γράφει ο Δημήτρης Μεθενίτης
Ακούγοντας αυτές τις μέρες τα τεκταινόμενα με τους εκπαιδευτικούς αλλά και για τους μαθητές οι οποίοι εξετάζονται στις Πανελλαδικές εξετάσεις, αντιλαμβανόμαστε τη σπουδαιότητα αυτής της εξεταστικής περιόδου για τους μαθητές. Όλοι έχουν θέσει τους στόχους τους μικρούς ή μεγάλους και περιμένουν να επιτύχουν την ανάλογη βαθμολογία για να εισαχθούν στα τμήματα που τους ενδιαφέρουν, ή τελικά μήπως δεν είναι έτσι;
Επιλογές των μαθητών ή των οικείων τους;
Οι μαθητές αρκετές φορές φτάνοντας στο σημείο να δώσουν πανελλαδικές δεν έχουν αντιληφθεί πλήρως ότι προσανατολίζονται προς ένα επάγγελμα που ίσως να εργάζονται σε αυτό για αρκετό καιρό ή και για πάντα στη ζωή τους. Είναι δύσκολο στα 18 σου χρόνια να πρέπει να επιλέξεις στο τι θα ήθελες να κάνεις, για το διπλάσιο περίπου των χρόνων που έπονται, σε σχέση με αυτά που έχεις διανύσει μέχρι αυτή την ηλικία. Από την άλλη πλευρά μεγάλο ρόλο σε αυτό παίζουν οι γονείς ή οι καθηγητές, που άλλοτε συμβουλεύουν σωστά και άλλοτε όχι. Διότι κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πλήρως σε ένα πρώιμο στάδιο, ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν το μαθητή, εκτός κάποιων εξαιρέσεων.
Η αποτυχία στις εξετάσεις και οι επιλογές
Η αποτυχία στις εξετάσεις είναι μία άσχημη κατάσταση για ένα μαθητή. Αρχικά είναι μεγάλο το χρονικό διάστημα για τις επόμενες εξετάσεις αφετέρου δε το κοινωνικό και ψυχολογικό κόστος. Το πρώτο διότι ζούμε σε μία κοινωνία που δεν έχει ακόμα εξοικειωθεί με το άκουσμα της αποτυχίας και το δεύτερο για την προσπάθεια που έχει καταβάλει μέχρι τις εξετάσεις. Το βασικό ερώτημα είναι αν ο μαθητής θέλει ουσιαστικά να μπει πάλι στην διαδικασία, όπου σίγουρα θα πρέπει να έχει και την κατάλληλη στήριξη για αυτό. Όταν επαναλάβει τις εξετάσεις ο μαθητής έχει εμπειρία, είναι πιο προετοιμασμένος, όπως και επιπροσθέτως έχει σίγουρα μεγαλύτερο διάστημα να προβληματιστεί για το τι επάγγελμα θέλει να ακολουθήσει.
Η εισαγωγή σε λάθος τμήμα
Υπάρχουν αρκετοί τρόποι να διαλέξεις ένα τμήμα που δεν σου ταιριάζει. Κάποιος τεχνικός(λάθος συμπλήρωση μηχανογραφικού), το δεύτερο η επιλογή απλά για να εισαχθείς σε ένα τμήμα και το τρίτο και ίσως πιο κοστοβόρο ένα τμήμα που δεν ήξερες ότι ουσιαστικά δεν σου ταιριάζει, διότι το αντιλαμβάνεσαι κατά τη διάρκεια της φοίτησής σου στο τμήμα αυτό. Οι τρεις αυτές επιλογές θα λέγαμε φέρνουν ένα φοιτητή σε μία ρουτίνα από το α΄ κι όλας εξάμηνο, αφού καλείται να αντεπεξέλθει σε ένα πρόγραμμα σπουδών που του είναι τελείως αδιάφορο. Επίσης το περιβάλλον του φοιτητή αρκετές φορές επικροτεί την πιο εύκολη λύση, το συμβιβασμό με την κατάσταση αυτή και εκείνος δεν δέχεται κάποια κίνητρα, για να προσπαθήσει ξανά.
Αν υπάρχει η δυνατότητα γιατί να μην προσπαθήσεις πάλι;
Η σκέψη να αφήσει κάποιος τη σιγουριά ενός τμήματος και να εισέλθει πάλι σε μία δύσκολη διαδικασία με μεγάλο κόστος, φαίνεται να ενέχει μεγάλο ρίσκο. Σε αντιδιαστολή όμως η σκέψη να ακολουθήσει ο μαθητής ένα επάγγελμα που δεν είναι της προτίμησής του, φαίνεται να έχει ένα ισχυρό αντικίνητρο να παραμείνει στο τμήμα που βρίσκεται. Συνήθως όταν παραμείνει ένα μικρό χρονικό διάστημα σε ένα τμήμα κάποιος φοιτητής , αντιλαμβάνεται ποιος είναι ο κλάδος που του αρέσει ή με τι άλλο θα ήθελε να ασχοληθεί. Πάντως σίγουρα έχει απορρίψει ένα τμήμα ή μία ολόκληρη κατεύθυνση ή έναν κλάδο . Η απόρριψη αυτή ωριμάζει τη σκέψη και ο φοιτητής που καλείται να ξαναγίνει μαθητής, γνωρίζει τα λάθη που είχε κάνει και στοχεύει με μεγαλύτερη εμπειρία από κάθε άποψη.
Η στιγμή της επιτυχίας επιβραβεύει την “ακραία” επιλογή
Εν τέλει ευρισκόμενος ένα βήμα πίσω ο φοιτητής, σε παρελθοντικές συνθήκες ρισκάρει αφενός, αλλά με αυτόν τον τρόπο δίνει στον εαυτό του μια δεύτερη (ή παραπάνω) ευκαιρία να επιτύχει. Όταν επιτέλους έρθει η στιγμή της επιτυχίας “επιβραβεύει” με τον καλύτερο τρόπο την επιλογή αυτή, διότι τελικά αποδεικνύεται ότι οι μεγάλοι στόχοι θέλουν μεγάλες θυσίες, αλλά φέρνουν και πολύ καλά αποτελέσματα . Η διαφορά πια εκείνου του φοιτητή που βρίσκεται στο τμήμα επιλογής που ήθελε είναι η μεγαλύτερη ωριμότητα και ο ενθουσιασμός ο οποίος είναι πιο έντονος λόγω της μεγαλύτερης προσπάθειας.
Η επιτυχία είναι κάτι που την κρίνουμε ανάλογα με την βάση που συγκεντρώνει η σχολή, σαν απόρροια της ζήτησης αλλά και του επιπέδου σπουδών. Είναι δύο αντικειμενικά κριτήρια θεωρητικά λόγω του οι περισσότεροι μπορούν να διακρίνουν τη διαφορά. Η πραγματική όμως επιτυχία είναι να μπορέσει ο υποψήφιος να βρει αυτό ακριβώς που του ταιριάζει. Διότι μπορεί πρόσκαιρα η εισαγωγή σε μία υψηλόβαθμη σχολή να “κριθεί” ως επιτυχία, όμως η μετέπειτα πορεία και στο Πανεπιστήμιο αλλά και στην αγορά εργασίας αντίθετα να είναι μια απόλυτη αποτυχία. Εκτός από τις πιθανότητες επαγγελματικής αποκατάστασης, θα ήταν καλό να προσθέτονται και οι πιθανότητες να μπορεί να αντεπεξέλθει κάποιος στο επάγγελμα που διάλεξε, αλλά περισσότερο να αγαπήσει αυτό που κάνει .