Πηγή: www.mystudentpass.gr
Την περασμένη Παρασκευή, στο αμφιθέατρο που πραγματοποιήθηκε το TEDxAUEB το κοινό χειροκροτούσε αδιάκοπα και με ιδιαίτερη ένταση έναν ομιλητή. Ήταν ο Κλήμης Πυρουνάκης, ιδρυτής και δάσκαλος σχολείου δεύτερης ευκαιρίας στις φυλακές Θήβας, που με την ομιλία του καθήλωσε τους παρευρισκόμενους.
Το ΜyStudentPass.gr ήταν εκεί και θέλησε να μιλήσει με τον κ. Πυρουνάκη, λίγο μετά τα χειροκροτήματα, ώστε να δώσει και στους φίλους του μια γεύση εκείνης της ομιλίας, αλλά και να μοιραστεί τις όμορφες πτυχές της «αφανούς» εκπαίδευσης.
Πριν ξεκινήσετε την ανάγνωση, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι ο Κλήμης Πυρουνάκης είναι γιός κληρικού. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Θεολογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μετακόμισε στο Καπαρέλλι της Θήβας όπου και μένει ακόμα. Εκεί δίδασκε Θεολογία στο Γυμνάσιο και Λύκειο του χωριού, έως ότου έγινε διευθυντής του Γυμνασίου-Λυκείου Καπαρελλίου. Συγκλονιστική στιγμή στη ζωή του αποτελεί ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, το 1968 σε ηλικία 18 ετών, όπου άρχισε να μετρά και να εκτιμά τη ζωή λεπτό προς λεπτό δίνοντας όρκους ότι δε θα την αφήσει να πάει χαμένη και ότι θα πρέπει να κάνει κάτι για τους άλλους, συνειδητοποιώντας ότι οφείλει να είναι χρήσιμος. Έτσι λειτούργησε το σχολείο δεύτερης ευκαιρίας, δίνοντας πνοή και ελπίδα στους κρατούμενους. Το σχολείο απασχολεί καθηγητές, ωρομίσθιους και εθελοντές, και συμβούλους ψυχολογίας και σταδιοδρομίας, ενώ είναι ένα από τα μόλις 6 σχολεία μέσα σε σωφρονιστικά ιδρύματα που λειτουργούν στη χώρας μας.
Για όσους δεν είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την ομιλία σας, θα μπορούσατε να μας μεταφέρετε το κεντρικό της μήνυμα;
– Τα μηδενικά του κόσμου, οι άνθρωποι που είναι ξεχασμένοι μέσα στις φυλακές, έχουν τη δυνατότητα μέσα από τα σχολεία να βρουν λύση στα προβλήματά τους και διεξόδους.
Πως αποφασίσατε να ξεκινήσετε τη λειτουργία αυτού του σχολείου; Τι σας παρακίνησε;
– Έχουμε ασχοληθεί με τους παραβάτες πολλά χρόνια. Εγώ προσωπικά από 13 χρονών, είχα χρεωθεί ένα μικρό παραβάτη, το Γιώργο, κάθε τόσο τον φέρναμε στο σπίτι τον κάναμε μπάνιο του δίναμε τα ρούχα του κ έφευγε. Τον συνάντησα φοιτητής πλέον στις φυλακές Χαλκιδικής. Έχουμε, λοιπόν, εξοικειωθεί με το θέμα της παράβασης και από τις δράσεις του πατέρα μου και από το κέντρο που διατηρούμε στην Ελευσίνα (Κέντρο Αγάπης Ελευσίνας). Έχουμε βρει τους τρόπους να προσελκύουμε τους ανθρώπους και να τους δείχνουμε το δρόμο της διεξόδου.
Υπάρχουν κάποιες δομές και σε άλλες φυλακές; Προβλέπεται από το Κράτος;
– Τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας είναι ένας θεσμός που δουλεύει σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδος. Αυτό το μοντέλο το μεταφέραμε στη φυλακή. Μόνο 7 φυλακές έχουν σχολεία ως τώρα, οι άλλες αρνούνται. Από τις 25 φυλακές μόνο 7 έχουν , που σημαίνει ότι χρειάζεται μια τελείως διαφορετική πολιτική από την πλευρά του υπουργείου ώστε να πειστούν όλες οι δομές να δεχτούν σχολεία με αυτά τα θετικά αποτελέσματα. Αν υπάρχει θέληση από το συμβούλιο της φυλακής μπορούμε να οργανώσουμε σχολική δομή.
