Η lean μέθοδος κατά την προετοιμασία και τα πρώτα βήματα ενός ενός start-up, προσφέρει στην νέα επιχειρηματία πολλά πλεονεκτήματα. Όσες και όσοι δεν έχετε υπ’ όψιν σας την μέθοδο, σαν συνιστώ να ξεκινήσετε με το άρθρο Why the lean start-up changes everything, το MOOC ‘How to build a start up‘, που προσφέρει το udacity και οπωσδήποτε το business model canvas.
Τα δύο βασικά σημεία της μεθόδου Lean:
α) Είναι κοινός τόπος ότι το επιχειρηματικό σχέδιο εκτελείται πολύ σπάνια με ακρίβεια. Αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή βασίζεται σε εκτιμήσεις για πράγματα τα οποία o/η νέος/α επιχειρηματίας απλά δεν γνωρίζει. Αντί λοιπόν να σπαταλήσετε άπλετο χρόνο για να δημιουργήσετε με ακρίβεια το επιχειρηματικό σας σχέδιο*, ίσως είναι καλύτερα να δαπανήσετε χρόνο για να δημιουργήσετε το επιχειρηματικό σας μοντέλο. Όσο το επεξεργάζεστε, θα κάνετε πιο συγκεκριμένη την αξία που προσφέρει το προϊόν/υπηρεσία σας στους πιθανούς πελάτες, καθώς και το πώς θα δομήσετε τις συνεργασίες σας, τα κανάλια διανομής, τα κόστη και τα έσοδα σας.
β) Tο δεύτερο συστατικό μέρος της lean μεθόδου είναι η εξόρμηση στον ‘πραγματικό κόσμο’. Αντί να βασίζεστε σε υποθέσεις για τα πλεονεκτήματα όσων προσφέρετε, χρειάζεται να μιλήσετε με χρήστες και πιθανούς πελάτες. Να μάθετε αν όντως αυτό που ετοιμάζετε έχει αξία για εκείνους, πώς ενημερώνονται για σχετικές υπηρεσίες/προϊόντα, από τι είδους διανομείς αγοράζουν (πχ καταστήματα, διαδίκτυο, αυτόματους πωλητές), πόσα χρήματα είναι διατεθειμένοι να δώσουν για τις υπηρεσίες/ προϊόντα που προσφέρετε και τα χαρακτηριστικά τους, εάν υπάρχουν άλλα χαρακτηριστικά που θα ήθελαν και δεν έχετε σκεφτεί).
Το Ελληνικό πλεονέκτημα.
Στην χώρα μας πολλά πράγματα λειτουργούν (παρ)άτυπα. Αυτό είναι μεγάλο μειονέκτημα όταν επιδιώκει να κάνει κανείς κάτι μέσω τις επίσημης οδού, όμως μπορεί να είναι ευεργετικό όταν δουλεύει κανείς ανεπίσημα.
Το startup μου σχετίζεται με προϊόντα που απευθύνονται σε ανθρώπους με δυσκολίες κίνησης. Ζω στην Ολλανδία και συνεργάζομαι με δύο οργανισμούς (steim, waag society) που έχουν κύρος στους τομείς τους και ασχολούνται με παρεμφερείς υπηρεσίες. Οι οργανισμοί αυτοί έχουν ξεκινήσει αδρά χρηματοδοτούμενα projects με τρία ιδρύματα που φροντίζουν ανθρώπους με κινητικές δυσκολίες. Παρ’όλο που στα λόγια και στα χαρτιά η συνεργασία πηγαίνει περίφημα, έχουμε πολύ μεγάλη δυσκολία να επισκεφτούμε τα ιδρύματα, να μιλήσουμε με ειδικούς και με χρήστες και να αναπτύξουμε τα προϊόντα (hardware και software) μαζί με τους χρήστες (user as designer).
Τα ιδρύματα χρειάζεται να συζητήσουν κάθε αίτημα μας με το διοικητικό τους συμβούλιο και τους εμπλεκόμενους υπαλλήλους και φυσικά τους ασθενείς τους. Όλο αυτό είναι πολύ χρονοβόρο, ενώ οποιαδήποτε αλλαγή χρειάζεται επανέγκριση. Επίσης μας διαθέτουν πολύ περιορισμένο χρόνο επίσκεψης, ενώ αρνούνται να μας συμβουλέψουν χωρίς έξτρα (πανάκριβη) αμοιβή. Αυτό συμβαίνει παρ’όλο που τα ιδρύματα πληρώνονται και θα έχουν πλεονεκτήματα -δωρεάν συσκευές- όταν αυτές αναπτυχθούν. Φοιτητές του πολυτεχνείου του Delft που έκαναν παρεμφερή έρευνα, συνάντησαν παρόμοια προβλήματα.
Επιστρέφοντας στα πάτρια για μερικούς μήνες, ζήτησα συνεργασία με δύο ελληνικά ιδρύματα που φροντίζουν ανθρώπους με δυσκολίες κίνησης και νοητική υστέρηση. Μία σύντομη περιγραφή της έρευνας που ήθελα να κάνω αρκούσε και έλαβα απάντηση πολύ σύντομα. Αντιμετώπισα μεγάλη προθυμία για βοήθεια και συνεισφορά από τους φροντιστές και θεραπευτές των ασθενών, μου αφιέρωσαν χρόνο και έλαβα ανεκτίμητες συμβουλές. Οι ασθενείς με τους οποίους συνεργάστηκα ήταν επίσης πρόθυμοι για τις δοκιμές – αν και ασφαλώς φρόντιζα να μην τους κουράσω.
Στις 4 εβδομάδες έρευνας στην Ελλάδα έμαθα για το προϊόν μου όσα δεν έμαθα από τα ιδρύματα στην Ολλανδία έναν ολόκληρο χρόνο. Εφόσον δεν επικεντρώνομαι στην Ελληνική αγορά, δεν έμαθα για τις τιμές και τα κανάλια διανομής που προτιμούν οι πιθανοί μου πελάτες, όμως έμαθα για το εύρος αναγκών και ικανοτήτων των χρηστών μου και απέκτησα ανεκτίμητη εμπειρία σε θέματα εργονομίας.
Από την εμπειρία μου λοιπόν συμπεραίνω ότι η προσβασιμότητα που εμπεριέχει η λογική του άτυπου, μπορεί να δώσει μεγάλη ώθηση σε μια νέα επιχειρηματική ιδέα.
*Εκτός εάν ζητάτε χρηματοδότηση από επενδυτή, οπότε το επιχειρηματικό πλάνο είναι απαραίτητο