Νέα καινοτόμα εργαλεία στον υπό κατάρτιση αναπτυξιακό νόμο

Η διαδικασία αυτή κάθε άλλο παρά εύκολη είναι, καθώς το υπουργείο καλείται να λύσει τον γόρδιο δεσμό της ενίσχυσης των επιχειρήσεων με στόχο τη δημιουργία ανάπτυξης, χωρίς να υπάρχουν οι απαιτούμενοι χρηματοδοτικοί πόροι. Επιπλέον, για να προχωρήσει με σχετικές αξιώσεις στον νέο αναπτυξιακό νόμο θα πρέπει να έχει δώσει λύσεις ή τουλάχιστον να δρομολογήσει λύσεις στα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους και κυρίως από κάποιους λανθασμένους χειρισμούς.

 

Υπ’ αριθμόν 1 πρόβλημα για το υπουργείο είναι ότι αυτή τη στιγμή τα ανολοκλήρωτα έργα που είχαν υπαχθεί στους δύο προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους (3299/2004 και 3908/2011) ανέρχονται σε 6.372 και από το σύνολο των επιχορηγήσεων που έχουν συμβασιοποιηθεί ύψους 10,86 δισ. ευρώ δεν έχουν πληρωθεί στους επενδυτές 5,6 δισ. ευρώ. Η συσσώρευση αυτών των πληρωμών είναι αποτέλεσμα τριών παραγόντων:

1. Λόγω των κρουσμάτων διαφθοράς στη Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων (ΓΔΙΕ) που είχαν αποκαλυφθεί το 2012, είχε επιβληθεί στην εν λόγω υπηρεσία αναστολή πληρωμών για δαπάνες του αναπτυξιακού νόμου που συγχρηματοδοτούνταν από κοινοτικά κονδύλια. Μόλις στα μέσα του περασμένου Ιουνίου ανέβηκε η αξιολόγηση της ΓΔΙΕ από την αρμόδια γενική διεύθυνση της Κομισιόν από 3 σε 2 και ήρθη η αναστολή πληρωμών. Ας σημειωθεί ότι την ίδια ώρα οι πόροι του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) μειώνονταν στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής.
2. Παρά την έλλειψη χρημάτων, το 2014 εντάχθηκαν υπερβολικά πολλά επενδυτικά σχέδια. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων, οι νομικές δεσμεύσεις το 2014 ανήλθαν σε 1,46 δισ. ευρώ από 168,7 εκατ. ευρώ το 2013. Οι πληρωμές ακολούθησαν την αντίστροφη πορεία. Από 1,2 δισ. ευρώ το 2011 μειώθηκαν σε κάτι περισσότερο από μισό δισεκατομμύριο ευρώ το 2012 και το 2013, ενώ το 2014 ανήλθαν σε μόλις 254 εκατ. ευρώ.
3. Η υποστελέχωση, τα κρούσματα διαφθοράς, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται ο έλεγχος των έργων, προκειμένου να γίνονται οι πληρωμές, έχουν ως συνέπεια τεράστιες καθυστερήσεις. Ο μέσος χρόνος ελέγχου, από τη στιγμή δηλαδή που θα υποβάλει το αίτημα ο επενδυτής μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας, έχει φτάσει σχεδόν τα 2,5 χρόνια. Δεν είναι λίγες οι φορές που περνούν 4-5 μήνες από τη στιγμή που έχει γίνει το αίτημα για να ξεκινήσει ο έλεγχος και όταν αυτό συμβαίνει, διαπιστώνεται ότι ο φάκελος είναι ελλιπής ή με λάθη.

Η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου δεν επιθυμεί να μην ολοκληρωθούν τα επενδυτικά σχέδια που βρίσκονται σε εκκρεμότητα. Κάθε άλλο, καθώς θα δημιουργήσουν απασχόληση. Ωστόσο λόγω των μειωμένων πόρων γι’ αυτά τα εκκρεμή επενδυτικά σχέδια προσανατολίζεται στην εξής λύση: να διαπιστώσει μέσα και από την επαφή με τους φορείς των επενδύσεων ποια είναι βιώσιμα, ποια μπορεί να είναι κερδοφόρα και η ενίσχυση να είναι μέσω μεγαλύτερων φοροαπαλλαγών, καθώς και να εξετασθεί η δυνατότητα χρήματοδότησής τους μέσω του περίφημου «πακέτου Γιουνκέρ».

