Η ψηφιακή παγκοσμιοποίηση έχει κινεζική χροιά

Του Πάνου Τσαγκαράκη

Η Κίνα έχει ένα από τα πιο ενεργά ψηφιακά επενδυτικά και start-up οικοσυστήματα στον κόσμο, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύει το McKinsey Global Institute (MGI), με τίτλο «Η ψηφιακή οικονομία της Κίνας: Μια παγκόσμια ηγέτιδα δύναμη». Η Κίνα είναι στην πρώτη τριάδα παγκοσμίως στις επενδύσεις venture-capital σε βασικούς τύπους ψηφιακής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της εικονικής πραγματικότητας, των αυτόνομων οχημάτων, της 3-D εκτύπωσης, της ρομποτικής, των drones και της τεχνητής νοημοσύνης (AI). Είναι, επίσης, η μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 40% της αξίας των παγκόσμιων συναλλαγών ηλεκτρονικού εμπορίου (ήταν λιγότερο από 1% περίπου πριν από μια δεκαετία). Η Κίνα έχει ακόμα γίνει σημαντική παγκόσμια δύναμη στις mobile πληρωμές, με 11 φορές πάνω από την αντίστοιχη συναλλακτική αξία των Ηνωμένων Πολιτειών. Μία στις τρεις από τις 262 unicorns (start-ups αξίας άνω του 1 δισ. δολαρίων) στον κόσμο είναι κινεζικές, εκπροσωπώντας το 43% της παγκόσμιας αξίας αυτών των εταιρειών.

Τρεις, συχνά υποτιμημένοι, παράγοντες προωθούν την επέκταση της ψηφιακής Κίνας και υποδηλώνουν ότι υπάρχουν πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες ψηφιακής ανόδου στην Κίνα, όπως οι παρατηρητές εκτιμούν:

