Ο Ανδρέας Στεφανίδης είναι ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Νέων Επιχειρηματιών Αθηνών-Πειραιώς και Περιχώρων, Πρόεδρος της Ακαδημίας Επιχειρηματικότητας, Γενικός Γραμματέας του Εκπαιδευτικού Συνδέσμου Αθηνών «Ήφαιστος» και Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Νέων Επιχειρηματιών, οικοδεσπότη φορέα της Παγκόσμιας Εβδομάδας Επιχειρηματικότητας από το 2007. Χρησιμοποιώντας απλές λέξεις για υψηλά νοήματα, ο καθηγητής Διοικητικής Λογιστικής πρεσβεύει την ενδοσκόπηση για τον επαναπροσδιορισμό της επιχείρησης και την εξωστρέφεια για την ευημερία των αγορών. Ο «Ευαγγελιστής της επιχειρηματικότητας των νέων», όπως έχει αποκαλεστεί χαριτολογώντας, εξετάζει την μακροοικονομική ανάπτυξη αδιαφορώντας για την τυπολογία και τα στεγανά της πολιτικής θεωρίας και της ιδεολογίας, ενώ ο κοινωνικός χαρακτήρας του επιχειρηματικού μοντέλου που εισηγείται θα μπορούσε να αμφισβητήσει ευθέως πολλά δόγματα και τον λόγο ύπαρξής τους.
Τι έχει αλλάξει στον ελληνικό επιχειρηματικό κόσμο από το 2000 έως σήμερα;
Έχουν αλλάξει πολλά! Η κοινωνία αλλάζει καθημερινά. Όταν ιδρύσαμε τον ΕΣΥΝΕ το 2001, είμασταν το πιο σύντομο ανέκδοτο. Τότε, δεν υπήρχε η έννοια του νέου επιχειρηματία. Τα οχτώ από τα δώδεκα χρόνια που ασχολούμαι με την Ομοσπονδία, ήμουν ευαγγελιστής! Αν δεν υπήρχε η κρίση, μάλλον ακόμα ευαγγελιστής θα ήμουν, ή θα τα είχα παρατήσει… Ανέκαθεν ήμουν ευαίσθητος με την ανεργία των νέων και παρακολουθούσα τα ποσοστά της. Κανένας δεν ενδιαφερόταν για το φαινόμενο, γι’ αυτό και αυτή τη στιγμή έχει ξεπεράσει το 60%. Γι’ αυτό το ποσοστό, δεν ευθύνεται μόνο η ύφεση. Πλέον, ο κόσμος καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει πια η διέξοδος του δημοσίου, ενώ οι μεγάλες εταιρείες εγκαταλείπουν την Ελλάδα και όλους εκείνους που ήθελαν να γίνουν golden boys… Το μόνο που σε κρατάει εδώ, είναι να δημιουργήσεις κάτι δικό σου. Τα πρώτα χρόνια υπήρχε πολλή επιφανειακή επιχειρηματικότητα, σήμερα όμως ξεπηδάνε κι άλλες, πιο «ψαγμένες» δραστηριότητες με κοινωνικά χαρακτηριστικά. Ο επιχειρηματίας ήταν όρος ενοχοποιημένος! Είχε το πούρο, το ρόλεξ και τη λαμποργκίνι. Ήταν εκμεταλλευτής και κερδοσκόπος. Αυτό ήταν ένα πραγματικό στερεότυπο. Τώρα, επιχειρηματίας είναι ένας νέος που προσπαθεί να δημιουργήσει. Πρέπει πρώτα να λύσουμε το πρόβλημα της προσωπικής και επιχειρηματικής επιβίωσης. Δεν υπάρχει πλέον American dream! Είναι σημαντικό να έχεις απασχόληση, αλλά πιο σημαντικό είναι να έχεις απασχολησιμότητα. Ο κόσμος μπαίνει στον δρόμο της δημιουργίας και καθημερινά ξεπηδάνε καινοτόμες ιδέες σε όλους τους τομείς. Ωστόσο, ακόμα δεν έχει έρθει το growth potential (προοπτική ανάπτυξης). Οι συνθήκες δεν έχουν ωριμάσει, και γι’ αυτό φέρει ευθύνη η κοινωνία και μετά η πολιτεία. Η πολιτεία δεν συμβαδίζει με τις επιταγές της εποχής, καθώς άνθρωποι παλαιών γενεών βρέθηκαν στην ατυχή συγκυρία του Μνημονίου. Από την άλλη μεριά, οι αλλαγές που έπρεπε να γίνουν δεν θα γινόντουσαν χωρίς την πίεση της Τρόικας. Η κρίση είναι μια ευκαιρία και αυτό είναι πραγματικότητα! Σε ατομικό επίπεδο, ποιός έμαθε στο σχολείο για την επιλογή της επιχείρησης; Ακόμα κι αυτοί που είχαν επικερδείς επιχειρήσεις, έστρεψαν τα παιδιά τους στο Δημόσιο, στην Ιατρική την Νομική και αλλού. Έτσι, όμως, πνίγεται η δημιουργικότητα. Άλλο πράγμα οι σπουδές, και άλλο η δημιουργικότητα και η προσωπική αυτοπραγμάτωση.