Σε ό,τι αφορά τον υπό κατάρτιση αναπτυξιακό νόμο, στο υπουργείο Οικονομίας εξετάζουν πέρα από τα ήδη γνωστά κίνητρα (φοροαπαλλαγές, επιχορήγηση, ενίσχυση χρηματοδοτικής μίσθωσης) και δύο ακόμη τρόπους χρηματοδότησης, αρκετά διαφορετικούς από όσα έχουμε συνηθίσει έως τώρα. «Σε συνθήκες που δεν είναι κανονικές, θα πρέπει να σκεφτόμαστε και λιγότερο συμβατικά, εκτός των γραμμών», τονίζει χαρακτηριστικά στην «Κ» ο κ. Λαμπριανίδης. Οι δύο καινοτομίες που ακόμη βρίσκονται υπό μελέτη είναι οι ακόλουθες:

• Να ενισχύονται επενδυτές και επενδυτικά σχέδια που αφορούν τη συμμετοχή/εξαγορά επιχειρήσεων που βρίσκονται κοντά σε πτώχευση, αλλά με το κατάλληλο μάνατζμεντ μπορούν να γίνουν βιώσιμες, λόγω του εξοπλισμού και των παραγγελιών που μπορεί να διαθέτουν. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να διασωθεί μέρος του παραγωγικού δυναμικού και θέσεις εργασίας, να καλυφθεί εν μέρει το πρόβλημα χρηματοδότησης λόγω των αδυναμιών του τραπεζικού συστήματος, αλλά και να μειωθούν τα δάνεια σε καθυστέρηση, αφού ο νέος επενδυτής θα αναλάβει πιθανόν κι ένα μέρος των χρεών των υπό πτώχευση εξαγοραζόμενων επιχειρήσεων.
• Δημιουργία κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capital) για επιχειρήσεις συγκεκριμένων κλάδων. Μετά από 3-4 χρόνια το κεφάλαιο και τα κέρδη θα επενδύονται σε άλλο κλάδο.

Κρίσιμο σημείο για την επιτυχία του νέου αναπτυξιακού είναι βεβαίως και οι τομείς στους οποίους θα δοθεί έμφαση. Προτεραιότητα θα δοθεί στις εξωστρεφείς επιχειρήσεις, στις επιχειρήσεις που παράγουν καινοτόμα και υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα. Τόσο ο υπουργός Οικονομίας όσο και ο αρμόδιος γενικός γραμματέας έχουν θέσει άλλωστε ως έναν από τους κεντρικούς στόχους της νέας αναπτυξιακής πολιτικής όχι μόνο την αύξηση της απασχόλησης, αλλά και τον περιορισμό της μετανάστευσης των Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό.

Παράταση σχεδίων

Αυτοδίκαια λαμβάνουν την αιτούμενη παράταση, χωρίς δηλαδή να απαιτείται τροποποίηση της απόφασης υπαγωγής, φορείς επενδυτικών σχεδίων που είχαν υπαχθεί στον αναπτυξιακό νόμο 3299/2004. Η ρύθμιση αυτή αφορά τους επενδυτικούς φορείς που είχαν υποβάλει εμπρόθεσμα, έως τις 30 Ιουνίου 2015, αίτημα ελέγχου προκειμένου να πιστοποιηθεί η ολοκλήρωση του 50% της επένδυσης, καθώς και αίτημα παράτασης της προθεσμίας ολοκλήρωσης του επενδυτικού τους σχεδίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016.

Βεβαίως για να λάβουν αυτοδίκαια την παράταση θα πρέπει να πιστοποιηθεί η ολοκλήρωση του 50% της επένδυσης από το Κεντρικό Οργανο Ελέγχου του επενδυτικού σχεδίου, κάτι που γίνεται με την έκδοση της απόφασης καταβολής της πρώτης δόσης της επιχορήγησης. Τα παραπάνω αναφέρονται σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Διεύθυνση Εγκρισης και Παρακολούθησης Επενδύσεων της Γενικής Διεύθυνσης Ιδιωτικών Επενδύσεων.

Υπενθυμίζεται ότι βάσει του νόμου 4242/2014 η ημερομηνία ολοκλήρωσης όλων των σχεδίων του νόμου 3299/2004 είχε παραταθεί αυτοδίκαια μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2015. Βάσει δε της ίδια νομοθεσίας οι φορείς αυτοί μπορούσαν με αίτησή τους μέχρι τις 30/6/2014 και υπό προϋποθέσεις να ζητήσουν επιπλέον παράταση έως τις 31/12/2016.

Με τη ρύθμιση που γίνεται τώρα στην πραγματικότητα δίνεται η ίδια προθεσμία ολοκλήρωσης, η 31η Δεκεμβρίου 2016, τόσο για όσους είχαν υποβάλει σχετικό αίτημα πέρυσι, όσο και για όσους υπέβαλαν αίτημα φέτος.