1. Η νεότερη κινεζική αγορά επιτρέπει την ταχεία εμπορευματοποίηση των ψηφιακών επιχειρηματικών μοντέλων σε μεγάλη κλίμακα. Η τεράστια εξάπλωση της βάσης χρηστών του Διαδικτύου στην Κίνα ενθαρρύνει τον συνεχή πειραματισμό και επιτρέπει στις ψηφιακές εταιρείες να πετύχουν γρήγορα οικονομίες κλίμακας. Το 2016, η Κίνα διέθετε 731 εκατομμύρια χρήστες Διαδικτύου, περισσότερους από όσους έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ μαζί. Πέραν αυτού, ο ενθουσιασμός για τα ψηφιακά εργαλεία μεταξύ των καταναλωτών της Κίνας υποστηρίζει την ανάπτυξη, διευκολύνει την ταχεία υιοθέτηση της καινοτομίας και θα καταστήσει σύντομα τις κινεζικές ψηφιακές επιχειρήσεις και τα επιχειρηματικά τους μοντέλα ανταγωνιστικά. Σχεδόν ένας στους πέντε χρήστες Διαδικτύου στην Κίνα βασίζεται μόνο σε mobile, σε σύγκριση με μόλις 5% στις ΗΠΑ. Το μερίδιο των χρηστών Διαδικτύου στην Κίνα οι οποίοι πραγματοποιούν mobile ψηφιακές πληρωμές είναι περίπου 68%, σε σύγκριση με μόνο 15% αντίστοιχα για τις ΗΠΑ.
2. Οι τρεις γίγαντες του Διαδικτύου στην Κίνα οικοδομούν ένα πλούσιο ψηφιακό οικοσύστημα που τώρα εξαπλώνεται πέρα από αυτούς. Οι Baidu, Alibaba και Tencent, γνωστές ως ΒΑΤ, έχουν κατακτήσει δεσπόζουσα θέση στον ψηφιακό κόσμο, βγάζοντας εκτός τις αναποτελεσματικές, κατακερματισμένες και χαμηλής ποιότητας offline αγορές, ενώ οδηγούν σε τεχνικές επιδόσεις, όπως η computing αποτελεσματικότητα, για να θέσουν νέα παγκόσμια πρότυπα. Οι εταιρείες BAT αναπτύσσουν ένα πολύπλευρο και πολυεπεξεργασμένο ψηφιακό οικοσύστημα που αγγίζει σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής των καταναλωτών. Η λειτουργικότητα που προσφέρουν οι ” super apps” τους αυξήθηκε περίπου επτά φορές από το 2011. Το 2016, η BAT παρείχε το 42% όλων των επενδύσεων κεφαλαίων επιχειρηματικού κινδύνου στην Κίνα, πολύ σημαντικότερος ρόλος από τις Amazon, Facebook, Google και Netflix, που άντλησαν μόνο το 5% της επένδυσης κεφαλαίων στις ΗΠΑ το συγκεκριμένο έτος. Πέρα από τις τρεις μεγάλες εταιρείες της Κίνας, άλλες ψηφιακές καινοτόμες επιχειρήσεις όπως οι Xiaomi και NetEase και οι παραδοσιακοί παίκτες όπως η Ping An, κατασκευάζουν τα δικά τους οικοσυστήματα. Οι ψηφιακές εταιρείες της Κίνας απολαμβάνουν το αξιοσημείωτο πλεονέκτημα των στενών δεσμών με τους κατασκευαστές υλικού. Το Pearl River Delta industrial hub πιθανότατα θα συνεχίσει να είναι σημαντικός παραγωγός συνδεδεμένων συσκευών, λόγω της δύναμής του στην κατασκευή hardware.
3. Η κινεζική κυβέρνηση έδωσε τη δυνατότητα στους ψηφιακούς παίκτες να πειραματιστούν πριν από την επίσημη δραστηριοποίηση τους και τώρα μετατρέπεται σε ενεργό υποστηρικτή. Η κυβέρνηση προχώρησε στη ρύθμιση του ψηφιακού τομέα μόνο μετά από μια καθυστέρηση, η οποία έδωσε στους καινοτόμους αρκετό χώρο για να πειραματιστούν. Όσο η αγορά ωριμάζει, τόσο το κράτος και ο ιδιωτικός τομέας γίνονται σταδιακά περισσότερο προδραστικοί, όσον αφορά στη διαμόρφωση υγιέστερης ψηφιακής ανάπτυξης, μέσω των ρυθμίσεων και της επιβολής της νομοθεσίας. Σήμερα, το κράτος της Κίνας παίζει ενεργό ρόλο στην κατασκευή υποδομών παγκόσμιας κλάσης για την υποστήριξη της ψηφιοποίησης, τόσο ως επενδυτής, όσο και ως προγραμματιστής και καταναλωτής.

Συνδυαστικά αυτοί οι τρεις παράγοντες σηματοδοτούν την ολοένα και μεγαλύτερη ανάδειξη της Κίνας στην παγκόσμια σκηνή και την αυξανόμενη επίδραση της στην παγκόσμια οικονομία. Η Κίνα παρουσιάζει εμπορικό έλλειμμα στις υπηρεσίες, ωστόσο στις ψηφιακές υπηρεσίες παρουσιάζει πλεόνασμα. Το εξαγόμενο κινεζικό venture capital ανήλθε στα 38 δισ. δολάρια μεταξύ 2014 και 2016, φθάνοντας το 14% της παγκόσμιας επένδυσης επιχειρηματικών κεφαλαίων εκτός Κίνας. Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, οι κορυφαίες εταιρείες Διαδικτύου της Κίνας πραγματοποίησαν 35 υπερπόντιες συμφωνίες, σε σύγκριση με τις 20 των τριών πρώτων αμερικανικών εταιρειών Διαδικτύου. Οι κινεζικές ψηφιακές εταιρείες αναπτύσσουν επίσης επιχειρηματικά μοντέλα εκτός των συνόρων της χώρας και μοιράζονται την τεχνολογία τους με ξένους εταίρους, επιτρέποντας την επέκτασή τους. Η κινεζική ψηφιακή παγκοσμιοποίηση μόλις ξεκινά, αποκτώντας δυναμική.