Πηγή: porcupine.gr
Είμαι ένας από τους τυχερούς που έχουν γνωρίσει τι σημαίνει να φτιάχνεις το δικό σου προϊόν μέσα από την κατσαρόλα αυτού που λέγεται startup. Και το λέω “κατσαρόλα”, γιατί νομίζω ότι είναι η πιο κατάλληλη λέξη να περιγράψει πως το όραμα, οι ιδέες, οι τεχνικές ανάγκες, το marketing, κι ό,τι άλλο συμβαίνει σε ένα startup προσπαθούν να συνδυαστούν ώστε στο τέλος να βγει ένα θρεπτικό, νόστιμο, ελκυστικό στο μάτι, μυρωδάτο γεύμα που θα το καταναλώσει πολύς κόσμος. Όλα αυτά ξεκινάνε ως ωμά υλικά και στο τέλος κάνεις ό,τι μπορείς ώστε το σύνολο να είναι το καλύτερο δυνατό για όλους.
Έχω δουλέψει λοιπόν για τουλάχιστον τρία-τέσσερα προϊόντα που βγήκαν στον αέρα και πολλά άλλα στα οποία κάτι χάλασε στη συνταγή και δεν προχώρησαν. Όμως αυτό δεν είναι και η βασική ιδέα πίσω από ένα startup; Πολλά ξεκινάνε, λίγα συνεχίζουν κι ένα μικρό υποσύνολο αυτών πετυχαίνουν.
Τι σημαίνει να είσαι designer, και μάλιστα lead designer, σε ένα startup; Πολλά πράγματα που είναι προφανή και άλλα που πρέπει να τα ζήσεις για να τα αντιληφθείς.
O designer είναι ό,τι ο founder νομίζει ότι είναι
Αν ο founder πιστεύει ότι ο designer είναι εκεί για να προτείνει ένα style guide και να διαλέξει fonts, τότε αναγκαστικά το design παίζει ρόλο συμπληρωματικό σε όλη την έκταση του startup.
Αν από την άλλη ο founder έχει κατανοήσει ότι το design είναι εκείνη η λεπτή κλωστή που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη συνολική εμπειρία που αποκομίζει ο χρήστης του, τότε το design γίνεται ένα εντελώς διαφορετικό πράγμα.
Επειδή αυτή η διαφορά πολλές φορές δεν είναι κατανοητή, να το πω με ένα παράδειγμα: Η Nest είναι μια εταιρεία που έφτιαχνε αδιάφορα αντικείμενα για πολλά χρόνια. Κάποια στιγμή πριν από λίγα χρόνια παρουσίασε ένα διαφορετικό θερμοστάση. Δε νομίζω ότι υπάρχει πιο βαρετό αντικείμενο μέσα σε ένα σπίτι όσο ο θερμοστάτης… εντάξει ίσως οι διακόπτες στα φώτα να είναι ακόμα πιο βαρετό. Όμως κοίτα τι έκανε η Nest: πήρε κάτι εντελώς συμβατικό και το μετέτρεψε σε κάτι που έκανε όλο τον κόσμο της τεχνολογίας να ασχολείται με αυτό. Με ένα θερμοστάτη! WTF!
Γιατί συνέβησαν όλα αυτά; Γιατί το design ήταν η βάση, ο ακρογωνιαίος λίθος της όλης ιδέας. Αυτή είναι η διαφορά. Αν κατανοήσεις σε βάθος αυτό το πράγμα, τότε όλα τα κομμάτια του παζλ (σε επίπεδο development και marketing και γενικά) ενώνονται.
Ο founder λοιπόν είναι ο μαέστρος. Έτσι, κανένας designer που θεωρεί το ρόλο του διακoσμητή δε θα βοηθήσει αρκετά ένα startup που έχει το design στην καρδιά του. Και αντίστοιχα κανένας καλός designer δε θα κάνει ένα startup να πετύχει, αν το ίδιο το startup θεωρεί το design διακοσμητική ή καλλιτεχνία. Γιατί; Διάβασε παρακάτω.
Αντέχουν όλα τα startups να βάλουν το design στην καρδιά τους;
Αν αντέχει μια εταιρεία να βάλει με ένα θερμοστάτη το design στην καρδιά της, τότε ποια δεν αντέχει; Πριν από λίγα χρόνια το κινητό τηλέφωνο σήμαινε αυτό ή αυτό. Τώρα γελάμε με κάτι τέτοια.
Βεβαίως λοιπόν και αντέχουν όλα τα startups να βάλουν το design στην καρδιά τους. Όχι μόνο για λόγους αισθητικής, αλλά κυρίως για λόγουςuser experience. Για την ακρίβεια, επιβάλλεται να το έχουν στην καρδιά τους, ακόμα κι αν κατασκευάζουν κάδους απορριμάτων.
Ισχύει παντού, αλλά ακόμα περισσότερο σε ένα startup: πιθανόν το προϊόν να είναι εκπληκτικό σε επίπεδο εσωτερικής λειτουργίας και δυνατοτήτων. Όμως το design είναι καλώς ή κακώς το πρώτο πράγμα το οποίο θα δουν και θα χρησιμοποιήσουν οι χρήστες. Αν τώρα το καλό design διατρέχει τη φιλοσοφία όλου του προϊόντος αυτό θα φανεί παντού: και στο ίδιο το προϊόν και στα μελλοντικά features και στο documentation και στο support και στο marketing και παντού. Ακόμα και στον τρόπο που γράφεις μηνύματα στο εσωτερικό chat της ομάδας.
Με άλλα λόγια, θα δομηθεί μια ολόκληρη φιλοσοφία, η οποία θα διέπει όλο το προϊόν, θα επηρεάσει σαφώς τους ανθρώπους της, θα μετριέται ανελλιπώς η απόδοσή της και θα βελτιώνεται συνέχεια με μικρά incremental αλλά απολύτως συγκεκριμένα βήματα.
Το πιο ωραίο απ’ όλα είναι ότι επειδή το καλό design είναι κάτι που αφορά όλους τους ανθρώπους, από ένα σημείο και μετά η φιλοσοφία του όποιου designer και των υπόλοιπων μελών της ομάδας θα αναμειχτεί για να βγει κάτι νέο, κάτι μοναδικό που θα χαρακτηρίζει και θα δένει τους ανθρώπους της ομάδας μεταξύ τους. Οι μόνες προϋποθέσεις για να συμβεί αυτό είναι να υπάρχει εμπιστοσύνη, καλές προθέσεις και χρόνος. Έχω ζήσει όλες τις παραλλαγές: να υπάρχει εμπιστοσύνη αλλά όχι χρόνος, να υπάρχει εμπιστοσύνη, χρόνος κι όχι καλές προθέσεις κλπ. κλπ. και ξέρω πια ότι είναι και τα τρία απαραίτητα.
Ο lead designer σε ένα τέτοιο σενάριο θα φτιάξει τις σωστές βάσεις και θα αφήσει το περιθώριο να συμβάλλουν όλοι στη φιλοσοφία της ομάδας. Θα προετοιμάσει τεχνικά κι όχι μόνο τη μελλοντική συνύπαρξη περισσότερων ανθρώπων, νέων ανθρώπων στην ομάδα και, αν είναι πολύ σωστός, θα δημιουργήσει τις συνθήκες να συνεχίσει να δουλεύει καλά το προϊόν σε κάθε του επίπεδο, ακόμα κι αν αυτός αποχωρήσει.
