο για τους Αμερικανούς που ενδιαφέρονται για ένα φιλικό προς το περιβάλλον ταξίδι. Στις ΗΠΑ, οι τρεις πιο δημοφιλείς προορισμοί για τέτοιο ταξίδι είναι το Πόρτλαντ (Ορεγκον), το Σαν Φρανσίσκο (Καλιφόρνια) και το Σιάτλ (Ουάσινγκτον).