Μια επιχείρηση είναι μια ευκαιρία να μετουσιώσεις την προσωπικότητα σου σε κάτι άλλο. Πώς μεταδίδεται αυτό σε κάποιον που δεν το έμαθε στο σπίτι, ή στο σχολείο;
Μεταδίδεται με τα αποτελέσματα των λίγων ανθρώπων που επιτυγχάνουν ακριβώς αυτό. Επίσης, το κέρδος δεν χρειάζεται να είναι η μοναδική προϋπόθεση. Είχαμε το όραμα να φτιάξουμε έναν φορέα που θα μείνει στις επόμενες γενιές. Έχω επενδύσει άπειρο προσωπικό χρόνο, έχω κάνει θυσίες εις γνώση μου, δεν έχω κερδίσει και δεν έχω ζητήσει λεφτά… Όμως πάει καλά, διότι είναι αναγκαίο. Από το 2001 μέχρι το 2006 δεν γινόμασταν αντιληπτοί. Από το 2006 μέχρι το 2010, δεν ήμασταν επιθυμητοί. Από το 2010 και μετά είμαστε απαραίτητοι! Στους δέκα περιφερειακούς επιχειρηματικούς συνδέσμους μέλη της ΟΕΣΥΝΕ, λέω πάντα ότι η συνδρομή τους είναι η συμμετοχή τους. Τώρα, ξέρουμε ότι κάποια πράγματα δεν είναι εύκολα, όπως η εξωστρέφεια. Δεν βγαίνεις στο εξωτερικό να πουλήσεις φρου-φρου και αρώματα. Θέλει πολύ καλή οργάνωση. Μέχρι να κάνω οικογένεια, φοβόμουν μην πάθω κάτι και μείνουν στη θεωρία όσα είχα δει στο εξωτερικό. Έτσι πρέπει να νιώθει κάποιος που φτιάχνει μια επιχείρηση. Αν πάθεις κάτι, δεν πρέπει να πάει χαμένο το όραμα που έφτιαξες και μοιράστηκες με πέντε ανθρώπους, που τώρα ζουν από αυτό. Η επιχείρηση είναι ένα κύτταρο που δεν ανήκει μόνο σε αυτόν που το σκέφτηκε και το δημιούργησε. Χωρίς την συνεισφορά των εργαζομενών/συνεργατών της και την μετουσίωση των οραμάτων τους σε ένα κοινό οργανισμό, ουσιαστικά δεν υπάρχει επιχείρηση. Στα σχολεία της Φιλανδίας διδάσκουν participatory citizenship! Η έννοια της επιχειρηματικότητας ξεφεύγει από την στενή εμπορική αξία της κερδοφόρας επιχείρησης, και πάμε να δημιουργήσουμε επιχειρηματικά σκεπτόμενες κοινωνίες. Ακόμα κι αν είσαι δημόσιος υπάλληλος, πρέπει να σκέφτεσαι και να ενεργείς επιχειρηματικά. Οι πολιτικοί και η κοινωνία αξιολογούνται στην δημιουργία θέσεων εργασίας. Στις σημερινές δύσκολες ώρες, προτεραιότητα είναι να μην χάνονται θέσεις εργασίας και να δημιουργούνται καινούριες. Δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι επιχειρηματίες, αλλά μπορούμε να σκεφτόμαστε επιχειρηματικά, ώστε να ωριμάσει το εθνικό και ευρωπαικό οικοσύστημα.
Τι προσφέρει η Παγκόσμια Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας;
Η Παγκόσμια Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας ενώνει τη χώρα μας με 140 χώρες σε όλο τον κόσμο. Η τεχνογνωσία που κυκλοφορεί είναι ασύλληπτη! Λόγω ύφεσης, ούτε οι πολιτικοί έχουν δώσει την δέουσα σημασία. Ωστόσο, φέτος θα γίνουν τέσσερις κεντρικές δράσεις στην Ελλάδα και κάποιες άλλες μικρές, περιφερειακές. Ο κεντρικός διοργανωτής της Παγκόσμιας Εβδομάδας Επιχειρηματικότητας, ο Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός Ιndustry Disruptors έκλεισε το Μέγαρο Μουσικής και φέρνει πολλούς επιφανείς ομιλητές να περιγράψουν τί γίνεται σε άλλες χώρες. Πρόκειται για μια μεγάλη ένεση τεχνογνωσίας και αισιοδοξίας. Δυστυχώς, στην Ελλάδα κανείς μέχρι σήμερα δεν ζητούσε από τους πολιτικούς να βοηθήσουν την επιχειρηματικότητα. Αντίθετα, ζητούσε να διορίσουν τα παιδιά τους στο δημόσιο. Μόνο bottom-up (από τα κάτω) θα γίνουν οι απαραίτητες κοινωνικές αλλαγές.