Συναντήσατε κάποιες πρακτικές δυσκολίες στην υλοποίηση του εγχειρήματος σας;
– Είμαστε τυχεροί, σε αυτή τη φυλακή όχι. Σε άλλες φυλακές υπάρχουν αρνήσεις από την πλευρά των φυλάκων. Είμαστε τυχεροί γιατί έχουμε πολύ καλή οργάνωση και κοινωνική υπηρεσία, καλό συμβούλιο φυλακής και καλή διευθύντρια στη φυλακή . Οπότε το πεδίο είναι λαμπρό, πολύ καλό διδακτήριο, με εργαστήρια πληροφορικής, με εργαστήρια χειροτεχνίας, με χώρο για βιβλιοθήκη ευάερο ευήλιο… με κάγκελα βέβαια. Αλλά δεν είχαμε ποτέ προβλήματα.
Έχετε παρατηρήσει άνθρωποι που αποφυλακίζονται και έχουν περάσει από σχολεία, να έχουν καλύτερη συνέχεια από αυτούς που δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα;
– Υπάρχει ένα στατιστικό, συνήθως από τους 100 αποφυλακισμένους οι 70 επιστρέφουν. Στην περίπτωση των εγκλείστων που έχουν παρακολουθήσει μαθήματα έχουμε καταγράψει στα 6 χρόνια μόνο 6% επιστροφή. Που σημαίνει ότι αυτός μορφώνεται μέσα στην φυλακή δεν ξανάρχεται.
Εσείς θεωρείτε ότι έχετε κάνει κάποιες παραβάσεις; Πως γίνεται να έχετε ανοιχτή την αγκαλιά σας σε τέτοιους ανθρώπους;
– Είναι λογικό, επειδή έχω μεγαλώσει σε πολύ μεγάλη οικογενειακή κοινότητα, είμαστε 8 παιδιά, έχουμε μάθει να δεχόμαστε κ τα λάθη των άλλων, και τα παραπτώματα τους και τα δικά μας να μπορούμε να τα αυτοσυνειδητοποιούμε και να τα διασκεδάζουμε.
Έχετε δει αλλαγές στους κρατούμενους όσο περνάει ο καιρός που παρακολουθούν τα μαθήματα;
– Όταν έρχεται ο κρατούμενος στο σχολείο, το μάτι του είναι επίπεδο, είναι απρόσωπο γιατί έχει χάσει τη δυνατότητα να έχει βάθος πεδίου. Όσο απελευθερώνεται από τις ενοχές και τις φοβίες, το μάτι του αποκτά την ίδια ανθρώπινη φυσιογνωμία. Να είναι καθαρό, γεμάτο με όνειρα και αυτό βέβαια αντανακλά την ψυχή του και αρχίζει η αναμόρφωση.
Πόσο εύκολο είναι να ανοιχτούν οι κρατούμενοι;
– Έχουν ανάγκη από επικοινωνία. Οι παραμελημένοι δεν έχουν δεχτεί ποτέ αγάπη. To 95% των περιπτώσεων των εγκλείστων είναι άνθρωποι χωρίς αγάπη, που θέλουν να τους κοιτάξεις στα μάτια να τους πιάσεις το χέρι και να τους μιλήσεις.
Ο κόσμος σήμερα δε συγχωρεί εύκολα. Παλιά ήταν διαφορετικά;
– Νομίζω ότι ο άνθρωπος πάντα ίδιος ήταν. Το θηρίο πάντα το κρύβει μέσα του. Το θέμα είναι να βρει νέους τρόπους επεξεργασίας δυσκολιών και να μη καταφεύγει στις ζωώδες του ορμές. Πρέπει να βρίσκει τρόπους συναισθηματικούς, αξιοποιώντας τη συναισθηματική νοημοσύνη, τρόπους λογικούς γιατί είμαστε υποχρεωμένοι να συνυπάρχουμε ο ένας με τον άλλον.
Γιατί είναι σημαντική η πρόσβαση στην εκπαίδευση για όλες τις κοινωνικές ομάδες;
– Γιατί αποκτούμε εργαλεία διαχείρισης προβλημάτων μέσα από τη διαδικασία της γνώσης. Κυρίως βρίσκουμε τρόπους να αξιοποιούμε τη συναισθηματική μας νοημοσύνη, τα εργαλεία που μας δίνουν δυνατότητες συνύπαρξης με άλλους.
Είναι στο χέρι μας να επαναπροσδιορίσουμε την πραγματικότητα μας;
– Σαφώς και είναι στο χέρι μας. Απλώς χρειάζεται σχεδιασμός, πρόγραμμα, επιμονή, ελπίδα και υπέρβαση. Αποστασιοποίηση από τα προβλήματα του σήμερα. Σήμερα μπορεί να πεινάω, μπορεί να πονάω, μπορεί να στερούμαι αλλά αν σχεδιάσω το μέλλον μου η μεταμόρφωση επιτελείται.
