Alexis Komselis,Director, ALBA Hub for Enterprise and Development , Academic Co-Director, MSc in Entrepreneurship
Όποτε μιλάμε για την Επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα σχετικά γρήγορα ακούγεται ένα σχόλιο για την παιδεία και την εκπαίδευση. Πριν από αυτό έχουν σίγουρα προηγηθεί οι ευθύνες του κράτους και η έλλειψη χρηματοδότησης. Είναι σαφές λοιπόν ότι η εκπαίδευση είναι ανάμεσα στους κύριους προβληματισμούς της Ελληνικής κοινωνίας σχετικά με τη δημιουργία της νέας Ελληνικής οικονομίας.
Δυστυχώς όμως, και αυτή η συζήτηση γίνεται με παραδείγματα από άλλες χώρες, με ανούσιες συγκρίσεις, με ανεδαφικούς παραλληλισμούς. Μιλάμε για παρωχημένα εργαλεία εκπαίδευσης, για νέες ανάγκες σε υφιστάμενες δομές. Ακολουθούμε και στο θέμα της παιδείας λοιπόν, το ίδιο μοντέλο επίλυσης του προβλήματος της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα που έχουμε και για τα υπόλοιπα θέματα. Το κράτος πρέπει να κάνει το ένα, μετά το άλλο και τότε θα λυθούν όλα τα προβλήματα.
Όμως, η επιχειρηματικότητα βασίζεται εξ αρχής στην αναστάτωση και στην αποδιοργάνωση της αγοράς (disruption). Κάπου εκεί είτε ξεπηδούν νέες ιδέες, είτε κάποια επιχειρηματίας διασπά το κατεστημένο. Οι λύσεις στην επιχειρηματικότητα προέρχονται από τον επιχειρηματία, όχι το κράτος ή τους φορείς. Με τον ίδιο τρόπο λοιπόν πρέπει να έρθει και η αλλαγή στο σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελληνική επιχειρηματικότητα: την έλλειψη σχετικής εκπαίδευσης.
Για να ορίσουμε την σχετική εκπαίδευση θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τα κενά που αφήνει το εκπαιδευτικό μας σύστημα: έλλειψη συνεργασίας, δυσκολία επίτευξης στόχων, κατανόηση της αγοράς, πωλήσεις, ηγεσία και λοιπά. Κενά τα οποία δεν αφορούν μόνο τον ίδιο τον επιχειρηματία, αλλά και τους ανθρώπους που θα χρειαστεί να προσλάβει. Ένα από τα μεγαλύτερα πλέον προβλήματα στον χώρο των startups είναι η έλλειψη των κατάλληλων ανθρώπων που θα δουλέψουν για αυτά. Και το πρόβλημα υπάρχει τόσο στις τεχνικές, όσο και στις διοικητικές ιδιότητες. Η σύγχρονη επιχειρηματικότητα χρειάζεται σύγχρονους επιχειρηματίες και σύγχρονους υπαλλήλους.
Την εποχή που το στοίχημα της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα είναι πλέον η εξεύρεση αξιόπιστων και αποδοτικών συνεργατών για να μπορέσουν τα startups να μεγαλώσουν, το πρόβλημα αυτό θα γίνεται όλο και πιο σημαντικό. Είναι μάλιστα τόσο επιτακτικό που πρόσφατα επιχειρηματίας που έχει ιδρύσει μια από τις πλέον επιτυχημένες Ελληνικές startups, έλεγε σε κύκλο συζήτησης ότι είναι διατεθειμένος να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα σύντομης εκμάθησης των βασικών δεξιοτήτων και γνώσεων για τους ανθρώπους που κάνουν αίτηση στην επιχείρηση του.
Τι χρειαζόμαστε λοιπόν για να βοηθήσουμε τη νέα μορφή της επιχειρηματικότητας να αναπτυχθεί στην Ελλάδα; Νέους ανθρώπους με γερή βάση γνώσεων και κατανόηση των βασικών κανόνων της αγοράς. Νέους ανθρώπους που δεν φοβούνται την ευθύνη και θέλουν να συμμετέχουν σε μια δημιουργική διεργασία. Αν και έχουμε και από τα δύο αυτά είδη στην Ελλάδα, σπάνια ταυτίζονται. Πρέπει συνεπώς να διαταράξουμε την εκπαίδευση και να δημιουργήσουμε νέα εργαλεία, νέους τρόπους ανάπτυξης.
Η συνύπαρξη θεωρίας και πράξης είναι ιδιαίτερα σημαντική στην εκπαιδευτική αυτή αλλαγή. Η απόσταση της διδασκαλίας από την εφαρμογή πρέπει άμεσα να εκμηδενιστεί. Όπως οι μηχανικοί καλούνται να δοκιμάσουν στο εργαστήριο όσα έμαθαν στο αμφιθέατρο, έτσι θα πρέπει και να μάθουν να συνεργάζονται σε ομάδες ή να συμμετέχουν στην αγορά. Το ίδιο ισχύει λίγο πολύ για όλους. Για να πετύχουμε αυτόν τον στόχο, έχουμε δύο ειδών δράσεις: τις μακροπρόθεσμες που είναι θέμα γενικότερης αναθεώρησης της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα και τις βραχυπρόθεσμες. Τις δράσεις δηλαδή που θα κληθούν σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα να βοηθήσουν τους επιχειρηματίες να είναι καλύτερα εκπαιδευμένοι και τους μελλοντικούς τους εργαζομένους να γίνουν πιο αποδοτικοί.
Τις μακροπρόθεσμες δράσεις, όλοι τις κατανοούμε και πρέπει επιτέλους να τις κάνουμε πράξη ξεκινώντας από το Δημοτικό σχολείο. Η δυσκολία έγκειται στις βραχυπρόθεσμες, τις οποίες θα πρέπει να υλοποιήσουν άμεσα οι φορείς της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Εκπαιδευτικές λύσεις που συνδυάζουν πρακτική με θεωρία, δημιουργικότητα με βασικές γνώσεις διοίκησης επιχειρήσεων. Προγράμματα εκπαίδευσης που ευνοούν την απόκτηση εμπειριών και βοηθούν τους συμμετέχοντες να ελέγξουν το περιβάλλον τους. To ευχάριστο λοιπόν είναι ότι υπάρχουν ήδη τέτοιες λύσεις στην Ελλάδα. Ας τις δοκιμάσουμε.
*article published in Kerdos, upplement on Entrepreneurship ,3/14
blog.alba.edu.gr
